Beyaz Çay

Çay tiryakilerince, Türkiye?de olduğu gibi dünya?da da siyah çay ve yeşil çay tanınır, oolong çayının ise görülmese de bir duyulmuşluğu vardır Beyaz çay ise pek değil neredeyse hiç bilinmeyeni İlk duyanlarda önce bir inanmamazlık sonra bir hayret uyanmaktadır Siyah, yeşil, oolong ve beyaz çay çeşitleri arasında en esrarengizi en bilinmeyeni beyaz çay desek yeridir Bu arada beyaz çayın dem renginin de diğerlerinden farklı olduğunu söylemeye gerek yok tabi


Beyaz çayı bilen ve hala kullanmakta olan tüketicilerinde hala bir teredüt var, beyaz çay içecekmiyim, yüzümemi süreceğim, yoksa tedavi içinmi kullanacağım?


Doğrusu üç soruya da evet cevabı vermek mümkün Bu arada kozmetikçileri beyaz çay kullandıkları losyon ve banyo ürünleri 2002 yılından bu yana satış raflarında yerini almaya başladı


Beyaz çay geleneksel olarak Çin?in Fujian bölgesinde yetiştirimektedir Çin?in diğer bölgelerinde rastlanmıyor çok ender olarak Hindistan?ın bazı bölgelerinde ve Seylanda üretimi var 1100 yılında İmparator Hui Tsung zamanından beri biliniyor ve sadece imparator ve yakınları için özel olarak üretiliyordu İmparator için beyaz çay içme keyfi Moğolların sarayını işgal ederken bile bozulmayacak kadar önemliydi

Şu anda dünyada 600-800 ton civarında beyaz çay üretimi yapılmaktadır 2 yıl içinde yalnızca Fujian bölgesinde bu üretim 3000 tona çıkacaktır
Nasıl Toplanır?
Beyaz çayda diğer çaylar gibi aynı çay ocağından toplanır


Yapraklar açmadan, tamamen tomurcuk iken toplanır Tomurcuklar tüylü, sanki beyaz saçı andırır bir görünüştedir Bazıları gümüşi bazıları ise altuni renktedir Gümüş ve altın iğnelere benzerler Çok dikkatli ve tabiki elle hasat edilirler Bir çay toplayıcısı günde 3000 tomurcuk toplayabilmektedir Buda yaklaşık 1 kilogram civarındadır Bu arada fiyatı hemen hemen altın gibidir, yılda en fazla bir kaç gün toplanabileceği de bir yana Tabi bu top seviyede yapılacak beyaz çaylar içindir


Her ne kadar her sürgünde bu tomurcukların toplanması mümkünse de en değerli olanı; ilk sürgünün ilk günlerinde toplananıdır Yağmurlu havalarda ve sabah çisesinde toplanmamalıdır Hindistanda haftanın her günü olmak üzere Mart ayından Kasım ayına kadar tomurcuk toplanmaktadır

Ancak, beyaz çay yalnız tomurcuklardan olur diye bir şartta yoktur

Beyaz çay, tomurcuk ve bir yapraktanda olur Hatta iki yaprak ve bir tomurcukran -ikibuçuk yaprak- yapraktanda olur Tabi bu çayın toplandığı sürgüne ve ülkesine göre değişebilir


Nasıl Üretilir?
Beyaz çay yeşil çaya benzer, üretim aşamasında çok az işlem görür ve hiç fermente olmazBeyaz çay üretiminde sadece iki aşama vardır, soldurma ve kurutmaÇaylar iç mekanda serilir sadece ortamdaki doymuş havayı uzaklaştırma süretiyle ortam sıcaklığında hava ile soldurma ve ve kurutma işlemi yapılır Bu soldurma ile birlikte kurutma işlemi bir kaç günü alacak şekilde olması en idealidir Kurutma işleminin hızlandırılması istendiğinde, sıcaklığın 70 C?yi aşmaması önerilir, düşük sıcaklıklar daha iyi sonuçlar vermektedir 45-50 C yoğun kurutma için tavsiye edilir Kuruçaydaki nem oranının %5′ler seviyesinden daha düşük oranlara düşürülmemesi tavsiye edilir

Beyaz çay eğer çok sıcak ortamda soldurulursa kırmızımsı, çok soğuk ortamda soldurulusa siyahımsı renk alır

Sitimle şok soldurma ve bazende güneşte kurutmada uygulanmaktadır
Nasıl Demlenir Nasıl İçilir ?
Genelde beyaz çay oldukça hafiftir onun için demliğe veya bardağa yeteri kadar çay eklediğinizden emin olmalısınız Aynı çayı peş peşe olmak şartıyla üç kere demleyebilirsiniz Ancak ilk demlemedeki 6 dakikalık süreye her bir yeni demleme için ilave 2-3 dakika eklemelisiniz


Demde kullanılacak su (70-80 C) olmalıdır Kesinlikle suyla birlikte kaynatılmaması gerekir Diğer bir ifadeyle siyah çay için kullanılan sudan daha düşük sıcaklıkta olmalıdır Bir başka ifadeyle kaynamış suyu 1-2 dakika dinlendirmek gerekir





