İç Anadolu Bölgesi Hakkında Bilgi - İç Anadolu

iç anadolu bölgesi özellikleri,iç anadolu bölgesi hakkında bilgi,iç anadolu bölgesinin özellikleri,iç anadolu bölgesi dağları,ovaları,akarsuları,ikl imi,bitki örtüsü

COĞRAFİ KONUMU

Bölge, Ana*dolu'nun orta kısmında yer alır Bu konumu sebe*biyle "Orta Anadolu" da denir

İç Anadolu Bölgesi'nin yüz ölçümü 151000 km2 olup, bu alan Türkiye topraklarının %20'sini kaplar Doğu Anadolu'dan sonra ikinci büyük bölgemizdir Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında diğer bölgelerin hepsiyle komşudur

YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ

Bölge, yeryüzü şekilleri bakımından sade bir görünüme sahiptir

Yer şekilleri çeşitlilik göstermez Engebe*li araziler fazla olmadığı için, kara ve demiryolu ulaşı*mına oldukça elverişlidir Bölgenin çoğu yerinde ge*nellikle 1000 m yükseltiye sahip düzlükler bulunurEn alçak yerleri olan Sakarya ve Kızılırmak vadilerindeki yükselti 700 m civarındadır

Bölgenin güneyinde Kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanan dağlar volkanik kökenli dir Başlıcaları; Hasandağı, Karacadağ, Karadağ, Erciyes Dağı ve Melendiz Dağları'dır

Bölgedeki kıvrım dağları ise doğuda geniş bir alan kaplar En önemlileri, Ak dağlar, Hınzır Dağı, Tecer Dağı ve Yıldız Dağları'dır

Platolar en fazla bu bölgemizde yer alır Batıda Haymana ve Cihanbeyli, güneyde Obruk, doğu*da da Bozok (Kızılırmak) plâtolarıyla, Ege Bölgesi sınırı boyunca Yazılıkaya (Bayat) ve Doğu Anado*lu Bölgesi sınırı boyunca da Uzunyayla gibi platolara sahiptir

Tuz Gölü çevresi Türkiye'nin en büyük kapalı havzasıdır

İç Anadolu'nun bazı ovaları oldukça geniştir Konya ovası, Türkiye'nin en büyük ovasıdır Eski bir göl tabanıdır Geniş ovalardan diğeri Tuz Gölü'nün gü*neyindeki Aksaray Ovası'dır Haymana platosunun batısındaki Yukarı Sakarya Ovası da geniş alan kaplar Küçük ovalar olan Eskişehir, Ankara, Kayseri ve Develi ovaları, platolar arasındaki çukurluklarda yer almaktadır

TOPRAK

iç Anadolu Bölgesi’nde kahve ve kestane renkli topraklar yaygındır 1200 m den yüksek alanlardaki orman altlarında, organik madde bakımından zengin, koyu renkli orman toprakları vardır Ayrıca meşe ormanları altında kireçli kahverengi orman toprakları da bulunmaktadır

AKARSU ve GÖLLERİ

İç Anadolu Bölgesi'nin en önemli akarsuları Kızıl*ırmak, Sakarya Nehri, Porsuk ve Delice çayları*dır Bu bölge akarsuları kapalı havzada akan sel rejimli akarsulardır İlkbahar yağışlarıyla taşar, ya*zın kuruyacak hale gelir

İç Anadolu Bölgesi'nin güney kesimleri sularını deniz*lere gönderemez Bu nedenle kapalı havzalar geniş bir alan kaplar Kapalı havzaların geniş olanları, Kon*ya Ovası, Tuz Gölü ve Akşehir - Eber gölleri çevre*sinde yer alır Seyfe Gölü, Sultan Sazlığı (Yaygölü) gibi küçük kapalı havzalar da bulunmaktadır İç Ana*dolu Bölgesi'nin büyük bir bölümü sularını Kızılırmak, Sakarya ve Yeşilırmak'ın kolu olan Çekerek suyu sa*yesinde Karadeniz'e gönderir Güneydoğusundaki Uzunyayla yöresi, sularını Seyhan'ın kolu olan Zamantı suyu sayesinde Akdeniz'e gönderir Sel rejimli akarsuların en fazla bulunduğu bölgedir

Bölgenin en büyük gölü Tuz Gölü'dür Bu göl bu*harlaşmanın etkisiyle yazın büyük ölçüde kurumakta*dır Tuz Gölü, tektonik oluşumludur Derinliği fazla de*ğildir Gölün alanı kışın ve ilkbaharda fazla alan kapla*dığı halde, yazın buharlaşma ve beslenme yetersizli*ğinden dolayı kapladığı alan azalır Tuz ihtiyacımızın %30'unu karşılar Diğer önemli gölleri ise Akşehir, Eber, Ilgın (Çavuşçu), Tuzla, Seyfe, Mogan ve Sultansazlığı gölleridir

İKLİM ve BİTKİ ÖRTÜSÜ

Bölgenin çevresi yüksek dağlarla çevrili olduğundan, denizlerin nemli ılıman havası bölgeye sokulamaz

Bu nedenle bölgede, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı karasal iklim hakimdir Bölge*de, doğuya doğru gidildikçe yüksekliğin artmasına bağlı olarak karasallık derecesi artar ve kış sıcak*lıkları çok düşük değerlere ulaşır

İç Anadolu, ülkemizin en az yağış alan bölgesi*dir Ortalama yağış 400 mm civarındadır Bölge, en fazla yağışı ilkbahar aylarında sağanak halinde alır En kurak mevsim yazdır Yazların kurak olması ve yaz kuraklığının erken başlaması sebze türü bitkiler üzerinde olumsuz etki yapar Bölgenin ve ülkemizin en az yağışlı yeri Tuz Gölü çevresidir(320 mm)

Yağışların azlığı bölgenin deniz etkisine kapalı olmasından kaynaklanmaktadır Denizden gelen nemli hava kütlesi, nemini, dağların denize bakan yamaçlarında yağış halinde bırakır İç Anadolu Bölgesi'ne doğru eserken artık kurudur

Bölgede görülen yağışlar konveksiyonel ve cephe*sel kökenlidir Kırkikindi adı da verilen konveksiyonel yağışlar İlkbaharda yaygındır

Bölgenin tabii bitki örtüsü bozkırdır Bozkır, ilkba*har yağmurlarıyla yeşeren, bir kaç ay yeşil kalan, yaz sıcaklığı ile sararan ot topluluğudur

İç Anadolu Bölgesi ülkemiz ormanlarının %7 sini kaplayarak bölgeler arasında 6 sırada yer alır



NÜFUS ve YERLEŞME

İç Anadolu Bölgesi, 2000 nüfus sayımına göre yaklaşık 11 608 868 kişilik nüfus büyüklüğüyle Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sırayı alır Bu bölgenin nüfus yoğunluğu Türkiye nüfus yoğunluğu ortalamasının altındadır İç Anadolu Bölgesi'nin nüfusu, bölgenin doğal koşullarının etkisine bağlı olarak, daha çok komşu bölgelere yakın yerlerdeki dağ eteklerinde yoğunlaşır Bunun nedeni, sözü edilen kesimlerin daha yağışlı olması ve su kaynaklarının bol olmasıdır

Bölgedeki ovaların aldığı yağışın az olması, nüfuslanma ve yerleşmeyi engellemiştir Düz ovalık kesimde nüfus yoğunluğu dağ eteklerine göre azdır Toplu köy niteliğindeki kırsal yerleşme birimleri ile kentler dağ etekleri boyunca dizilidir Bölge nüfusunun %62'si, nüfusu 10000'den fazla olan ve kent sayılan yerleşme birimlerinde yaşamaktadır Tarım alanları geniş olmasına karşın nüfusun %38'i kırsal kesimde yaşar Tarım alanlarının geniş olması, tarımsal nüfus yoğunluğunun düşük olmasına yol açar Nüfusun dağılışı, yağış dağılışına benzerlik gösterir

Bölgede en fazla nüfuslanmış bölüm, Yukarı Sakarya'dır Bu bölümün yoğun nüfuslanmasında, endüstri faaliyetleri ile Ankara'nın başkent olması önemli rol oynar Konya ve Tuz Gölü civarları nüfus yoğunluğunun az olduğu yerlerdir

TARIM

Bölge ekonomisinin temeli tarıma dayanır Ekili - dikili alanların oranı bakımından Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sırada yer alır Çalışan nüfusun büyük bir kısmı tarımla uğraşır

İklimin yarı kurak karakterine rağmen, çok geniş alanlar tarıma ayrılır Bölgenin tarımı iklim şartlarına bağlıdır Özellikle ilkbahar yağışlarının yetersizliği veya gecikmesi, tahıl üretiminde önemli dalgalanmalar meydana getirir, iklim yarı kurak olduğu için nadas ihtiyacı duyulur Tarımın en önemli problemi sulamadır

Bu amaçla büyük sulama kanallarının (barajların) yapılması ve yeraltı suyundan yararlanılması gerekirEkonominin temeli tarım ve hayvancılığa dayanır Türkiye'de ulusal gelirin %20'sini bu bölge sağlamaktadır

Tarım ürünleri içinde tahıllar başta gelir Türkiye genelinde tahıla ayrılan toprakların yarıya yakını bu bölgededir Yer şekilleri ve iklim koşulları tahıl tarımını öne çıkarır Düzlüklerin geniş yer kaplaması makineli tarımı kolaylaştırmıştır

Bölgenin sulanabilen bölümlerinde şeker pancarı tarımı yapılır Buğday, şeker pancarı ve elmanın en fazla üretildiği bölgedir Şeker pancarının özellikle Konya, Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Niğde gibi şeker fabrikalarının bulunduğu yerlerde ekimi yapılır

İlkbahar yağışı ve yaz kuraklığı tahıla uygun ortamı oluşturmuştur Türkiye'nin tahıl ambarıdır Sulanabilen arazinin azlığı buğday ekim alanlarının geniş olmasına yol açmıştır Bölgede buğday nadas yöntemiyle yetiştirilir Alan bakımından nadasa bırakılan toprakların en fazla olduğu bölgemizdir Bölgede yaz kuraklığının erken başlaması sebze türü bitkiler üzerinde olumsuz etki yapar

HAYVANCILIK

İç Anadolu Bölgesi'nde yaygın olarak bozkırların görülmesi küçükbaş hayvancılığın gelişmesine neden olmuştur Bölgede Ankara ve Eskişehir çevresinde tiftik keçisi yaygınlaşırken diğer yörelerde daha çok koyun beslenir Küçükbaş hayvanlardan elde edilen yün ve tiftik, dokumacılığı teşvik etmiştir

SANAYİ

Bölgede önemli ulaşım yollarının geçtiği Yukarı Sakarya Bölümü sanayinin en fazla geliştiği bölümdür

Eskişehir'de: Lokomotif, besin, motor, çimento ve inşaat malzemeleri sanayii,

Ankara'da : Dokuma, besin, tarım araçları, çimento ve mobilya sanayii,

Konya'da : Tarım araçları, besin, motor, çimento, süt ürünleri ve inşaat malzemeleri sanayii,

Kayseri'de : Halıcılık, meyve suyu, pamuklu dokuma, pastırma ve sucuk üretim merkezleri

Kırıkkale'de : Orta Anadolu petrol rafinerisi, silah fabrikası, demir -çelik endüstrisi

Sivas'ta : Besin, yem, çimento endüstrisi ile dev*let demir yollarının bakım tesisleri bulunur

YERALTI Z ENGİNLİKLERİ

Bölgenin önemli yeraltı zenginlikleri, linyit, krom, lületaşı, tuz ve bor mineralleridir

Krom : Eskişehir, Kayseri ve Sivas'ta çıkarılır

Kayatuzu : Kırşehir ve Çankırı dolaylarında çıkarılır

Linyit: Sivas ve Eskişehir'de çıkarılır

Çinko ve Demir: Kayseri'de çıkarılır

Civa: Konya Sarayönü'nde

Tuz:Tuz Gölü'nden elde edilir

Lületaşı:Eskişehir'de çıkarılmaktadır Hediyelik eşya yapımında kullanılır

Turİzm

Bölgenin önemli turistik yerleri peribacaları, Ihla*ra vadisi, Derinkuyu'daki yeraltı kentleri (Kapadokya) dir Konya'daki Selçuklu eserleri, Mevlana türbesi ve çeşitli yerlerdeki antik hitit kentleri önemli turistik değerlerdir

Bölgede sağlık turizmi de gelişmiştir Özellikle Eskişehir, Ankara, Konya, Niğde, Kayseri illerinde kaplıcalar bulunmaktadır Bu yerleşim merkezlerinde bu maksatla kurulmuş dinlenme ve konaklama tesisleri yer alır

Bölgedeki Erciyes ve Elmadağ kayak turizmi açısından gelişmiş yerlerdir

Bölgede özellikle Ankara'da bulunan Anıtkabir, Atatürk müzesi, Etnografya müzesi insanların en sık uğradıkları yerler arasında yer almaktadır

İç Anadolu'da her yıl gerçekleştirilen, Kayseri Ana*dolu Fuarı ile Konya Fuarı başlıca turizm ve ticaret etkinliklerindendir

iç Anadolu Bölgesi'nde, Boğazköy Alacahöyük Milli Parkı, Göreme Tarihi Milli Parkı ve Yozgat Çamlığı Milli Parkı gibi tarihi ve doğal yönden korumaya alınmış turizm alanları da bulunmaktadır

BÖLÜMLERİ

İç Anadolu Bölgesi dört bölüme ayrılır:

Konya Bölümü

Bölgenin ortasında geniş bir kapalı havzadır Bura*da büyük ovalar, plato düzlükleri, Tuz Gölü, Akşehir ve Eber gölleri ile Karacadağ ve Karadağ volkanik dağları bulunur Türkiye'nin en kurak bölümüdür Nüfus bakımından bölgenin en tenha bölümüdür Halk tarım ve hayvancılıkla uğraşır Ülkemizin en önemli tahıl alanlarından birisidir Konya, Aksaray ve Karaman bölümde yer alan illerdir

YUKARI SAKARYA BÖLÜMÜ

Bölgenin kuzeybatı kısmını meydana getirir Orta Kızılırmak boylarından İçbatı Anadolu'ya kadar uzanır Yer şekilleri daha engebeli, iklimi biraz daha nemlidir

Yıllık yağışlar 400 mm civarındadır İklim ve ula*şım koşullarının elverişli olması nedeniyle, böl*genin en yoğun nüfuslu bölümüdür Bölge nüfusunun yarıya yakını bu bölümdedir

Batı Anadolu'yu iç bölgelere bağlayan yolların geçtiği önemli bir yerdedir Bölümde Eskişehir ve Ankara illeri yer alır

ORTA KIZILIRMAK BÖLÜMÜ

İç Anadolu'nun, Çankırı'dan Toroslar'a kadar uzanan, içine Kızılırmak yayını alan kısmıdır Alan bakımından bölgenin en büyük bölümüdür Kuzey kesimi daha engebelidirGüney kesiminde plato ve ova düzlükleri yaygındır Ortada ise geniş Kızılırmak platosu bulunur Erciyes volkanik dağı bu bölümde yer alır

Tarım alanlarının oranı verimli volkanik topraklarla kaplı güney kesimden daha yüksektir İç Anadolu'da kırsal nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölümdür Kayseri, Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat ve Kırıkkale bölüm içinde yer alan illerdir

YUKARI KIZILIRMAK BÖLÜMÜ

Bu bölüm Kızılırmak'ın, Karadeniz Bölgesi ile Doğu Anadolu arasına sokulan yukarı çığırını kaplar İç Anadolu'nun en küçük, en engebeli bölümüdür

Dağlarla kuşatılmış bir havza görünümündedir Engebeli olduğu için tarım alanlarının oranı daha düşüktür Nüfusu seyrek, kentleşme oranı düşüktür Bölgenin kışın en soğuk bölümü burasıdır Bölümde Sivas ili bulunmaktadır