Hilafet Hilafetin Kaldırılması

Hilafetin Kaldırılması
Halifeliğin Kaldırılması

1 Kasım 1922'de saltanatın kaldırılması ile, Sultan-Halife gibi, çifte görevi olan Osmanlı hükümdarının elinden egemenlik hakları, devlet yetkileri alınmıştı Eski Osmanlı hükümdarına sadece, dini başkanlık yetkiler tanınmıştı Hükümet, TBMM'nin seçtiği Halife Abdülmecid Efendi'den, sadece Müslümanların Halifesi ünvanını kullanmasını, gösterişli hareketlerde bulunmamasını istemişti Abdülmecid, halife seçildikten sonra kendisine verilen talimata aykırı olarak, "Halife-i Müslimin" ünvanından başka sıfat ve ünvanlar taşıyarak, Cumhuriyet hükümetinin talimatı dışına çıkmıştır
Bazı politikacılar ise; "Hilafet aynı hükümettir, hilafetin hukuk ve görevini iptal etmek hiç kimsenin hiçbir meclisin elinde değildir" diyerek, Halife'yi, Padişah gibi yaşatmak istiyorlardı Bu durum halifelik kurumu hakkında bir an önce önlem alınmasını gerektiriyordu Fakat Mustafa Kemal Paşa'yı halifeliğin kaldırılması için zorlayan önemli sebep, Halife mevcut oldukça Türkiye'de yapılması zorunlu olan sosyal ve laik karakterdeki devrimlerin yapılamayacağı idi
3 Mart 1924 tarihli, "Hilafetin ilgasına ve Hanedan-ı Osmaniye'nin Türkiye Cumhuriyeti Memalik-i Hariciyesine Çıkarılmasına Dair Kanun"la hilafet kaldırılmıştır Böylece, yeni Türkiye önemli bir adım daha atmıştır Hilafetin kaldırılmasının Türkiye'de ve dünyada geniş yankıları olmuştur Hilafetin kaldırıldığı 3 Mart 1924 günü, bir diğer kanunla da Şer'iye ve Evkaf Vekaleti (Bakanlığı) kaldırılmıştır Şer'iye ve Evkaf Vekaleti'nin kaldırılması sonucu, bu vekalet tarafından yönetilen okullar ve medreseler de kaldırılmıştır Ayrıca aynı gün, Erkan-ı Harbiye-i Umumiye vekaleti de kaldırıldı Böylece ordu siyaset çatışmasının da önüne geçilmiş oldu Tevhid-i Tedrisat kanunu da o gün kabul edilmişti
Ancak bazı kaynaklara göre halifeliğin kaldırılmasında Avrupalı devletlerin baskı ve isteklerinin etkili olduğu iddia edilmektir Mustafa Kemal'in halifeliğin kaldırılmasından önce halifeliği öven o makamından kutsallığı ve de İslam dünyası için öneminden bahseden konuşmaları vardır İngiliz delegesi Lord Curzon'un bunu bir şart olarak ortaya koyduğunu ve de Atatürk'ün halifeliğin kaldırılması meselesini ilk defa dile getirdiği İzmir İktisat Kongresi'nin yapıldığı tarihlerde Lozan görüşmelerinin devam etmekte olmasının bu tezlerini destekleğini iddia etmektedirler

Kaynak : Wikipedia