Beyaz çayı hafifi yemeklerden sonra tercih etmelisiniz Baharatlı yemeklerden sonra içerseniz lezzetine varamazsınız Yeşil çayların çoğunda otsu bir tat varken, beyaz çayda kavunu andıran hoş bir tad vardır İdeal dem rengi solgun sarıdır
Eger içeceğiniz beyaz çay tek içimlik poşetler (sallama) halinde hazırlanmış ise, sadece 30-60sn arasında sıcak suda bekletilmelidir Daha fazla bekletilmemelidir


Beyaz Çay ve Sağlık
Eğer çayı sağlık için içiyorsanız, beyaz çayla ilgilenmelisiniz Beyaz çay diğer çay çeşitlerine göre daha fazla etkin madde içerir Bu ise yalnızca tomurcuklardan üretilmesinden kaynaklanmaktadır Ancak çay çeşitlerine göre beyaz çayda daha az kafein vardır Siyah çayda bir fincanda bu 40mg, yeşil çayda 20mg iken beyaz çayda 15mg?dır Bazı çalışmalar beyaz çayın kanser mücadelesinda yeşil çaydan daha fazla antioksidan ihtiva ettiğini ortaya koymaktadır Bu oranın 3 misli olduğu tespit edilmiştir


Oregon State Universitesi Ulusal Kanser Enstitüsü araştırmacılarına göreçay kanserle mücadelede en kuvvetli potensiyele sahiptir Araştırmacılar 29 Mart 2000′de American Chemical Society?nin ulusal bir toplantısında ilk araştırmalarını ortaya koydular
Araştırmacılar, üretim aşaması çayın kanserle mücadelesinde bir rol oynadığını düşünüyorlar Burada anahtar rolü polifenoller üstleniyor Roderick H Dashwood polifenollerin çoğunun yeşil çay, siyah çay ve oolong çay üretiminde oksidize veya yok olduğunu belirtirken özetle:


?Teorimiz, beyaz çayın yeşil çaydan daha yüksek polifenole sahip olduğunu ve bu yüzden daha yararlı?, olduğunu ileri sürmektedirKimyasal analiz sonuçlarını teyit etmektedir Beyaz çay yeşil çay gibi aynı polifenolleri ihtiva etmektedir, fakat fark oran olarak daha yüksek olmasındadır Bu da beyaz çayın kanserle mücadeleki potensiyel gücünü artırmaktadır Beyaz çay aslında insanları kansere karşı koruyucu bir görevde üstlenmektedir?, demektedir


American Society for Microbiology 104 toplantısında beyaz çay?ın bir çok hastalığa şifa verdiği konusunu artık bir kocakarı masalı değil gerçek olduğunun ispatlandığını açıklanarak: Anti fungal etkisi olan Penicillium chrysogenum ve Saccharomyces cerevisiae ihtiva ettiği, Bakteri ve virüsleride inaktivite hale getirdiği, Aim, Aquafresh, Colgate, Crest ve Orajel gibi diş macunlarında antiviral ve antibakteriyal etkisinden dolayı beyaz çay ekstraktı kullanıldığı belirtilmiştir

Diğer Çaylarla Farkı
Eğer okların yönünde özelliğin çoğaldığını varsayarsak,
Kafein oranı: Beyaz Çay ?-> Yesil Çay ?-> Siyah Çay
Antioksidan oranı: Beyaz Çay <?- Yesil Çay <?- Siyah Çay


Beyaz çay, bütün çay çeşitleri içerisinde kafein oranı en dusuk, antioksidant (hastalıklara karsı savasan enzimler ve bileşikler) oranı ise en yuksek olanıdır Ayrıca yine bütün bu çay çeşitleri içerisinde en az kimyasal ve mekanik sürece maruz kalmış olan çay çeşidi
Türkiye?de Beyaz çay
Türkiye?de beyaz çay üretim denemelerine 2005 yılında başlanmıştır


İlk Beyaz Çay 1 Mayıs 2005 tarihinde Çay Araştırma Enstitüsünde üretilmiş olup; Türk çaycısına ?Çayın alternatifi ancak Çaydır? gerçeği doğrultusunda yeni bir yüksek gelir kaynağının kapısı açılmasını, Türk tüketicisine çaydaki sağlığın sırrını erdirecek olan kanserin bilinen doğal ilacı olan antioksidanaları içersinde en yüksek derecede ihtiva eden böyle bir ürünü: Çay İşletmeleri Genel Müdürü Ekrem Yüce ve Enstitü Araştırma Ekibi sağlamıştır


Üretimi yapılan beyaz çaylardaki ekstrakt değerleri %46-47 rarasında değişmekte olup, beyaz çay yalnızca tomurcuklardan üretilmiştir



Beyaz çayın bilinmeyen faydaları!

