Yaşlılıkla Birlikte Görülebilirliği Artan Hastalıklar..

Yaşlılarda en başta gelen ölüm nedenleri sırasıyla kalp hastalıkları, malign hastalıklar, serebrovasküler hastalıklar, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, influenza ve pnömonidir

KALP HASTALIKLARI: Koroner Kalp Hastalığı (KKH): 65 yaş ve üzerindekilerde kalbe bağlı ölümlerin %85'inin nedeni KKH'dır KKH için aynı risk faktörleri yaşlılar için de geçerlidir ve yaşlı grupta da agresif risk faktör modifikasyonu yapılmalıdır Yaşlı hastalarda çok damar tutulumu ve sol ana koroner arter hastalığı daha yüksek oranda görülür Angina pektorisi olan yaşlı hastalarda tedavi gençlerdeki gibidir Akut miyokart infarktüsü (AMı) ile erken gelen hastalarda yapılan trombolitik tedavi mortaliteyi azaltmaktadır PTCA ve by-pass cerrahisi de yaşlılarda başarı ile uygulanmaktadır

Hipertansiyon: 65 yaş ve üzerindekilerin %50'si hipertansiftir Yaşlılarda en sık görülen hipertansiyon tipi izole sistolik hipertansiyondur Yüksek sistolik kan basıncı, yüksek diyastolik kan basıncına göre kardiyovasküler komplikasyonların daha iyi bir belirleyicisidir Yaşlı hipertansiflerde postural ve post-prandial hipotansiyon gelişebilir Gençlerin ve orta yaşlıların tedavisinde kullanılan tüm anti-hipertansif ilaçlar yaşlılarda da kullanılabilir Hipertansiyon tedavisi ile fatal stroke %60, fatal MI %50 oranında azaltılabilmektedir

Kalp Yetmezliği: Yaşla birlikte artma gösterir 65 yaş üzerindekilerde çok yaygındır Yaşlıların %75'inde kalp yetmezliği sistemik hipertansiyon ile birliktedir Yaşlılarda diyastolik kalp yetmezliği yüksek oranda (%50) görüldüğünden ve sistolik ile diyastolik kalp yetmezliğinin tedavisi farklı olduğundan, bu yönden ayırıcı tanı önemlidir Ekokardiyografi ile bu ayırım kolayca yapılabilir

MALlGN HASTALIKLAR (KANSERLER): Akciğer Kanseri: Yaşla birlikte artma gösterir 75 yaş civarında pik yapar Erkeklerde en sık görülen kanser türüdür Kadınlarda meme kanserinden sonra ikinci sırayı almaktadır Akciğer kanseri ölümlerinin erkeklerde %90'1, kadınlarda %80'i sigaraya bağlanmaktadır Tedavi hücre tipine ve hastalığın evresine göre yapılır

Meme Kanseri: Meme kanseri prevalansı 80 yaşına kadar yaşla birlikte artma gösterir Erken menarş, geç menopoz, HRT, abdominal şişmanlık, meme kanseri için risk faktörleridir ve bu, östrojenlerin meme kanseri patogenezinde rol oynadığını göstermektedir Erken tanı için kadının kendisinin her ay meme incelemesi yapması ve senede veya 2 senede bir mammografi yaptırtması önemlidir Tedavi cerrahi ve hormon tedavisidir Tamoksifen kısmi bir östrojen antagonistidir ve yaşla birlikte meme tümörlerinde östrojen reseptörleri arttığından, yaşlı kadınların meme kanseri tedavisinde tamoksifen'in önemli bir yeri vardır

Prostat Kanseri: 65 yaş üzerindeki erkeklerde 1 numaralı kanserdir 70 yaş üzerindeki erkeklerin yarısından fazlasında prostat kanserinin histolojik delili bulunmaktadır 50 yaş üzerindeki erkeklerde senelik prostat incelemeleri erken tanıda yararlı olacaktır Bunun için serum PSA ölçümü ve dijital rektal inceleme (DRI) yapılmalıdır Serum PSA değeri yaşa özgü normal sınırlar içinde ve DRI normal ise kişi senelik izlenmeye alınmalıdır Eğer serum PSA değeri yaşa özgü normal değerin üzerinde ise veya DRI pozitif ise hastaya transrektal ultrasound ve bunun rehberliğinde biyopsi yapılmalıdır Tedavi cerrahidir

