Balıkesir Kent Tarihi

Kent Tarihi
Balıkesir ve çevresinde bulunan pekçok höyük, mağara ve düz yerleşim yerlerinde yapılan araştırmalarda bu topraklara MÖ 8000-3000 yılları arası yerleşildiği ortaya çıkmıştır Balıkesir çevresinde ilk defa adı geçen şehir Agiros (Achiraus)'dur 1361 yılında bölge Osmanlı Devleti'nin eline geçmiştir Balıkesir şehir halkı etnik köken olarak Manav, Yörük, Çepni ve Muhacir karaktere sahiptir
1897'de büyük bir deprem, 1950'de büyük bir yangın felaketi yaşamıştır Osmanlı'nın yıkılmasıyla kent, özellikle Balkanlar'dan göç almıştır
Antik Çağlar


Ana maddeler: Assuva ve Misya

Yeşil ile gösterilen yer Misya


Balıkesir ilinin bulunduğu yer Antik Çağ'da Misya olarak anılmış ve burada kendi devletlerini kuramayan ve başka devletler altında yaşayan ve Trakya'dan geldiği düşünülen Misyalılar, şehir devletleri kurarak yaşamışlardır Bu devirlerde gerek Edremit Körfezi gerekse Bandırma Körfezi taraflarında şehir devletleri varken; bugünkü Balıkesir kentinin olduğu yerde veya yakınlarında kurulmuş bir şehir yoktu Diğer bir ifadeyle, iç kesimler bakir alanlardı ve bu alanlar Büyük Misya taraflarında kalmaktaydı Bu dönemlerde Misya, Troialılar'ın vassalı durumundadır
Hititler döneminde Hititliler, Balıkesir ve çevresine Assuva adını vermişlerdir Hititler ile Troilılar arasındaki bağlar Misya aracılığıyla kuruluyordu
Troia egemenliğinin sona ermesiyle Misya çevresini Lidyalılar yönetmiştir Bu durum Lidyalıların MÖ 546 yılında Perslere yenilip devletlerinin yıkılması ile sona ermiştir Anadolu'yu hakimiyeti altına alan Persler, Misya'yı kendi kurdukları Ahameniş İmparatorluğu'a bağlamışlardır[10]
MÖ 500 yılında Perslere karşı yapılan İyonya Ayaklanması na bölge kentleri de katılmıştır MÖ 494 yılında ayaklanma bastırılınca Misya halkı cezalandırılmıştır
MÖ 334 Yılında Biga Çayı civarında yapılan savaşla, Balıkesir kentinin bulunduğu topraklar İskerder İmparatorluğu'na bağlanmıştır Büyük İskender'in ölmesi ile üzerine Misya, MÖ 301 yılında Selevkos İmparatorluğu'na bağlanmıştır[11]
MÖ 238-263 yıllarında Bergama kralı Fletairos bölgeye hakim olmuştur MÖ 278 yıllarında Galatlar Misya'ya gelmiştir [10] Bergama Krallığı egemenliği altında kalan Misya bu devirlerde ekonomik yönden rahat bir dönem yaşamıştır[10]
MÖ 133 yılında Bergama kralı III Attalos'un vasiyeti üzerine bölge Roma hakimiyetine geçmiştir[12]
Roma dönemi
Bugünkü Balıkesir kentinin temelleri Roma İmparatoru Hadrianus tarafından atılmıştır İlk kez MS 124 yılında yöreye gelen Hadrianus, başarılı bir ayı avı sonucunda buraya kendi adına bir kent kurmuştur Hadrianus, burada bir şato ve malikhane inşa ettirmiştir Yanına da hara yaptırmıştır Burası, avcılık ve istirahat yeri olarak kullanılmıştır Söz konusu yapılar çevresinde bir kasaba ortaya çıkmaya başlamıştır Bu yapılar, Hadrianus'un kenti diğer bir ifadeyle, Hadrianoutherai olarak adlandırılmıştır[10] Şehrin çevresinde bu dönemlerden kalan dört Roma tarzı köprü halen mevcuttur[13]
Bizans İmparatorluğu dönemi
MS 395 yılında Roma İmparatorluğu ikiye ayrılınca Hadrianapolis, Bizans egemenliğine girmiştir ve bu dönemde Paleo-Castro olarak adlandırılmaya başlanmış, yöre yine imparatorların avlanma ve istirahat alanı olmuştur Zamanla özelliği yitiren malikane ve çevresi MS 1000 yıllarında önemini yitirmiş ve sadece kalıntıları kalmıştır
Selçuklular dönemi
MS 1071 yılından sonra Batı Anadolu'da görülmeye başlayan Selçuklular, 1076 yılında Misya yöresini ele geçirmiştir Ancak bugünkü Balıkesir'in olduğu yerde ve çevresinde büyük bir yerleşim yeri yoktur
1080 yıllarının sonunda bölge tekrar Bizans İmparatorluğu'nun eline geçmiştir 1090 yılında Bizans İmparatoru 1 Aleksios Komnenos, Misya'da yurt tutmaya çalışan Türkmenler (bugün Manavlar) üzerine kumandan Eufuryanis Alexaders'i yollamış ve Manyas'ı kuşatan Bizanslılar kanlı savaşlardan sonra kale kumandanı İlhanı iç kaleye sığınmak zorunda bırakmıştır Yöre, 1092 yılında bölge tekrar Selçukluların eline geçmiştir 1099 yılında bölgeye Haçlılar yöreyi yağmalamıştır
1107 yılında I Kılıç Arslan ölünce Türkler Batı Anadolu'dan çekilmek zorunda kalmıştır İç kesimleri hala tenha olan Misya'yı yeniden ele geçiren Bizanslılar, Marmara sahillerinde bulunan bütün Türkmenleri katletmişlerdir [14]
1115 yılına kadar bölgede Türk-Bizans çekişmesi yaşanmıştır 1175 tarihinde Eskişehir ovasında toplanan 100000 Türkmen Denizli, Bergama, Karya, Misya (bugün Balıkesir) ve Edremit bölgelerine dağılmıştır[15] 1206 yılında Selçukluların Uç Beyliklerinden olan Misya yöresine özellikle Edremit Körfezi civarına yerleşirler 1260 yılında ise Moğollardan kaçan Türk kabileleri yine bu bölgeye yerleşmiştir[14]
Karesi Beyliği dönemi