Beyaz şakayık?, ?altın ay?, ?gümüş iğne? ve ?beyaz bulut? gibi isimleriyle ve tadıyla efsaneler yaratan, yüzyıllarca çeşitli anlamlar yüklenerek değerlenen ve günümüzde pek çok araştırmanın konusu olan beyaz çaya kupalarınızda yer açın Beyaz çay, adını çay tarlalarındaki açılmamış filizlerin gümüşi beyaz tüylerinden ve çok açık renkli liköründen alıyor
En nadide ve en pahalı çay çeşidi olan beyaz çay, kadim şifacılar tarafından yüzyıllardır bitkisel ilaç olarak da kullanılıyor Ayrıca en az üretilen ve en yüksek düzeyde antioksidan içeren çay çeşidi Dünyada yıllık üretimi 600-800 ton civarında Çin, Hindistan, Kenya, Sri Lanka ve Vietnam kaynaklı beyaz çayın, ülkemizde de çeşitleri var


Dört çeşidi var
Damakta tatlı ve ipeksi yumuşaklıkta tat bırakan beyaz çay, fındıksı bir aromaya sahip Yüksek kalitedeki beyaz çay, diğer adıyla ?gümüş iğne?, yalnızca filizler içeriyor Kafeini daha az tüketmek isteyenler için keyifli bir seçenek Dört grup beyaz çay var: Silver Needle (Yin Zhen Bai Hao), White Peony (Bai Mu Dan), Tribute Eyebrow (Gong Mei), Noble, Long Life Eyebrow (Shou Mei) En yüksek kaliteli beyaz çaylar olan ?gümüş iğne? ve ?beyaz şakayık?, Çin kaynaklı ?Silver needle?, ?gümüş iğne?, ?büyük beyaz? veya ?narcissus? denilen çay klonlarının körpe etli tomurcuklarından dikkatli şekilde elle seçilerek üretiliyor

Hafif tatlımsı aroması ve lezzetiyle çok ünlü ve nadir İkinci derece kalitede olan ?beyaz şakayık? (white peony), tomurcuk ve yapraklardan oluşuyor ?Gümüş iğne?ye göre daha sert tada sahip olan çay, ondan daha koyu renkte Avrupa ülkeleri ve Amerika?da fındık veya bambu kokulu, tatlı, hafif tütsülenmiş tada sahip, daha koyu likörlü ?beyaz şakayık? satılıyor Beyaz çaylar içinde en tanınmışlardan biri de, Çin?in Fujian Bölgesi?nde yetiştirilen ?yüzde 100 organik beyaz şakayık? Beyaz çayı Türkiye?de Lipton ile Schiller Chiemsee çay markaları içinde bulabilirsiniz


Beyaz çayın yararları
Beyaz çay kolon, prostat, mide kanseri gibi birçok farklı kanser çeşidine karşı koruyuculuğa sahip Yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı Damarların gelişimine destek oluyor Felç tahribatına karşı koruyucu etkili İyi kolesterolü yükseltip, kötü kolesterolü düşürmeye yardımcı olarak damar sertleşmesi ve tıkanıklığının önlenmesine katkı sağlıyor
Bakteri ve virüsleri doğal yollarla yok etmeyi sağlıyor Bağışıklık sistemini güçlendiriyor Soğuk algınlığına karşı korunmaya yardımcı HIV belirtilerini hafifletebiliyor Kalbi güçlendiriyor Kemik yoğunluğunun yüksek olmasına katkıda bulunuyor Romatizma ve osteoporoz hastaları için faydalı etkiye sahip Dişleri daha güçlü yapan az miktarda florid ve diğer besin elementleri içeriyor Kötü nefes kokusuna sebep olan bakterileri öldürüyor Metabolizmayı hızlandırarak, dengeli diyet programına yardımcı oluyor


Nasıl demlenir?
Demliğe koyulan beyaz çay, siyah çayın aksine birkaç kez demlenebiliyor ve her demlemede farklı bir aromatik bileşeni açığa çıkıyor Eğer demlemede en yüksek kalitedeki filizler kullanılacaksa demleme süresi, suyun sıcaklığına bağlı olarak üç-dört dakika sürebiliyor Çeşitli metotları deneyerek farklı damak tatları için en mükemmel beyaz çay demleme şeklini bulmanız mümkün


Efsanevi beyaz çay
Bir Çin efsanesine göre, beş bin yıl önce İmparator Shen Yung kırda dolaşmaktadır Su içilemeyecek kadar kirlidir, o da suyun kaynatılmasını emreder Derken rüzgâr, fincandaki kaynar suya bir çay yaprağı bırakır Meraklı imparator, yaprağın su içinde demlenmesine izin verir Efsaneye göre imparator yedi yıl boyunca bölgede kalarak sürekli çay içer

Çin?in Song Hanedanlığı boyunca beyaz çaya büyük hürmet edilmiş Bu değerli içecek, kraliyet tebasının seçimi ve imparatora sunulan özel bir hediye olmuş Beyaz çay yaprakları ve tomurcukları, geniş kaselerde rahatça çırpılabilsin diye Song çay seremonisi boyunca ince toz şeklinde öğütülmüş Bu şekilde ilk çay pudrası üretilmiş Bu dönemde Çin?e giden Japon rahipler, Song usulü çay hazırlamayı öğrenmiş ve ülkelerinde alışkanlığı devam ettirmişler



allıntı