Tonya, Trabzon Tarihi

Tarihi

Tonya İlçesinin ilk kuruluşu hakkında kesin bir bilgi olmamakla birlikte, İlçenin kuruluşunun 13 yüzyılın sonları İle 14 yüzyılın başlarında olduğu anlaşılmaktadır1461 yılında Trabzon'un Türkler tarafından alınması ile Rum Pontus Devletinin egemenliği sona erer Bölge tamamen Türklerin eline geçer Bundan sonra Bayburt, Gümüşhane, Erzurum ve diğer yörelerden gelen Türkmen boyları Tonya'da yerleşirler

Osmanlı dönemi yerli Rumlarla, göçmen olarak gelen Türklerin kaynaşması ile geçmiştir Bu dönem içerisinde gerek Rum kültürü, gerek Türk kültürü karşılıklı olarak birbirlerini etkilemişlerdirBu etkileşim şimdi bile kendini göstermektedir Yerli halkın bazı inançları, gelenek ve göreneklerinde bu etkileşim izlerini görmek mümkündür

İlçemize bağlı 15 köy bulunmaktadır Ayrıca merkeze bağlı 5 mahalle ve İskenderli Beldesine bağlı 2 mahalle olmak üzere toplam 7 mahalle mevcuttur

Tonya, Vakfıkebir İlçesine bağlı bir bucak merkezi olarak yönetilmiştir Osmanlı Devleti döneminde Tonya'da derebeylik egemendi 19yüzyıl derebeylerinin tamamen egemen olduğu bir dönem olmuştur Bu derebeylerinden en önemlisi Ali Ağa, kendisine ait topraklarda özel asker besler, kendi savunmasını bunlarla yapardı



Tonya, 1854 yılında bucak merkezi olarak teşkilatlanmışsa da, bucak yönetimi yıllarında bile derebeylik egemenliğini sürdürmüştür

Birinci dünya Savaşından sonra Osmanlı Devleti toprakları itilaf Devletleri tarafından paylaşılmaya başlanınca Doğu Karadeniz bölgesini de Ruslar istila etmişlerdi Rusların bu istilasına karşı Tonya'nın yerli halkı düzenli ordu kuvvetlerine yardımcı olarak aylarca savunmada bulunmuşlar ve bunda da oldukça başarılı olmuşlardı

Harşit Cephesinde bulunan Türk Kuvvetleri bozulunca Ruslar bütün güçleriyle Tonya üzerine yürümüş ve sonra da yerli halk batıya doğru göç etmek zorunda kalmıştır 16 Temmuz 1916 tarihinde Tonya işgal edilmiş oldu Rus kuvvetleri daha sonra 17 Şubat 1918 tarihinde çekilince Tonya düşman işgalinden kurtulmuş oldu


5 Mart 1954 tarihinde 3264 sayılı kanun ile Tonya İlçe olarak teşkilatlanınca Vakfıkebir'den ayrıldı Aynı yıl içinde belediye teşkilatı kuruldu Tonya'nın İlçe olarak teşkilatlandığı yıllarda adı Orta Mahalle olarak geçer Bu ad o yıllarda belediye teşkilatının içine almış olduğu merkez mahallenin adından gelmiştir



"Tonya" adının ilçeye verilişi ile ilgili çeşitli söylentiler olmakla birlikte bunlardan gerçeğe uygun olarak görüleni şöyledir;



Bölgeye ilk yerleşen Rumlar döneminde bir Rum Beyi Tonya adındaki kızına bölgeyi çeyiz olarak vermiş, bundan böyle bu bölgenin adı da kızın adına izafeten Tonya Olarak kalmış Ayrıca Tonya ilçesinin merkezine yöre halkı tarafından Konakyanı adı verilir

Derebeylik döneminde merkezde bulunan derebeyin konağından gelmektedir Konağınyanı söylenişi zamanla Konakyanı olarak kalmıştır


Kaynak : Wikipedia