Karesi Beyliği

Balıkesir'de bulunan Karesi Bey türbesi


Balıkesir şehri Karesi Bey tarafından kurulmuştur Balıkesir ve çevresine gelen Karesi Bey, babası Kalem Şah ve beraberindeki Türkmenler 1290 yıllarında Bizans döneminden kalan eski kalıntıları üzerine bugünkü Balıkesir'i kurarak buraya yerleşmişler ve burayı askeri garnizon yapmışlardır Bu nedenle Türkmenlerce şehre Balık Hisar veya Balak Hisar adı verilmiş olabilir Şehir kurulduğu andan itibaren (13 yüzyıldan beri) tüm Misya karasının yönetimsel merkezi olmuştur Beraberinde gelen Türkmenler (bugün Manavlar) bugünkü Balıkesir şehrine ve çevresine yerleşmişlerdir Türkmenler buraya Danişment yöresinden yani Sivas-Tokat-Kızılırmak-İsfendiyar yöresinden gelmişlerdir ve Germiyanoğulları ile aynı kökendendirler
Trakya'ya geçip orada yurt tutmaya çalışan Türkmen boyları da 1310 yılında Ece Halil önderliğinde geri dönerek Karesi şehrine ve çevresine yerleşmişlerdir Bu dönemde Karesi Beyliği'ni dolaşan İbn Battuta, Balıkesir'in yeni kurulmakta olan bir şehir olduğundan ve camisinin inşa halinde olduğundan bahseder Bu caminin neresi olduğu hakkında üç görüş vardır Bugünkü Balıkesir Lisesi bahçesinde olduğu ve yıkıldığı yönünde görüş vardır Çünkü Karesi Bey tarafından kurulan şehrin ilk kısımları bugünkü Balıkesir Lisesi'nin olduğu yerlerdir ve şehir zamanla Zağnos Paşa Camii'nin olduğu yere doğru inmiştir İkincisi ise, Karaoğlan Camii'nin yerinde olduğu yönündeki görüştür Üçüncüsü ise Yıldırım Caminin bu cami olduğudur
İbn-i Battuta, Karesi çarşısının bolluk içinde ve ucuz olduğunu not düşmüştür Bu dönemde şehrin, Osmanlı şehirlerine göre daha zengin olduğunu belirtmiştir Ancak beyliğin yöneticisinin (Demir Han'ın) halk tarafından sevilmediğini yazmıştır İbn-i Battuta Karesi ismi yerine "Memleket-i Akirus" adını kullanmıştır
Bu dönemde Balıkesir, beyliğin diğer önemli şehri Bergama ile ticari ve kültürel alışveriş içindedir Zira, Bergama halkı da Karesi halkındandır Bu dönemde Balıkesir'in 30 yakın gemisi olup, beylik Marmara ve Ege denizi'nde fetih arayışındadır Ece Halil, Hacıilbeyi, Evranos Gazi, Gazi Fazıl gibi Karesili ünlü kumandanlar bu dönemde Balıkesir'de yaşamıştır
Karesi ve daha sonraki Osmanlı döneminde Misya yöresinin iç kesimlerinde (Balıkesir-Susurluk-Bigadiç-Sındırgı vs) Türkmenler yoğunluktayken, Ege ve Bandırma yörelerinde (sahil kısımlarında) Rumlar çoğunlukta olmuştur Türkmenler daha çok dağlık ve yaylak alanlar ile ovalara yerleşmeyi uygun bulmuştur
Karesi Beyliği'nin Osmanlı Devleti'ne tamamen katılması 1361 yılına kadar sürmüşse de Balıkesir kenti 1345 yılında Osmanlı tarafından ilhak edilmiş ve hanedan Bursa'ya götürülmüştür
Karesi Beyliği'nin Osmanlı Devleti'ne katılmasıyla Balıkesir halkı Osmanlı Devleti'nin yükselme devrine geçmesinde büyük katkı yapmıştır Çünkü Karesi Beyliği'nin donanmasıyla Osmanlı Devleti ilk olarak Trakya'ya geçmiş ve böylelikle ilerlemişlerdir
Karesi sülalesi ve beyliği hakkında Tokat müzesinde eserler bulunmaktadır[16][17] Karesi Beyliği zamanından kalma en eski kitabe 1300 tarihli (Hicri 700) olup Hakimzade veya Kurşunlu Camii'n kurucusu Mevlana Yusuf Sinan'ın mezar taşıdır[18] Balıkesir'in Bigadiç taraflarında bulunan Selçuklu tarzıyla yapılmış Cüneyt Köprüsü'nün de 1320'li yıllarda Karesi beyliği zamanında yapıldığı düşünülmektedir
Osmanlı Devleti dönemi

