Dublin Kültür

Kültür
Genel Durum
Dublin Avrupa'nın en önemli kültürel merkezlerinden biri ve Jonathan Swift, Maeve Binchy, Bram Stoker, Oscar Wilde, William Butler Yeats, James Joyce, JM Synge, George Bernard Shaw, Sean O'Casey, Samuel Beckett, Brendan Behan ve Roddy Doyle gibi, birçok ünlü yazarın çıktığı bir şehirdir Burayla ilgili en ünlü eserlerden biri James Joyce'un Dublinliler başlıklı öykü kitabıdır Bu eserinde, Joyce 20 yüzyılın başlarında şehirdeki yerli halkı ve yaşananları tiplemelerle anlatır Ayrıca yine Joyce'un Ulysses, romanı Dublin'de geçmekte ve kentin topografik detaylarını içermektedir
İrlanda Ulusal Basım Müzesi, Modern Sanat Müzesi, Ulusal Galerisi, Ulusal Kütüphanesi ve Ulusal Müzesi'nin üç merkezi; ayrıca Hugh Lane Belediye Galerisi ve Chester Beatty Kütüphanesi Dublin'de bulunmaktadır
Şehrin merkezinde, Şehir Sanat Merkezi, Dört Galeri, Douglas Hyde Galerisi, Proje Sanat Merkezi ve İber Kraliyet Akademisi gibi, birçok galeri ve sanat merkezi vardır
Temple Bar, özellikle haftasonları, Birleşik Krallık'tan ve başka birçok yerden turist çeken popüler bir gece hayatı mekanıdır
Şehir dünyanın en genç nüfusuna sahip yerlerden biridir Yaklaşık olarak %50'si 25 yaş altındadır
Çok-Kültürlü Dublin
1990'ların başlarına kadar İrlanda daha çok dışarı göç verse de, şu anda Dublin'de özellikle Çin, Polonya, Filipinler, Birleşik Krallık, Nijerya, Litvanya, ve Romanya'dan yüksek sayıda göçmen bulunmaktadır Ayrıca AB üyesi ülkelerden, Avusturalya, Yeni Zelanda ve Rusya'dan da yoğun göç almaktadır Buna ek olarak geçtiğimiz on yıl içinde ülke dışına göç eden İrlanda'lılar da geri dönüp tekrar ülkeye yerleşmişlerdir
Eğitim


Dublin, üç üniversitesi ve birçok diğer yüksek öğrenim kurumuyla, İrlanda'nın birincil eğitim merkezidir Şehirde 20 adet üçüncü-seviye (bir çeşit devamlı, yüksek öğrenim) enstitü ve kolej bulunmaktadır Dublin Üniversitesi, 16 yüzyıla uzanan tarihiyle İrlanda'nın en eski üniversitesidir Bir tek koleji vardır, Trinity Koleji, ve Kraliyet onayıyla, I Elizabeth döneminde kurulmuştur Kolej Katoliklerin özgürleşmesine kadar Roma Katoliklerine kapalı kalmıştır Daha sonra ise 1970'e kadar Roma Katoliklerinin katılımı, Katolik hiyerarşisi tarafından, yasaklanmıştır Ulusal İrlanda Üniversitesi'nin Dublin'de Dublin Koleji ile paylaştığı bir kürsüsü bulunmaktadır Aslında şehrin sınırlarının biraz dışında olan, Dun Laoghaire'de bulunan, Dublin Koleji, İrlanda'daki en büyük üniversitedir Dublin Şehir Üniversitesi en yakın zamanda kurulmuş olan kurumdur ve özellikle işletme, mühendislik ve endüstriyle alakalı fen alanlarında ön plana çıkmaktadır İrlanda Cerrahlar Kraliyet Koleji, Ulusal İrlanda Üniversitesi'ne bağlı bir tıp kolejidir ve şehir merkezindeki St Stephen's Green parkı içindedir Ulusal İrlanda Üniversitesi, Maynooth da Ulusal İrlanda Üniversitesi'ne bağlıdır ve şehrin merkezine yaklaşık 25km uzaklıkta olan Kildare ilçesine bağlıdır
Dublin Teknoloji Enstitüsü modern bir teknik kolej olup ülkenin en büyük, üniversite olmayan, üçüncü-seviye eğitim kurumudur Teknik konularda uzmanlaşmış olsa da birçok sanat ve insan bilimleri dersleri de verilmektedir Dublin'in kent dışı yerleşimlerinden Tallaght ve Blanchardstown'da teknoloji enstitüleri bulunmaktadır: Tallaght Teknoloji Enstitüsü ve Blanchardstown Teknoloji Enstitüsü
Ulusal Sanat ve Tasarım Koleji ve Dun Laoghaire Sanat, Tasarım ve Teknoloji Enstitüsü sanat, tasarım ve medya teknolojisi alanlarında eğitim vermektedir
Bunların dışında ayrıca birçok küçük uzmanlık kolejleri ve özel kurumlar da bulunmaktadır Örneğin, The Gaiety Oyunculuk Okulu'nda hem iki yıllık yoğun oyunculuk kursu, hem de Dublin Şehir Üniversitesi ve Dublin İşletme Okulu ile ortak, üç yıllık lisans programı bulunmaktadır Aungier caddesinde bulunan, bu okul aynı zamanda ülkedeki en büyük, bağımsız, üçüncü-seviye kurumudur
Sergiler

