Burdur Yöresel Halk Oyunları - Burdurun Halk Oyunları |
08-11-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Burdur Yöresel Halk Oyunları - Burdurun Halk OyunlarıBurdur Yöresi Halk Oyunları Burdur Halk Oyunları Ağır Aydın Zeybeği Alyazmanın oyası Avşar Beyleri zeybeği-(Aziziye Köyü) ve Hikayesi Selçuklu İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla birlikte Anadolu’da Türk Beylikleri kuruldu Beylikler zamanında Burdur ve civarında Hamitoğulları Beyliği kurulmuştu Osmanlı Beyliği ile Germiyanoğulları arasında bir kız alışverişi sebebiyle Osmanlılar Acıpayam/Yeşilova bölgesindeki Eşeler yaylasını çeyiz olarak Germiyanoğullarına verdiler Bunun üzerine bölgeyi kontrol altına almak isteyen Germiyanoğulları 5-6 bin civarındaki atlı kuvvetlerini bölgeye gönderdi Hamitoğulları da bu durumdan rahatsız olup kuvvetlerini bu bölgeye sevk etti Yine bu arada Karaağaç Bey kontrolundaki Avşar Aşireti de bu bölgeyi beğenip daha önceden yerleşmişti Avşar Aşireti'nin kuvvetleri sayı olarak 500-600 civarındaydı Germiyanoğullarının kuvvetlerine karşı kendilerini savunmak için sayıca çok azdılar Ancak konakladıkları bölgeyi Germiyanoğullarına bırakmaya niyetleri de yoktu Aşiretin ileri gelenleri gözü kara Karaağaç Bey’e savaşmaması için ne kadar telkinde bulunduysa da dinletemediler Karaağaç Bey Germiyanoğullar’yla savaşa tutuşup az sayıdaki adamlarıyla Germiyan güçlerini dağıtarak savaştan zaferle çıktı Burası sonraları Avşar Aşireti’nin merkezi oldu ve “Asi Karaağaç” dendi Bir diğer ismi de “Garbi Karaağaç” tır Daha sonraları badem ağaçlarının çok olması sebebiyle buraya "Acıpayam" adı verilmiştir Avşar Beyleri’nin Germiyanoğulları'na karşı verdiği savaşta yaptıkları kaharamanca çarpışmalarda obanın ozanı tarafından destansı bir şekilde türkü halinde söylenmiştir Daha sonraları Teke Yöresinde sevilen ve günümüze kadar gelen bir türkü haline gelmiştir Ayol Bergama Zeybeği Bir gidelim Emmim oğlu Ciğeri kediler yedi Çakıcı Çobanla iki kızın oyunu Değirmenci oyunu Develi Dıbıdan Dimi Dimi Gemilerde talim var Gıcır gıcır Honamlı Boğazları Hoppala -İlimon İzmir Zeybeği Kabardıç - (Aziziye Köyü) Kadifeden kesesi Karamanlı oyunu Karinom - (Aziziye Köyü) Kazım Zeybeği Kestirme Keşani Kezban Yenge kadir turan ve salih urhan'ın kaynak kişi olduğu burdur altınyayla yöresinin bir türküsüdür türkü halk arasında sıkça söylenmekle birlikte asıl popülerliğini hale gür'ün aynı adlı albüm çalışması ile elde etmiştir türkünün pek bilinmiyen bir diğer ismi de "şu curamı telinden" dir ayrıca türkünün içerdiği prototip kanal 7 televizyonunda yine aynı adla bir televizyon dizisi olmuştur türkünün sözleri -bazı yerleri değişiklik göstermekle birlikte- şu şekildedir : şu curamı telinden (kezban yenge) şu curamın telinde bülbül öter dalında cümle alem dilinde muhtar m'oldun kezban yenge yenge yenge kezban yenge muhtar m'oldun kezban yenge yenge yenge kezban yenge dargın mısın kezban yenge inip gelir irmeden teskeresi dilmeden geldi geçti gülmeden dargın mısın kezban yenge yenge yenge kezban yenge muhtar m'oldun kezban yenge yenge yenge kezban yenge dargın mısın kezban yenge şu curamın telleri aledendir dilleri açıldım kezban'ın elindeki gülleri yenge yenge kezban yenge çiçek mi açtın kezban yenge yenge yenge kezban yenge çiçek mi açtın kezban yenge Lili Menekşeli Menevşeli Ötme Guguk Ötme Pencereden bakıver Püskürtme Sarhoş Zeybek Sarı Zeybek Sepetçioğlu Zeybeği Serenler Zeybeği Süpürgesi yoncadan Tek Zeybek Teke Zortlatması anadolu yarımadasının güney batısında akdeniz’e doğru uzanan kara parçasının adı teke yarımadasıdır bu yarımada üzerinde burdur, muğla ve antalya illeri yeralmaktadır bu yarımada üzerinde yer alan batı toroslar'da oldukça sarp kayalıklar bulunmakta ve bu kayalıklarda da ala geyik ve dağ keçisi bulunmaktadır bu dağ keçisinin yayılış alanı anadoluda oldukça geniş bir alanda olmasına rağmen, kendisini doğaya uydurma, gizleme ve beslenme ortamı olarak en uygun alanlar olarak bugün, niğde demir kazık dağları, bolkar dağları, antalya giden gelmez, beydağları, burdur maşta dağı ve ballık deresi kanyonu ile muğla sandraz dağıdır ayrıca bu yöreye yakın olan denizli honaz ve karcı dağları da yaban keçisi'nin yayılış alanıdır yaban keçileri gruplar halinde yaşarlar yaşlı erkektekeler ise genelde tek yaşar ve eylül ekim aylarında haremlerini kurmaya başlarlar bu zamanda yaşlı tekeler haremlerini kurmak için diğer yaşlı teke ve genç erkekler arasında kıyasıya döğüşler olur ve bu döğüşler kafa kafaya vurma şeklindedir kayalar üzerinde olan bu döğüş sırasında, tekeler ayaklarını yere vurarak çıkardıklar ayak sesleri ve bu seslere karışan boynuz şakırtısından oluşan bu harmoniye teke zortlatması olarak ifade edilmektedir ki, bu harmoniye uygun olarak özellikle burdur ilinin dirmil yöresinde oynanan kıvrak ve hareketli bu folklora teke zortlatması denilir bu oyunlara örnek olarak, yayla yolları, goca çam gibi çok sayıda oyun vardır Yayla Yolları Zeybek gezmelemesi |
|