Karesi Sancağı


1345 yılında Karesioğulları'nın Osmanlı Devleti'ne katılmasıyla Karesi Beyliği'nin tüm toprakları eyalete dönüşmüştür Ancak topraklarının bir kısmında zamanla Biga Sancağı, bir kısmında da Karesi Sancağı kurulmuştur Bergama ve civarındaki toprakları ise İzmir'e bağlanmıştır Balıkesir şehri, o zamanlardan beri Karesi Sancağı'nın idari merkezi olmuştur Osmanlının yıkılışına kadar merkeze sadık olarak kalmıştır ve bir daha Karesi hanedanlığı kurulmamıştır Zira Karesi ileri gelenleri ve hanedanlığı Bursa'da devlet yönetimine girmişlerdir Osmanlılar döneminde bölge bayındır hale getirilerek pekçok cami, han, medrese, lise yapılmıştır[19]
1350li yıllarda Orhan Gazi'nin oğlu ve Rumeli fatihi Şehzade Süleyman (Süleyman Paşa) uzun süre Balıkesir'de yaşamıştır Bu yüzden Balıkesir de bir şehzade şehridir
1388'de Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırıldığı anlaşılan Yıldırım Cami oldukça büyük bir avlu içerisinde medrese ve imaret ile birlikte külliye olarak ortaya çıkmıştır
Fatih Sultan Mehmet'in vezirlerinden Zağanos Paşa tarafından yaptırılan 1461'de Zağnos Paşa Camisi ve Külliyesi'nin inşaatı tamamlanmıştır Büyük bir alana yayılı külliyede günümüzde de faal olan hamam da hizmet vermekteydi
Bu dönemlerde şehir, bugünkü Karaoğlan, Karesi, Aygören, Hisariçi ve Balıkesir Lisesi çevresi ile Kasaplar Mahallesine doğru olan kısımdan oluşmaktaydı Çay Deresi'nin kuzey tarafları tamamen bağlık ve bostanlık olup, ara ara mezarlıklar da bulunmaktadır Günümüzdeki şehrin güneyindeki modern mahallelerin (Bahçelievler, 52 Evler, Gaziosmanpaşa, Paşaalanı vb) hiçbirisi yoktur Şehirin giriş ve çıkış noktalarında hanlar bulunmaktaydı Bugün Deve loncası olarak bilinen yerde ve Zahire Pazarı civarında kervanlar için konaklama yerleri vardı İdari binalar (1900lü yıllara değin), bugünkü Askeri Hastanenin olduğu yerlerdeydi
Osmanlı döneminde Balıkesir kazasında halkın geçimi ticarete, köylerde ise tarıma ve hayvancılığa dayalıdır O dönemde de Balıkesir günümüzde olduğu gibi, süt, et, yağ, peynir, yumurta, bal, yün ve kıl üretiminde diğer kazalara göre öndedir Köylerin bazılarında ise arıcılığın yaygın olduğu görülmektedir Balıkesir ova köylerinde daha çok beygir yük aracı olarak kullanılırken, dağlık bölgelerde merkep kullanılmaktaydı Temettüat kayıtlarına göre köylerde ve şehirlerde fakir, sabi, ama, divane, amelmande, talebe, asker, ihtiyar, dul, divane olanlardan köy imamı ve kizirinden, kahyası, çobanı ve sığırtmacısından vergi alınmazdı Balıkesir kazası ve köylerinde tek eşlilik ve geniş aile egemendi Tarımda iki öküz tarafından çekilen saban, çapa, orak ve tırmık kullanılırdı O dönemde bazı köylerde ipek böcekçiliği de yapılırdı Halk Türk, Rum, Ermeni ve çok azıda Kıptilerden oluşmaktaydı 1800lü yıllardan sonra Balıkesir, iskan merkezi haline geldiği için nüfusu ve etnik yapısı değişti Balıkesir kazasında her ailenin bir lakabı vardı[19]
Şehirde 1590 yıllarından sonra yeniçeri olaylarının arttığı görülmektedir Bu kişiler halkın malına el koyma, hırsızlık, yaralama, dövme gibi suçlara neden olmaktaydılar[20]
Osmanlı zamanında askeri iaşenin sağlanmasında Karesi kazası önde gelen yerlerdendi Erzak, yem ve yakacak miktarının bir kısmı Balıkesir ve civarından karşılanırdı Örneğin; 1799 Mısır seferinde ekonomik ve askeri açıdan en çok katkı yapan bölgelerin başında Balıkesir gelmekteydi Kayıtlara göre bu seferde Balıkesir şehrinden 900 kile (1 kile=24215kg) buğday ve 2200 kile arpa gönderilmişti Daha sonra Balıkesir kazasından 4500 kile arpa ve 40 bin kantar peksimet istenmişti 1799 Mısır seferine Balıkesir kazası toplanan toplam buğdayın %10'unu göndermişti Bu seferde ayrıca Balıkesir kazasından 550 koyun da istenmişti Ayrıca 1800 yılında Yafa'ya gönderilmek üzere 70 deve istendiği görülmektedir [19]
1829 yılında şehrin saat kulesi inşa edilmiştir Bu yıllarda şehrin ünlü pazarı olan "Salı Pazarı" kurulmaya başlamıştır
1862 yılında Müderris Alişuuri Bey'e ait vakıfca, Alişuuri mektebi yaptırılmıştır 1864'de belediye kurulmuştur
1892 tarihinde Fransızlar'ın Osmanlıların elindeki Cezayir'i işgal etmelerinden sonra Osmanlı hükümdarı seferberlik ilan etmiş ve Balıkesir kazasından ve köylerinden tüm erkeklerin seferberliğe gitmesi üzerine bu durum Balıkesir'i sosyolojik açıdan çok etkilemiştir Yörede geride kalan genç kız ve kadınlar Cezayir'e giden erkekler için ağıt/türkü yakmışlardır Bu ağıt daha sonra figürlerle canlandırılarak oyunlaştırılmıştır[20]
1896 yılında Balıkesir Sultan-ı İdadisi binası yapılarak lise düzeyinde eğitim vermeye başlamıştır
1897 yılındaki büyük Balıkesir depreminde şehrin büyük kısmı yıkılmış, binlerce insan ölmüştür 1897 depremiyle Balıkesir şehri ikinci kez kurulmuştur Ancak yine de 1897 depremine rağmen; tarihi ve kültürel dokusunu büyük ölçüde muhafaza etmeyi başarmıştır Depremde yıkılan saat kulesi, 1901'de yeniden farklı bir tarzda yapılmıştır Yine depremde yıkılan Zağnos Paşa Camii'nin bir kısmı yeniden yapılmış, camilerin tümü elden geçirilmiştir 1906 yılında Alişuuri Mektebi tekrar inşa edilmiştir 1908'de şehrin simgelerinden olan Şadırvan inşa edilmiştir
1909 yılında, Sultan Reşat döneminde banka müdürü Ahmet Faik Bey tarafından, Saat kulesinin arkasına yaptırılan Ziraat Bankası, sivil mimari de geç dönemde sık sık görülen iki katlı, kesme taşdan planı ile inşaa edilerek hizmete girmiştir Bu dönemde de şehrin idari binaları, bugünkü Alihikmet Paşa Caddesi üzerindeydi
1910 yılında, şehirde Karesi Muallim Mektebi açılmıştır
1912 yılında Balıkesir Tren Garı, (Afyon Şehir Garı ile aynı mimaridedir), İngiliz firması "Smyrna Cassaba Railway" (SCR) isimli şirket tarafından yapılarak Bandırma-Soma arası tren yolu tamamlanmıştır[21] Bu tarihten itibaren Balıkesir geçiş güzergahı özelliği kazanmış ve şehir büyümüştür Şehrin merkezi ile Garı birbirine bağlayan ve şimdiki adı Milli Kuvvetler Caddesi olan işlek cadde ve Şehir alanı (Cumhuriyet Meydanı) böylelikle ortaya çıkmıştır Zira, Balıkesir'in günümüzdeki merkezi caddesidir Oysa bu zamandan önce, Anafartalar Caddesi olarak adlandırılan cadde ticari merkezdi
Kurtuluş Savaşı dönemiBalıkesir Kongresinin önderlerinden Hacim Muhittin (Çarıklı)


