İstanbul Sanat

Sanat

Roma İmparatorluğu

Kent, çok kez el değiştirip, yıprandığından kentte, Roma İmparatorluğu Dönemine ait fazla yapı kalmadıKalanlar içinde en önemlileri: 330 yılında İmparator I Konstantin onuruna kentin yedi tepesinden birine dikilen anıt Sütun her biri 3 ton ağırlığında ve 3 metre çapında olan bileziklerle birbirine bağlanmış toplam 8 adet sütun ve bir kaidenin üst üste konulmasıyla oluşturuldu[31] Bu dönemden günümüze kalan bir başka yapı da Bozdoğan Kemeri'dir Kentin su rezerv sisteminin inşası İmparator Hadrianus döneminde başladı[32] I Konstantin zamanında kentin yeniden yapılanması ve büyümesiyle birlikte hızla artan nüfusun ihtiyacını karşılamak için sistemin daha da genişletilmesine gerek duyuldu[33] Kemer, suyunu Kağıthane ile Marmara Denizi[34] arasında kalan tepelerin yamaçlarından alan ve Trakya'nın tepelik bölgelerinden kente kadar uzanarak kentin su gereksinimini karşılayan geniş kemerler ve kanallar sisteminin son noktasında yer aldı O zamanlar kente gelen bu su, toplam kapasitesi 1 milyon metreküpten fazla olan üç açık ve Yerebatan Sarnıcı gibi yüzden fazla yaraltı sarnıcında depolandı[35]

Bugün Sultanahmet Meydanı olarak bilinen Hipodrum Meydanı ise Circus Maximus tarafından inşa edildi

Doğu Roma İmparatorluğu


Kız Kulesi, Üsküdar'da Bizans İmparatorluğu Dönemi'nden kalmış tek eserdir



Doğu Roma İmparatorluğu, kentte bin yıl kadar hüküm sürdü ve burayı başkent olarak kullandı Bu özelliğinden dolayı İstanbul'da çok sayıda Doğu Roma yapısı vardır Bunların en önemlileri Eminönü'nde toplanmıştır Bu yapılar içinde en önemlisi, kilise olarak açılan Ayasofya Müzesi'dir Ayasofya Doğu Roma İmparatoru I Jüstinyen tarafından MS 532 - 537 yılları arasında inşa ettirilmiş bazilika planlı bir patrik katedrali olup, 1453 yılında İstanbul'un Türkler tarafından fethedilmesiyle Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye dönüştürüldü ve günümüzde müze olarak hizmet verir[36][37] Ayasofya'dan sonra yapılan önemli yapılardan biri Fethiye Camisi'di Kilise olarak, 13 yüzyıl sonlarında Doğu Roma'nın ileri gelenlerinden Mihail Glabas Tarkaniotes tarafından inşa ettirildi[38] İstanbul'un fethinden sonra 1454 yılında patrikhane olarak kullanıldı, 1590 yılında İran savaşlarında Gürcistan ve Azerbaycan'ın fethedilmesiyle, fethin hatırası olarak camiye dönüştürüldü Gene önemli yapılardan Kariye Müzesi, manastır olarak 534 yılında Doğu Roma İmparatoru I Jüstinyen döneminde Aziz Theodius tarafından yapıldı 11 yüzyılda I Aleksios'un kayınvalidesi Maria Doukaina tarafından yeniden inşa ettirildi 1204-1261 yıllarındaki Latin İmparatorluğu döneminde harap olan manastır, Theodoros Metokhites tarafından 14 yüzyılda onarıldı Dış narteks ve parekklesion bu dönemde yapıya eklendi<br style="clear:both" />

Osmanlı İmparatorluğu



Osmanlı'da sanat mimaride olarak çok ileridedir İmparatorluk devri boyunca sayısız eser yapılmıştır Yapılar basit ve kullanışlı olduğu kadar vakur ve heybetlidir Muhteşem saray tipi 19 asırda Batı'dan gelerek girmiştir Bununla beraber Allah adına yapılan camiler ve Tekkeler tamamen abidevdir Camiler çevreleri bir sürü sosyal müessese ile örülür ve bir "külliye" teşkil ederler Osmanlılar fevkalade imarcıdır Yapıları kendi medeniyetine ait olmasa bile ihtimamla korur Bunun en güzel örneklerinden biride Aya İrini Kilisesi'dir İmar görülmediği hiçbir imparatorluk köşesi yoktur Bazı mütevazı mahalle zenginleri bile, bir mescid yaptıramadığı takdirde bir çeşme yaptırır veya bir mektep tamir ettirir Toplum anlayışı fevkalade güçlüdür Mimar Sinan'ın dünya tarihinin en büyük mimarlarından biri belki birincisi olduğunda ittifak vardır Bir asır yaşayan ve son yarım asrını mimarbaşı olarak geçiren Sinan şu eserleri yapmıştır 81 cami, 50 mescid, 55 medrese,19 türbe, 14 imaret, 3 hastahane, 7 su bendi (baraj), 8 köprü, 16 kervansaray, 33 saray, 32 hamam, 6 mahzen, 7 d'arulkurra Bu 441 eser bütün imparatorluğa dağılmıştır[39] 1839 yılında Tanzimat Fermanı'nın ilanı Avrupalılaşma yolunda önemli adımlar atılmıştır Osmanlı, 18 yüzyılın sonlarına doğru Avrupa tarzını benimsemiş ve bunu mimariye ve sanata yansımıştır Avrupa'da yaygınlaşan barok stili İstanbul'da da bir çok eserin yapımında uygunlanmıştır Barok ve rokoko tarzında yapılan Dolmabahçe Sarayı, Beylerbeyi Sarayı ve Ortaköy Camii dünyada bu tür için önemli bir yer teşkil eder


Kaynak : Wikipedia