Kolon Kanseri: 40 yaş üzerindeki her dekadda 2 kat artış göstermektedir Hayvani yağdan ve rafine şekerden zengin, lifsiz-kepeksiz bir diyet ile beslenenler yüksek risk altındadırlar 50 yaş üzerindekilerde yılda bir dışkıda gizli kan bakılması ve 3-5 yılda bir sigmoidoskopi (60 yaş üzerindekilerde tümörün sağ kolonda yerleşimi nedeniyle kolonoskopi) yapılması tarama programı olarak önerilmektedir Tedavi cerrahidir

SEREBROVASKÜLER HASTALIKLAR: Stroke insidansı ve stroke ölümleri yaşla birlikte artış göstermektedir 60 yaşından sonra subaraknoid kanama insidansı azalmaktadır ileri yaşlarda hemorajik stroke nedeni intraserebral kanamadır Burada da başlıca neden hipertansiyondur İskemik stroke ise karotid, vertebral ve kafa içi büyük arterIerin aterosklerozuna ve beynin derin penetran arterlerinin tıkanmasına Oaküner infarkt) ve embolilere bağlıdır Stroke'un önlenmesi tedavisinden çok daha kolaydır ve bu geriatrik hastalar için de geçerlidir Hipertansiyon, hiperkolesterolemi tedavi edilmeli, sigara bıraktırılmalı, fizik aktivite artırılmalı, kişi obez ise zayıflatılmalıdır Bu arada KKH, kalp yetmezliği ve aritmisi olan hastalarda bunlara yönelik tedavi de uygun bir şekilde yapılmalıdır
Transient Iskemik Atak (TIA) gelmekte olan bir stroke'un habercisidir TIA geçirenlerde bunun nedeni araştırılmalıdır Bu, sıklıkla internal karotid arterin veya vertebral arterin aterosklerotik hastalığına bağlıdır Tanıda Doppler ultrason incelemesi çok değerlidir Önemli derecede darlık saptanırsa endarterektomi yapılır Cerrahi girişim yapılamıyorsa warfarin, aspirin ile hasta anti-koagülan, anti-agregan tedaviye alınır Derin penetran arterlerin tıkanıklığına bağlı laküner infarktlar hemen tamamen hipertansif ve diyabetik hastalarda görülür

KOAH: Yaşlılarda en başta gelen ölüm nedenlerinden biridir Olguların %80'inde risk faktörü olarak sigara vardır Solunum rezervi olan hastalarda uzun süreli egzersiz programları, enfeksiyonların önlenmesi ve tedavisi, bronkospazmın önlenmesi, yeterli hidrasyonun sağlanması yönünde bir tedavi düzenlenmelidir

INFLUENZA VE PNÖMONI: Yaşlılarda, özellikle kronik hastalığı olanlarda tüm hastaneye yatma nedenlerinin %50'si ve ölümlerin %75-80'i influenzaya bağlanmaktadır Komplikasyon olarak pnömoni ve ağır bronşit gelişebilir Bu komplikasyonlar yaşla artar ve 70 yaş üzerindekilerde sıktır Influenza pnömonisi ekseri akciğerde konjesyon olan kalp hastalarında gelişir ve ölümcülolabilir Veya influenzayı takiben bakteriyel pnömoni gelişebilir Kronik hastalığı olanlar ile 65 yaş ve üzeri olanlarda Eylül başında influenza aşısı yapılmalıdır Aşı, yüksek riskli yaşlı kişilerde influenzadan olan ölümleri azaltmada %75 etkinliğe sahiptir

OSTEOPOROZ: Yaşlıları tehdit eden önemli bir sorundur Osteoporoz için major risk faktörü yaştır Kadın cinsiyet, erken menopoz, ince yapı, aile öyküsü, diyette düşük kalsiyum alımı, sedenter yaşam tarzı, hareketsizlik te önemli risk faktörleridir Kırılma meydana gelinceye kadar kişi asemptomatiktir Omurgada kompresyon kırıkları, Colles kırıkları, femur boyun kırıkları osteoporozun başlıca komplikasyonlarıdır Tedavi HRT, oral kalsiyum alımının artırılması, multivitamin şeklindeki preparatlardan alınan VitD'nin aktif metabolitleri, kalsitoninler, bifosfonatlar ve fizik aktivitenin artırılmasıdır

alintidir