Milli Mücadele döneminde Balıkesir, Batı Anadolu'da ilk kurşunun atıldığı ve devlet örgütlenmesine benzer kurumsallaşmaya gidilmesiyle Yunanlılar'ın Ege'de ilerlemesini durdurmayı başardığı yerdir[22] Alaca Mescid'de toplanan 41 kişi büyük bir başarı ile devlet gibi bölgeyi yönetmişler ve askeri başarılara imza atmışlardır
15 Mayıs 1919'da İzmir'in Yunanlılarca ele geçirilmesinden sonra, ilk tepkiyi Balıkesirlier göstermiş ve Redd-i İlhak'ı ilan etmişlerdir 1919'da şehirde beş defa Balıkesir Kongreleri yapılmıştır Yunan askerleri 30 Haziran 1920 tarihinde Balıkesir'i işgal etmiştir Yunan askerlerinin yaptığı işkencelerden dolayı Balıkesir halkı sokağa dahi çıkamaz olmuştur Balıkesir merkez olmak üzere Ayvalık-İvrindi-Soma cephesi açılmıştır 6 Eylül 1922 tarihinde Yunan askerleri geri çekilmiştir[23]
Balıkesir kenti Ege'deki ilk ve tek olacak "Yiğit" İstiklal Madalyasını alma hazırlığını yapmaktadır[24] Mehmet Akif Ersoy, 30 Haziran 1922 (1338) tarihinde Yeni Gün Gazetesi'nde Balıkesir hakkında şu dizeleri söylemiştir[25]:a« O yeşil toprağın ey yüzler ağartan Karesi,

Şimdi binlerce şehdin kanayan makberesi

Sana hasret kalan evladın için dünyada

Varsa kahrolmadan aram edecek yer, neresi?

Hani gök kubbenin altında görülmüşmü eşin?

Dağların bağ, hele vadilerin altın deresi!

