Kültepe Kazılarında Ortaya Çıkan Eserler Ve Hayvan Figürler

]Kültepe Kazılarında Ortaya Çıkan Eserler ve Hayvan Figürler


KÜLTEPE KAZILARINDA ELE GEÇEN HİTİT DÖNEMİ SERAMİKLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE HAYVAN FİGÜRLÜ KAPLAR


THE GENERAL CHARACTERISTICS OF HITITE CERAMICS AND ANIMAL FIGURECL POTTERIES IN THE KÜLTEPE EXCAVATIONS



Ayça EREN


Uludağ Üniversitesi, İznik Meslek Yüksekokulu, Bursa-Türkiye




1 ÖZET


Orta Anadolu, MÖ 3000’li yılların son çeyreği, Asurlular’ın Mezopotamya’dan Anadolu’ya göçüyle ve burada ticaret kolonileri kurmasıyla, sanatsal ve kültürel açıdan hareketlenmiştir


MÖ2000’li yıllarda yerli bir kavim olan Hattiler’le kaynaşarak Anadolu’ya göç eden Hititler’in ilk izlerine Kültepe’de rastlanmaktadır


Bu dönemde Anadolu, seramik tornasıyla tanışmış, perdahlama tekniğine önem verilmiş ve formlar inceltilmiştir Seramik çeşitleri genelde ana tanrıça figürleri, idoller, ritonlar, hayvan figürlü kaplar, ikiz ve süzgeçli kaplar, gaga ağızlı testiler, çaydanlık ve meyveliklerdir


Hitit seramiğinin en önemli özelliği olan törensel içki kaplarına riton denir Asurlu tüccarların kullandıkları tabletler Anadolu’nun ilk yazılı tabletleridir


Koloni çağında hayvan figürlü ve hayvan biçimli içki kapları önemli bir yer tutmaktadır



2 ABSTRACT


The migration of Assyrians from Mezopotamia to central Anatolia and formation of trade colonies, put this region into cultural and artistic motion in the last quarter of 3000 BC


In 2000 BC they got into relation with Hitites a native tribe of Anatolia As a result, firot prducts were coincided in Kültepe excavations


In thi period, Anatolia met ceramic lathe, the glaze tecnique had on importance and forms

became thinner The figurs of goddess, idols, rhitons, animal shaped potteries, double and filtered potterres, back mouthed jugo and tea pots were some of the samples


The most important from of the Hitite ceramics were drink cups, called as rhitons


Assyrian merchonts wrote their commercial relationship on clay tablets, and these tablets were the first written documents of Anatolia


In the colony age animal fugures made on some animal shaped drink cups were important models




3 GİRİŞ


MÖ 2000’li yıllarda Kültepe çok parlak kültüre ve sanat anlayışına sahip olan Anadolu’nun önemli merkezlerinden birisi olmuştur Bu merkezden çıkarılan Asur Ticaret Kolonileri ve Hitit dönemi seramiklerinin Kayseri Arkeoloji Müzesi Prof Dr Tahsin Özgüç Salonu’nda sergilenen örnekleri tarafımdan incelendi ve araştırıldı


Orta Anadolu MÖ 3000’in son çeyreğine Mezopotamya ve Suriye ile ticari ilişkilere girerek koloniler döneminde doruk noktasına ulaşmıştır Kültepe Kayseri’nin 22 km doğusunda Kayseri-Sivas karayolu üzerinde Karahöyük köyündedir


Anadolu’da maden işçiliğinin gelişmesi, Asurlular’ın Mezopotamya’dan Anadolu’ya göçünü ve burada ticaret kolonileri kurmalarını sağladı Koloni döneminde torna ve perdahlama teknikleriyle seramikler ****l kaplara benzetilmeye çalışılmıştır Bu sebeple ticari alanda rekabet şansını devam ettirip, görsel çeşitlilik sağlanmış oluyordu


Asur ticaret kolonileri Kültepe’de yerli halkın oturduğu Kaniş ile eteklerinde Asurlu tüccarların oturduğu Karum’dan oluşmaktadır Kültepe-Kaniş bu kolonilerin başşehri olmuş ve Anadolu’da buraya bağlı dokuz Karum daha kurulmuştur Asurlu tüccarların oturdukları Karum’da MÖ 2000-1600 arası yaklaşık 350 yıllık zamanı kapsayan döneme ait 900 adet tablet bulunmuştur Asurca çivi yazısı ile yazılmış olan bu tabletler Anadolu’nun ilk yazılı tabletleridir Bu belgeler bize Asurlular’ın ticari ilişkileri ve sosyal hayatları hakkında bilgi vermektedir Kültepe’de gerçekleştirilen ilk kazılar sonucu 1925’de Çek Arkeolog ve dil uzmanı Bedrich Hrozyn başkanlığında bine yakın tablet ortaya çıkmıştır 1948’den bu yana ProfDr Tahsin Özgüç de Kültepe’de sistemli kazılar yapmıştır Özgüç’ün Kültepe’de 2001 yılında bulmuş olduğu 4000 yıllık en eski tablet ise, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenmektedir