Gebelik Öncesi

GEBELİK ÖNCESİ


Bebek sahibi olmaya karar verdiğinizde ya da gebe olduğunuzu öğrendiğinizde aşağıdaki soruların cevaplarını vermelisiniz




1 KIZAMIK AŞISI OLDUNUZ MU?




Kızamık hastalığı bebeğin iç organlarının oluştuğu ilk döneme rast gelirse, bebek önemli bozukluklara sahip olabilir Doktorunuza başvurarak kızamığa karşı bağışıklığınız var mı, yok mu öğrenmek için kan testi yaptırın Bağışıklığınız yoksa kızamık aşısı yaptırın




2 KRONİK BİR HASTALIĞINIZ VAR MI?




Şeker, kalp yada sara gibi hastalığınız olup olmadığını doktorunuzla görüşün Eğer var ise doktorunuz değişik tedaviler önerebilir




3 YAŞINIZ KAÇ ?




Gebelik için en uygun yaşlar 20-30 yaş arasıdır Doğum aralıkları en az 2 yıl olmalıdır 35 yaşın üzerinde annelerde riskli doğun oranı yüksektir İleri yaşlarda mongol çocuk riski fazladır 18 yaşından küçük annelerde ise özürlü doğum veya düşük kilolu bebek ihtimali yüksektir




4 DOĞUM KONTROL HAPI




Eğer doğum kontrol hapı kullanıyorsanız bunu en az 3 adet dönemi öncesi bırakınız




5 ÇALIŞAN BİR KADIN MISINIZ ?




Siz yada eşinizin içi, radyasyon, kimyasal maddeler, kurşun, narkoz vb ile ilgiliyse gebelik öncesi daha az riskli bir işe geçmelisiniz Ayrıca ağır yük kaldırmayı gerektiren bir iş ise, işyerinizden görev değişikliği isteyebilirsiniz




6 KİLONUZ NE DURUMDA ?




Gebelik başlangıcından en az 6 ay öncesinden kilonuzu boyunuzla doğru orantılı hale getirin




7 İÇKİ & SİGARA




Gebeliği düşündüğünüzden itibaren bu iki düşmanı terk edin Bebeğe en çok zarar verebilecek iki unsur; alkol ve sigaradır




GEBELİĞE BAŞLANGIÇ




Hamileliği düşünüyorsanız, yaşam düzenizi, bebeğe zarar verecek etkilerden uzak durma üzerine kurun Unutmayın; bebeğin tüm önemli organları hamileliğin ilk 3 ayında oluşur Bu dönem gebelikte en kritik süre olarak kabul edilir




GEBELİĞİN İLK BELİRTİLERİ




Aşağıdaki değişikliklerin bir yada birkaçı gebe olabileceğinizin göstergesidir İlk başta bunların hiçbirini hissetmeyebilirsiniz, ama içgüdüsel olarak bazı şeyleri farklı duyumsadığınız için gebe olduğunuzu tahmin edebilirsiniz




? Adet gecikmesi, adetiniz düzensizse, sinirler açısından gergin, hasta ya da yoğun çalışma içerisinde iseniz adet gecikmesi gebe kalıp kalmadığınız hakkında pek bilgi vermez Ayrıca gebe kaldıktan sonraki ayda da adet dönemine gelen günlerde hafif bir kanama görülebilir Buna halk arasında �üstün görme� adı verilir


? Göğüslerde hafif büyüme, duyarlılık, bazen karıncalanma görülebilir


? Ağızda güçlü bir ****lik tat


? Sürekli yorgunluk, halsizlik


? Normal vajinal akıntıda görülen artış


? Günün her saatinde görülebilen bulantı, bazen kusma


? Alkol, kahve, sigara gibi bazı şeylere karşı tiksinti, bazı besinlere karşıda aşırı istek (aşerme)


? Hormonel değişikliklere karşı bağlı olarak aşırı duygusallaşma


? Sık idrar gitme isteği görülebilir




GEBELİĞİN KESİNLEŞMESİ


Gebe kaldığınızdan kuşkulandığınızda bunu en kısa zaman da kesinleştirmelisiniz Bu amaçla günümüzde kullanılan en yaygın yöntem idrarla gebelik testidir Bu test, adet gecikmesinden yaklaşık iki hafta sonra doğru bilgi verir İki adet dönemi gecikme olduğunda ise doktorunuz vajinal muayene ile gebe kalıp kalmadığınızı söyleyebilir




NELERDEN SAKINMALI




SİGARA KULLANIMI




Sigara içmeniz bebeğinizi oksijensiz bırakır Sigara ayrıca düşük, ölü doğum ve anormal bebek sahibi olma riskini de artırır Ne kadar çok sigara içerseniz risk de o kadar çok olacağından sigarayı bütünü ile bırakmalısınız Eğer bırakamıyorsanız dumanı akciğerinize çekmemelisiniz Pasif sigara içimi de zararlı olduğundan sigara içilen yerlerden uzak durunuz




ALKOL




Alkol kullanımı bebeğinize ciddi zararlar verebilir Alkolün ne kadarının güvenli olduğunu kimse bilmediğinden, en iyisi gebelik süresince hiç alkol kullanmamaktır




İLAÇLAR




İlaçların çoğu bebeğe zararlı olabilir Bu nedenle gebe olduğunuzu bilen bir doktor tarafından verilmemişse, gebeliğiniz süresince tüm ilaçlardan kaçınmalısınız Buna aspirin gibi basit görünen ilaçlarda dahildir Şeker hastalığı gibi önemli bir hastalığınız varsa doktorunuz ilacınızın dozunu gebeliğe göre ayarlayabilir




DİĞER RİSKLER




Kedi, köpek dışkısı ve çiğ et anne karında bebeğe zararlı olabilecek toksoplazma denen bir paraziti taşıyabilir Bahçede çalışırken eldiven kullanın, mutfakta çiğ etlere dokunduktan sonra ellerinizi iyice yıkayın Bazı yörelerde sevilen çiğ köfte gibi yiyeceklerden uzak durun




GEBELİKTE BESLENME




Gebelikte beslenme diğer dönemlerdeki beslenmeden çok daha önemlidir Bebeğin tek besin kaynağı vardır SİZ� Gebelikte ne beslenme alışkanlıklarının ne de damak zevkinin değiştirilmesi gerekmez DENGELİ ve ÇEŞİTLİ beslenmek önemlidir Yapacağınız tek şey doğal, taze ve bol çeşitli besinler almaktır Ancak şu anda kadar yediklerinizin arasında bebeğe zarar verecek bir şey olup olmadığını araştırmanızda fayda var






SAĞLIKLI BEBEK İÇİN BESLENME




KALSİYUM




Bebeğinizin gebeliğinin 8 haftasında oluşmaya başlayan kemik ve dişlerinin gelişimi için önemlidir




Beyaz Ekmek


Yağı Alınmış Süt


Yarım Yağlı Peynir


Lor Peyniri


Taze Badem


Sardalye




C VİTAMİNİ




Plasenta için yararlıdır Vücudun hastalık etkenlerine karşı direncini artırır ve demirin bağırsaklarda emilimini kolaylaştırır




Lahana


Greyfurt


Domates


Karnabahar


Bürüksel Lahanası


Portakal


Patates


Çilek




FOLİK ASİT




Bebeğin merkezi sinir sisteminin gelişmesi için folik asit gereklidir Her gün alınmalıdır Çiğ ya da çok az haşla***** yemelisiniz




Ispanak


Karnabahar


Fındık


Yerfıstığı




PROTEİN




Gebelikte protein gereksinimi artığı için protein içeren besinleri almalısınız




Tavuk eti


Yoğurt


Mercimek


Kaşar Peyniri


Yağsız Kırmızı Et


Balık


Yer Fıstığı


Fıstık Ezmesi


Yumurta




LİFLİ GIDALAR




Lifli (posalı) gıdalar gebelikte sık görülen kabızlığın önlenmesinde çok yararlıdır




Kepekli Ekmek


Ahududu


Kepekli Makarna


Pırasa


Kuruyemiş


Bezelye


Kuru Kayısı


Kuru Üzüm




DEMİR


Bebeğin ve annenin ana ihtiyaçlarından biridir Demir eksikliği yorgunluk ve saç dökülmesi gibi fiziksel belirtiler ortaya çıkar

Gıdalar yoluyla alınan demir yeterli olmaz Demir içeren ilaçlarında tavsiye olarak alınması gerekir




Yağsız Kırmızı Et


Ton Balığı


Fındık


Karaciğer




GEBELİKTE ÖNERİLEN YARARLI VE ZARARLI BESİNLER




EN YARARLI BESİNLER


? Süt, yoğurt, peynir

? Yeşil yapraklı sebzeler

? Yağsız kırmızı et

? Tavuk eti

? Sardalye

? Portakal

? Balık

? Kepekli ekmek






EN ZARARLI BESİNLER


? Genel olarak tatlı ve şekerlemeler

? Şekerli marmelatlar

? Alkol ve likörler

? Gazlı ve şekerli içecekler

? Aparatifler

? Kızartmalar

? Çok fazla kahve ve çay

? 2 kişilik yemek

? Sigara




GEBELİKTE ÖNERİLEN GÜNLÜK BESİN MİKTARLARI




SABAH KAHVALTISI




1 Su bardağı süt (200d)


Beyaz peynir 30-60 gr


1 Yumurta


1 Dilim ekmek


Şeker (15-30) gr




ÖĞLE YEMEĞİ




1 Porsiyon et (ızgara-haşlama 200 gr)


1 Porsiyon sebze (200 gr)


½ Su bardağı yoğurt (100 gr)


1 Porsiyon meyve (200-250 gr)




AKŞAM ÜZERİ KAHVALTISI




1 Su bardağı süt (200 cc)




AKŞAM YEMEĞİ




1 Porsiyon et veya balık (200 gr)


1 Porsiyon sebze (200 gr)


1 Dilim Ekmek


1 Su bardağı meyve suyu




GEBELİKTE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN UNSURLAR




Gebeliğiniz sırasında aldığınız besinler plasenta aracılığı ile bebeğinize de geçmektedir O yüzden bebeğinize zararlı olabilecek besin maddelerinden korunmanız gerekir




YAĞLAR




Dengeli bir diyette toplam enerji ihtiyacının %30�u yağlar tarafından karşılanmalıdır Tüketilecek yağların seçimince bitkisel kökenli olanlar (zeytin ve mısırözü yağları ), hayvansal olanlara (tereyağı, iç yağı) tercih edilmelidir




İŞLENMİŞ YİYECEKLER




Konserve gibi işlenmiş yiyeceklerden gebeliğiniz süresince uzak durmalısınız Bu tür yiyeceklere genellikle fazladan şeker yada tuz katılmıştır; fazlaca yağ içerebilir, içlerinde gereksiz koruyucu, tatlandırıcı, renklendiriciler bulunabilir Ürünlerin etkilerini dikkatlice okuyup yapay maddeleri içermeyen yada az içerenleri seçmelisiniz




DONDURULMUŞ YİYECEKLER




İşyeri yemekhanelerinde verilen sıcak yemeklerden, önceden pişirilmiş süpermarket yiyeceklerinden, yeni pişirilmiş ve sıcak olmayan tavuk etinden sakınmanız gerekir Bunlarda bebeğinize geçip tehlike yaratabilecek bakteriler bulunabilir




SÜT VE PEYNİR




Tam mayalanmamış peynir ve pastörize edilmemiş süt de zararlı olabilir Mutlaka pastörize edilmiş süt içilmelidir




SIVILAR




Gebelikte böbrekleri çalıştırmak ve kabızlığı önlemek için bolca sıvı içilmesi çok yararlıdır

En iyi içecek sudur Bu nedenle gebelikte istediğiniz kadar bol su içebilirseniz




ÇAY � KAHVE � KAKAO




Bunların hepsinde bulunan kafeinin sindirim sistemine bazı zararlı etkileri vardır Kafein içeren içecekleri günde 3 fincandan fazla içmeyiniz Hatta mümkünse gebeliğiniz boyunca


hiç yaklaşmayınız



BİTKİ ÇAYLARI




Gebelik sırasında bitki çayları içmek istiyorsanız bunların etkilerini iyice araştırınız


Paketlenmiş olarak satılan hazır bitki çaylarının bir bölümünde bebeği etkileyebilecek katkı maddeleri olabilir Ancak çoğunun bebeğe zararı yoktur Hatta ahududu yaprağından hazırlanan çayın doğumu kolaylaştırdığına inanılır




ŞEKER




Kek, bisküvi, reçel ve meşrubat gibi şekerli yiyecek ve içecekte gerekli besin maddeleri azdır Kilo almanıza neden olabilir Enerjinizi ekmek gibi karbonhidratlardan almanız, şekeri azaltmanız yararlıdır




TUZ




Gebelikte aldığınız tuzun miktarını düşürmeniz önemlidir Fazla tuz bacaklarda şişmelere ve sonuç olarak tansiyonunuzun yükselmesine yol açar




AŞERME




Gebelikte turşu, muz, karpuz, soğan gibi bazı yiyeceklere karşı istek doğabilir Çok arzuladığınız bu yiyecekleri sindirim sisteminde bozukluğa neden olmuyorsa ve şişmanlamanıza yol açmıyorsa uygun miktarda yemenizde bir sakınca yoktur




GEBELİKTE GÜZELLİK




Gebeliğin ortası geldiğinde parlak saçlar, kırmızı yanaklar, pürüzsüz bir cilt daha da güzel görünümünüzde rol oynayacaktır Hormonlardaki artış sizde fiziksel değişikliklere yol açacaktır Kendinizi güzel hissetmediğiniz zamanlar sıkça olacaktır Ancak sizi üzen olumsuz değişikliklerin çoğu doğumdan sonra yok olacaktır




SAÇLAR




Gür ve parlak saçlar gebeliğin size bağladığı olumlu şeylerden biridir Bununla birlikte gebelikte saçlar her zaman güzelleşmeyebilir Gebelik öncesi özelliklere aşırı yağlanabilir, kırılabilir, daha kuru görülebilir Olağandan daha çok dökülebilir, Yüz ve vücuttaki tüyler daha da belirgin hale gelebilir




Ne Yapmalı?



Cildinizi iyice temizlemeli, kuru ise kuruyan bölgeyi nemlendiricilerle nemlendirmelisiniz Ayrıca yıkanırken küvetinize banyo yağı katabilirsiniz




CİLT RENGİ




Gebelikte cilt renginde koyulaşma görünmesi normaldir Benler yara izleri doğum lekeleri genellikle gebelikten büyüyüp koyulaşabilir Göbek altından aşağıya doğru kahverengi bir çizgi belirebilir Yüzünüzün ve vücudunuzun belirli yerlerinde kelebek biçimde gebelik maskesi denen kahverengi bir leke oluşabilir Bu doğumdan sonra tümüyle gideceği için kaygılanmanıza gerek yoktur




Ne yapmalı?




Fazla güneş ışığından sakınmalısınız


Güneşe karşı koruyucu krem, güneş gözlüğü kullanabilirsiniz


Gebelik maskesini kozmetik ürünleriyle yok edemezsiniz




TIRNAKLAR




Gebelik süresince tırnaklar, diğer zamanlarda olduğundan daha kolay kırılabilir




Ne yapmalı?




Ev yada bahçe işlerinde eldiven kullanmalısınız




GEBELİK SÜRESİNCE GİYECEKLERİNİZ




Gebeliğin genellikle beşinci, hatta altıncı ayına kadar bol olan normal giysileriniz kullanabilirsiniz Yine de birkaç yeni giysi moralinizi yükseltecektir Üstelik bunların özel gebe giysisi olmasına da gerek yoktur Hoşunuza giden, çekici, rahat, yıkanması kolay giysiler işinizi görecektir




NE GİYMELİ?




Gebelikte kendinizi sıcağa karşı daha duyarlı hissedebilirsiniz Bu nedenli sentetik olmayan, pamuklu, bol, hafif giysiler giyinmelisiniz Belinizi sıkan ya da bacaklardaki kan akımını engelleyen (sıkı, diz üstü çorap gibi) giysilerden sakınmalısınız




Rahat alçak topuklu ayakkabılar giyinmeniz zorunludur Bütünüyle düz topuklardan kaçının Gebeliğin sonuna doğru bağlamakta zorluk çekeceğiniz için bağcıklı ayakkabılarda pek önerilmez




GİYİM KUŞAM




Okul önlüğü tipi tek parçalı giysiler rahat ve kullanışlıdır Serin günlerde içine bir tişört giyebilirsiniz Karnınız büyüdükçe eteğin arkadan sarkmaması için önceden açılacak payı olmasına dikkat edin Gebe giysilerinde etek bu amaçla önce 2,5 cm uzun tutulur




? Bol gömlekler, tişörtler ve eşofman üstleri rahat hareket etmenizi sağlar Üstelik bunları doğumdan sonrada giyebilirsiniz


? Kol altları ve göğüsler bol olan giysileri seçin çünkü memeleriniz gittikçe büyüyecektir


? Önden açılabilir olması bebeğinize süt verirken kolaylık sağlayacaktır


? Beli sıkan kemer yada büzgü olmamasına dikkat ediniz




LASTİKSİZ




Eşofmanların belini karnınız büyüdükçe gevşetebilirsiniz




SIKMAYAN PANTOLONLAR




Eşofman pantolonları ile rahat edersiniz Lastiği çıkartıp yerine kordon takarsanız belini de büyüyen karnınıza göre ayarlayabilirsiniz




BEBEĞİNİZE GEREKLİ MALZEMELER




Bebeğinize gereken malzemeleri şimdiden alın, diğerlerini sonradan tamamlayabilirsiniz




GEREKLİ MALZEMELER




? Bebeğinizin içinde uyuyabileceği bebek arabası ya da bebek sepeti


? Yatak takımları


? Yumuşak bir battaniye


? Varsa bebeğiniz için bir bebek oturağı


? İki yumuşak havlu


? Altını değiştirirken sereceğiniz kalınca örtü ya da ince minder


? Bebek bezleri ve bunları değiştirmede kullanılan malzeme


? Bebeği biberonla besleyecekseniz şişe, emzik gibi malzeme




GEREKLİ GİYSELER




? Bebeğinizin boyu 60 cm�ye yakın olacaktır


? 6 geniş yakalı fanila


? 8 tulum


? 2 hırka


? 3 pijama


? 2 çift yumuşak çorap


? Güneş aşlığı ve yün bir başlık





Seçtiğiniz giyseler, boyundan


aşağı ve aşağıda çıtçıtlarla kapanmalıdır




AKLINIZA TAKILANLAR




Her hastanın kuralları ve işleyiş tarzları farklı olduğundan aklınıza takılan soruları önceden doktorunuza sormalısınız Pek çoğu yanlış olsa da doğumla ilgili bir çok ön yargı aklınızı kurcalıyor olabilir Doğum olayı ile ilgili aklınıza takılan her soruyu doktorunuza sorarak en doğru bilgileri edinebilirsiniz




SANCILAR SIRASINDA



? Doğum sırasında eşim ya da bir yakınım yanımda bulunabilir mi?


? Yoksa yanımdakilerin doğum odasından çıkması istenecek mi?


? Doğum ağrıları başladıktan sonra istediğim gibi hareket edebilir miyim?


? Hastanenin ağrı dindirme, bebeğin kalp atışlarını elektronik olarak dinlenmesi ve yapay sancı konularında uygulamalar nasıldır?


? Ağrı giderilmesi için seçeneklerim nelerdir?



DOĞUM SIRASINDA




? Doğum sırasında istediğim gibi yatabilir miyim?


? Dikişli doğum, sezaryen ve yapay ağrı vererek doğum yaptırma konularında hastanenin uygulamaları nasıldır?




DOĞUM SONRASI




? Hastanede ne kadar süre kalacağım?


? Bebeğim geçe gündüz yanımda kalabilecek mi?


? Eşim dilediği zaman beni ziyarete gelebilecek mi?


? Özel bebek bakım bölümü var mı?


? Yoksa bebeğime tedavi gerekirse nereye götürülecek?




ANNE SÜTÜ EŞSİZDİR




Çağımızda tıbbın bebek beslenmesinin ilk 12 aylık dönemi için öngördüğü gıda tartışmasız anne sütüdür


Emzirmede bebeğin annesi ile arasındaki sevgi dolu sıcak bir ilişkinin başlangıcıdır Duygusal bağın kurulmasında çok önemli bir yer tutmanın yanı sıra anne sütü bebek için en mükemmel besindir




NEDEN ANNE SÜTÜ




? Bebeğin yüksek IQ� ya sahip olmasını sağlar


? Bebeğin zihinsel, fiziksel ve ruhsal gelişimi için en uygun besindir


? Bebeğin diş ve çene hastalıklarından, ileri yaşlarda görülebilecek damar sertliği tansiyon şişmanlık gibi rahatsızlıklardan korur


? Bebeğin sosyal ilişkileri güçlü, dışa dönük erişkin adayı olmasında çok önemli rol oynar


? Bebeğin başta ishal olmak üzere zatüre, grip idrar yolları enfeksiyonları vb mikrobik hastalıklardan korur


? İlk 6 ayda bebeğin tüm besin ihtiyaçlarını karşılar




EMZİRME




Emzirmede başarı doğru zaman ve doğru pozisyonla sağlanır Doğumdan kısa süre sonra mümkünse 1 saat içinde emzirmeye başlanmalıdır Emzirmenin sağlıklı başlaması ve devamı için bebeğin annenin yanında kalması çok önemlidir Unutulmamalıdır ki bebek ne kadar sık ve çok emer ise annedeki süt üretimi o oranda artacaktır




HER HAFTA KİLONUZU KONTROL ETTİRİN




En az haftada bir defa olmak üzere düzenli tartılın Tartılma işini sabahları aç karnına yapın


Ayda ortalama 1 kg�lık bir artışın üzerine çıkmamanız gerektiğini hatırınızda tutun


Özellikle el ve ayaklarda şişme görünüyorsa, aşırı kilo artışını derhal doktorunuza bildiriniz Aynı şekilde kilonuzda belirgin bir düşüş olursa yine doktorunuzu durumunuzdan haberdar edin