Ey benim her taşı bir ma'bed-i iman yurdum,

Seni er-geç bana mutlak verecek ma'budüm! a»Mustafa Kemal'in 7 Şubat 1923 tarihinde Balıkesir'deki Zağnos Paşa Camii'nde yaptığı konuşma Balıkesir Hutbesi olarak tarihe geçmiştir Tarihte Balıkesir kenti, iki devletin kurulmasında en büyük rolü oynamıştır Bunlardan biri Osmanlı Devleti, diğeri Türkiye Cumhuriyeti'dir[26]
Cumhuriyet dönemi
Kuruluşları çok eskiye dayanan birçok Anadolu kenti ile karşılaştırıldığında, Balıkesir görece yeni bir kenttir Yazılı kaynaklara göre XIV Yüzyılda Karesi Beyliği zamanında kurulmuştur Ne yazık ki, 1897 yılındaki büyük deprem Balıkesir'in şehirleşmesini sekteye uğratmış ve deprem 600 yıllık kentsel birikimi yok etmiştir Halkın zararları uzun sürede ortadan kalkabilmiştir Bu nedenle Balıkesir, küçük çaplı bir Anadolu şehri konumuna bürünmüştür Cumhuriyet döneminde, kentin hinterlandı olan Balıkesir Ovası ve yakın çevresindeki tarımsal üretimin zengin oluşu nedeniyle tarım şehri olarak planlanmıştır Cumhuriyet döneminde şehirde bayındırlık faaliyetleri artmış ve bir ticaret merkezi niteliği kazanmıştır
Cumhuriyet sonrasında Balıkesirin büyümesi ve yeniden kent niteliğine ulaşmasındaki bir diğer etken, askeri kolordu merkezi olarak seçilmesidir Bunun yanı sıra Marmara ve Ege bölgelerini bağlayan kara ve demir yolları üzerinde durak noktası olması, kentin gelişmesini destekleyen önemli etken olmuştur
Balıkesir kentinin toplu bir yerleşme ağı vardır Kent 1950lere dek yağ lekesinin dağılmasını andıran bir biçimde ilk yerleşim çekirdeğine bağlı olarak büyümüştür XIX Yüzyıl sonuna dek, batı ve güneybatı yönleriyle büyüyen kent, bu alanda konutların eğim sınırına dayanmasıyla birlikte 1900lerin başında kuzeye doğru yayılmaya başlamıştır[27]
Cumhuriyet dönemine değin, kentin çarşısı Anafartalar Caddesi boyunca yer alıyordu Cumhuriyet sonrasındaki gelişme bu çekirdekten bağımsız olmamış, kent merkezi Anafartalar Caddesini kesen yollar boyunca kuzeye doğru yayılmıştır 1940larda hükümet konağının yeri değiştirilmiştir ve merkezin güneye Vasıf Çınar Caddesine doğru genişlemesine neden olmuştur Balıkesir Parkı da bu dönemlerde dizayn edilmeye başlanmıştır[27]
03 Ağustos 1950 akşam saatlerinde Balıkesir'de meydana gelen büyük yangın, Balıkesir kent merkezindeki tüm dükkanları ve çevresindeki mahalleleri içine almış ve Balıkesir'in büyük kısmının yanmasına neden olmuştur Yangın postaneye kadar ilerlemiştir Çok geniş bir alana yayılan yangın saatlerce kontrol altına alınamamıştır Onlarca kişi ölmüş, binden fazla ev yanmış ve Balıkesir halkı aylarca ekonomik zorluk çekmiştir Yangının çıkış sebebi enteresandır Yangın bir tuhafiyeci dükkanındaki çıtpıtların farelerce kemirilmesiyle ortaya çıkan kıvılcımın elektrik kontağını etkilemesiyle meydana gelmiştir Balıkesir İtfaiyesi'nin yetersizliği ve teknik açıdan geri oluşu, yangının zararını arttırmıştır Bu yangın, toplum hafızasını etkilemiş ve büyük zarara neden olmuş ve kentsel kimliği derinden etkilemiştir Bu dönemden sonra, Balıkesir Belediyesi, acı tecrübe nedeniyle itfaiye hizmetlerine diğer hizmetlerden daha çok önem vermiş ve çağdaş teknikleri her zaman takip etmiştir Yangın sonunda Balıkesir'e Kızılay yüzlerce çadır kurmuş ve uzun süre hizmet vermiştir[28][29] Sonrasında Yeni Çarşı adıyla modern belediye çarşısı yapılmış ve merkez yeniden düzenlenmiştir
1950'de kent merkezi tekrar inşa edilen Balıkesir kenti, 1950'li yıllarda Bulgaristan'dan gelen muhacırlara Gaziosmanpaşa Mahallesi ve Plevne Mahallesi kurulmasıyla tekrar hareketlenmiştir Şehir böylece güneydoğuya doğru büyümeye devam etmiştir Köylerden kente göç eden insanlar ise, daha çok Çay deresinin kuzeyindeki Oruçgazi ve Kayabey Mahallelerinin yukarılarını oluşturmuşlar ve böylelikle bir taraftan da kuzeye doğru şehir yayılmıştır1960lardan sonra kentin çevresindeki görece ucuz alanlarda taşralaşma başlamıştır Kuzeyde Tepebaşı ve Maltepe, güneyde Dinkçiler ve Plevne mahallelerinin bir bölümü, doğuda ise Gümüşçeşme ve Gündoğan mahalleleri başlıca taşra alanlarıdır Sanayi bölgesine yakınlığı nedeniyle, Gündoğan mahallesi hızlı bir gelişme yaşamıştır Kentin içinden geçen Bursa-İzmir, karayolu ve yakın çevresi üst gelir gruplarının yaşadığı alan olmuştur Güneydeki Kasaplar ve 6 eylül ile kuzeydoğudaki Atatürk mahalleleri bu eğilimin en yoğun olduğu konut alanları olarak şekillenmiştir[27]Balıkesir Milli Kuvvetler Caddesinden bir görüntü-2007


1950 yılında veledromlu olarak 12000 bin kişilik Balıkesir Stadyumu inşa edildi Balıkesir'de ilk kolonya imalathanesi de 1950 yılında açılmıştı[30]
1960 yılında kent silüetlerinden Kervansaray Otel hizmete girmiştir[31] 1963 yılında 1600 kişilik Kapalı Spor Salonu ve yakınındaki alana Atatürk Anıtı yapıldı ve Balıkesir Parkı son halini aldı 1966 Balıkesir Tenis Kortları hizmete açıldı Yine 1966'da Balıkesirspor kurulmuştur 1969 yılında Park içine 1300 seyirci kapasiteli Açık Yüzme Havuzu inşa edildi ve hizmete girdi
1974 yılında Balıkesir Belediyesi'nin aldığı bir kararla, Adnan Menderes Mahallesi kurulmuş ve 1981'de ilk konutlar tamamlanmıştır Bursa yolu üzerindeki esen evler, elliiki evler; güneydeki öğretmen evleri, ptt evleri, şoför evleri ve 26 evler 70li yıllarda inşa edilerek düzenli siteler ortaya çıkmıştır 1975 yılında Uludağ Üniversitesi'ne bağlı çeşitli yüksekokullar ve fakülteler açılmıştır
1977'de Yeni Çarşı da tekrar yangın çıkmış ve 15 dükkan ile İşbankası yanmıştır ancak yangın büyümeden söndürülmüştür 1970'li yılların sonunda Balıkesir, bugünkü genel şeklini almıştır Necatibey İlköğretmen Okulu-Enstitüsü, Ordudonatım ve Polis Okulu şehri eğitim merkezi yapmıştır Bu dönemlerde Kepsut Caddesi çevresi sanayi bölgesi olarak ortaya çıkmıştır 1980de Organiza Sanayi Bölgesi yapılması planlanmış, ancak 2000li yıllarda tamamlanmıştır
Temeli 1910 yılına dayanan ve çeşitli şekilde eğitim veren öğretmen okulu, 1982 yılında fakülteye dönüştürülen Necatibey Eğitim Fakültesi lisans eğitimi vermeye başalmıştır 1992 yılında Balıkesir Üniversitesi kurulmuştur
Şehir 2000li yıllarda altyapısı tamamen yenilemiş ve doğalgaz olanağını elde etmiştir 2007 yılında TOKİ aracılığıyla yeni konutlar yapılarak yeni bir mahalle daha kurulmuştur 2008 rakamlarına göre, Balıkesir merkezde 109 bin konut, 107 bin araç bulunmaktadır Bu araçların 73 bin tanesi binek otomobildir Bunun yanında kent merkezinde 1100 km yol uzunluğu vardır Ayrıca Balıkesirde 874 km uzunluğunda su şebekesi bulunmaktadır Günlük arıtılan su, 60 bin ton'dur[32]

Kaynak : Wikipedia