1853 -; Büyük Sanayii Sergisi
1865 -; Uluslararası Sanat ve Üretim Sergisi
1874 -; Uluslararası Sanat ve Üretim Sergisi

Liffey nehri şehri ikiye bölmektedir


Geleneksel olarak Dublin'de Liffey nehrinin ayırdığı bir kuzey-güney ayrımı bulunmaktadır Bazıları kuzey yakasını işçi sınıfı ve güney yakasını da orta ve yüksek sınıf olarak görmektedir Dublin posta sisteminde kuzeye tek numaralar, Phibsboro - Dublin 7 gibi, güneye ise çift numaralar, Sandymount - Dublin 4 gibi, ayrılmıştır Yalnızca nehrin bankı boyunca geçen bölge Dublin 8 olarak bu kural dışında kalmaktadır
Bu ayrım yüzyıllar öncesine dayanmaktadır Mesela Kildare Kontu evini, o zamanlar çok da kabul görmeyen, güney yakasına inşaa ettirmiştir Bunu neden yaptığını soranları, "Ben nereye gitsem moda beni takip eder" diyerek yanıtlamıştır Kısa süre içinde de bu bölgeye birçok başka asilzade yerleşmiştir
Kuzey-güney ayrımı Dublin alt-kültürlerinin stereotiplerinde kendini göstermektedir Üst sınıf üyeleri, güneydeki Dublin 4, yani Ross O'Carroll-Kelly'e özgü aksan ve tavırlarla nitelenirken işçi sınıfına ait kişiler Dublin şehir-içi mahallelerine özgü aksan ve tavırlarla ön plana çıkmaktadır Elbette böyle bir sınıflandırma kesin ve sonlandırıcı değildir
Dublin'in ekonomik ve toplumsal gruplarının, güneyliler zengin, ukala ve serbesttir - kuzeyliler fakir, endüstriyel ve sıradandır şeklinde, basite indirgenmesi, elbette gerçek hayatta, sadece birkaç örnek dışında, geçerli değildir Örneğin, İrlanda Cumhurbaşkanı'nın evi, Áras an Uachtarain, posta kodu Dublin 8 olarak güney yakasındaymış gibi görünse de, aslında kuzey yakasındadır Buna ek olarak, Dublin'in, Tallaght, Dolphin's Barn, Crumlin, Inchicore, Ringsend, Irishtown, Clondalkin ve Ballyfermot gibi, bazı işçi sınıfı mahalleleri nehrin güneyindeyken Castleknock, Clontarf, Glasnevin, Howth, Malahide, Portmarnock ve Sutton gibi zengin semtleri kuzeyinde bulunmaktadır Kuzeyde bulunan Smithfield, Uluslararası Finans Servisi Merkezi ve Spencer limanı da varlıklı bağlantılarıyla bilinir
Son birkaç yıldır kuzey-güney ayrımının oldukça yumuşadığı söylenebilir Bunun öncelikli nedeni olarak İrlanda'daki ekonomik şartların iyileşmesi ve Kelt Kaplanı ekonomik hareketinin çıkışı kabul edilebilir Dublin de buna bağlı olarak Avrupa'nın en zengin kentlerinden biri haline geldi
Dublin'deki ekonomik bölünme kuzey-güneye ek olarak doğu-batı şeklinde de görülmektedir Doğu genellike batıdan daha zengindir Doğudaki kıyı semtleriyle, ki buna kuzeydekiler de dahildir, batıdaki yeni yapılanan semtler arasında belirgin sosyal farklılıklar bulunmaktadır
2006 yılında The Economist dergisi Haber Alma bölümü Dublin'i dünyanın en pahalı 16 şehri ilan etmiştir Ayrıca, Mercer firması dünya genelindeki hayat standartları kalitesi anketinde, kenti 24 en yüksek yaşam kalitesine sahip şehir ilan etmiştir
Spor
İrlanda'nın hemen hemen her spor kulübünün merkezi Dublin'de bulunmaktadır 82500 kişilik kapasitesiyle, Drumcondra yakınlarındaki, Croke Parkı Gal Atletik Birliği'nin (Gaelic Athletic Association) merkezidir ve yaz aylarında, Aziz Patrick gününde ve Uluslararası Futbol Günlerinde dönüşümlü olarak Gal futbolu ile Hurling oyunlarına ev sahipliği yapar Dublin Gal Futbolu takımı lig maçlarını Parnell Parkı'nda oynar
Lansdowne, Dublin ise 48000 kişilik kapasitesiyle İrlanda Futbol ve Rugby Birliği'nin stadyumudur İrlanda Milli Futbol Takımı'nın kendi sahasındaki maçları burada oynanmaktadır 2006 yılında yıkılması ve yerine 50000 kişilik kapasitesi olan yeni bir stadyum yapılması planlanmaktadır 2007 yılında Gal Atletik Birliği tarafından verilen izin neticesinde Croke Park'da ilk Rugby (İrlanda - İngiltere) ve Futbol (İrlanda - Slovakya) maçları yapılmıştır
Phibsboro'daki Dalymount Parkı, İrlanda futbolunun geleneksel merkezidir ama günümüzde sadece yerel kulüplerden Bohemian FK maçları için kullanılmaktadır Rivals Shelbourne FK, Drumcondra'daki Tolka Parkı'nda oynamaktadır St Patrick's Athletic ise maçlarına şehrin güneybatı ucundaki Inchicore'daki Richmond Parkı'nda çıkmaktadır İrlanda'nın en başarılı kulübü, Shamrock Rovers, aslında Milltown'dan gelmektedir ama son yirmi yıldır kendine yeni bir ev aramaktadır 2006 yılında Tallaght'ta yeni stadyumlarının tamamlanmasını beklemektedir Bunların dışındaki diğer büyük futbol kulüpleri Belfield'daki, Dublin Koleji Futbol Kulübü ve daha önceden Home Farm olarak bilinen ama artık varolmayan Dublin Şehri Futbol Kulübü'dür
Blanchardstown'daki Ulusal Su Sporları Merkezi, İrlanda'da açılan ilk Spor Kampüsü'dür Dublin ve civarında birkaç yarış pisti de bulunmaktadır Shelbourne Parkı'nda Greyhound tazı yarışları ve Leopardstown'ta at yarışları yapılmaktadır Dünyaca ünlü Dublin At Gösterileri, Kraliyet Dublin Derneği tarafından, Ballsbridge'de düzenlenmektedir ve 1982 yılında, Gösteri Amaçlı Atlamalar Dünya Şampiyonası'na ev sahipliği yapmıştır
Bunlara ek olarak ayrıca basketbol, Gal Hentbolü, Çim hokeyi ve atletizm de yaygındır Santry'deki, Morton Stadyumu'nda, 2003 yılı Engelli Olimpiyatları düzenlenmiştir
Dublin Maratonu 1980 yılından beri düzenli olarak koşulmaktadır
Eğlence


Temple Bar


Dublin'de hareketli bir gece hayatı vardır Liffey nehrinin güneyinde bulunan ve İrlanda dışında da tanınan Temple Bar, gece hayatının en hareketli yerlerinden biridir Özellikle bayan ve erkeklere yönelik â??bekarlığa veda partileri' ile tanınır ve turistler tarafından ziyaret edilen öncelikli yerlerdendir Ama bu nedenlerden dolayı Dublin'in yerli halkı tarafından çok tercih edilmemektedir Temple Bar aslında Dublin'in kültürel bölgesinin yeniden yapılandırılmasıyla ön plana çıkmıştır Günümüzde sokak performansları, davulcuları, ufak ve içiçe müzik mekanlarıyla bu ruhunu az da olsa korumaktadır Stephen's Green etrafındaki bölge, özellikle Harcourt, Camden, Wexford ve Leeson caddeleri, en popüler gece kulüplerinden bazılarına ve İrlanda'ya özgü barlara ev sahipliği yapmaktadır
Şehir merkezinde birkaç tane tiyatro bulunmaktadır Bunlardan en büyükleri Abbey Tiyatrosu, Gate Tiyatrosu, Olympia Tiyatrosu ve Gaiety Tiyatrosu'dur Bu tiyatrolarda oyunlara ek olarak, akşamları ayrıca canlı müzik, dans ve filmlere de yer verilmektedir En büyük tiyatro, Glasnevin'de bulunan, Dublin Şehir Üniversitesi'nin The Helix'teki, Mahony salonudur
Şehir merkezinde iki büyük sinema bulunur: Liffey'nin kuzeyindeki, Savoy sineması ve Cineworld Yine Temple Bar'da bulunan İrlanda Film Enstitüsü'nde ve d'Olier caddesindeki Screen sinemasında alternatif ve özel ilgi alanlarına yönelik filmler gösterilmektedir Şehrin diğer semtlerinde de birçok sinema salonu bulunmaktadır


Kaynak : Wikipedia