Alasökü Köyü Taşköprü Kastamonu |
08-10-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Alasökü Köyü Taşköprü KastamonuKastamonu İli Köyleri - Alasökü Köyü Taşköprü - Alasökü Köyü Hakkında - Alasökü Köyü Tanıtımı - Alasökü Köyü Resimleri Kastamonu Bilgiler Nüfus 29 [1] (2000) Koordinatlar Posta Kodu 37400 Alan Kodu 0366 Yönetim Coğrafi Bölge Karadeniz Bölgesi İl Kastamonu İlçe Taşköprü Alasökü, Kastamonu ilinin Taşköprü ilçesine bağlı bir köydür Tarihi Köyümüzün bulunduğu bölgedeki tarihi kalıntılardan,2000 yıl ve daha öncesinde insanların bu çevrede yaşadığı bilinmektedirÇağlar öncesi medeniyetler köyümüzün EŞŞEK DERESİ mevkiinde DİREKLİKAYA dediğimiz oyma mezarı bize bırakmışlardır maalesef bu kaya mezarının önündeki sütun define avcıları denen kendini bilmez kişiler tarafından kırılmıştır bu tür oyma kaya mezarları KASTAMONU ve çevre vilayatlerinin bir çok yerinde daha bulunmaktadırAyrıca aynı medeniyetlerin izleri köyümüz içinde ve çevresinde KÖRİSTAN dediğimiz daha küçük çapta kaya mezarları bırakmışlardırBunlardan en önemlisi köyümüzün alt sokağında bulunan kaya mezarıdırBu mezarın bir ucunun harmana kadar gittiği,mağaranın devamında altından yapılma saban ve boyunduruk bulunduğu köyümüzün efsanesi olarak anlatılmaktadırKöyün muhtelif yerlerinde yapılan kazılarda eski çağlara ait mezarlara rastlanıştırKöyümüze ilk Türk kaflilesi tahminen 1500-1600 yıllarında yerleşmiştirKöyümüzün örf,adet ve eski köy sakinlerinin lehçelerine göre bizim atalarımızın göçebe Türkmen aşiretlerinin kültürlerini anımsatmaktadırGünümüz türkçesinde kullanılmayan ama öz Türkçe olduğundan emin olduğumuz pek çok kelime atalarımız tarafından bizlere azda olsa aktarılmıştırBenim görüşebildiğim yaşlılardan dinlediğime göre köyümüzün yerinin sonradan buraya geldiğidirKöyümüzün ilk kuruluş yeri bugünkü KARŞIKÖY dediğimiz pınar ve bu pınarın çevresinde bulunmaktaymışBu eski köyden kalıntı olarak sadece KARAÇALI bölgesindeki mezarlık günümüze kadar ulaşmıştırİsmi harman ardı olarak bilinen bölgemizde,bu eski köy halkı tarafından kullanılan bir harman alanıdırKöyümüzdeki bazı yaşlılar bu kalıntıları hatırlamaktadırBurdan yapılan hesaba göre bahis konusu bu köy 1880-1900 yılları arasında terkedilmiştirTerkedilen bu eski köyümüze ait yapıların 100-150 yıllık olduğu düşünülürse yaklaşık olarak tahminen 1600-1650 yıllarında atalarımızın buraya yerleştiğini söyleyebilirizKöyümüz cumhuriyet döneminde Boyabat a bağlıymış köyden büyük şehre gidenler,askere gidenler Boyabat yönüne gidiyorlarmış daha sonraki yıllarda Taşköprü ye ulaşım daha kolay olduğundan KASTAMONU TAŞKÖPRÜYE bağlanmıştırKöyümüz uzun yıllar tarım ve hayvancılıkla uğraşmıştır1945 ve daha sonraki yıllarda göçlerle köyümüzden başta İstanbul olmak üzere Ankara ve İzmire yerleşim olmuşturKöyümüzünde kışın çok az kişi ikamet etmekte olup yazın 100 -150 arasında nüfüsa sahip olmaktadır Alasökü adı nereden gelmiştir? Toponymie ilmi, yer adları üzerine kurulmuş bir bilim dalı Avrupa lisanı ile isimlendirilmiş bu ilmin, Türkçe karşılığı “Yer isimleri bilimi” olarak verilmektedir Toponymie ilmi çeşitli dallara da ayrılmaktadır Topografik alanlar üzerinde kurulu yerleşim yerlerinin adları; yani dağ, bayır, tepe, ova, bel, yayla, sırt, vs gibi arazilerdeki yer isimleri üzerine incelemelerde bulunan Toponymie ilmi dalına, “Oronymie” ismi verilmiştir Deniz, ırmak, dere, çay, göl gibi yerlerin aldığı isimler üzerinde inceleme yapan Toponymie ilmi dalına ise “Hydronymie” denilmektedir Tarih, etnoloji, arkeoloji ilim ve incelemelerinde sıkça kullanılan bir bilim dalı Toponymie Bu ilim sayesinde yer adlarından hareketle, o yerdeki göç hareketlerini, etnik yapıyı ve çeşitli tarih unsurlarını ortaya çıkarmak mümkün olabilmektedir Anadolu’ya göçlerle gelen oğuz boylarının mesken tuttukları yerlere göre boy, soy, şöhretli kişi adları vermelerinden hareketle, bulunduğumuz zamandan geriye doğru, insan ve topluluk menşe’leri hakkında, bunların tarihleri ve zamanlarına ait bilgiler, Toponymie ilmi vesilesiyle incelenebilmektedir Anadolu’daki yer adlarını inceleyen Toponymie bilimine yatkın bilim adamlarımız; Anadolu yer adlarının Türk ve yabancı diller kökenli olmak üzere iki gurupta toplandığını tespit etmişlerdir Anadolu sınırlarında bulunan yer adlarının genelde yabancı kökenli dillerden geldiğini, merkeze yöneldikçe yer adlarının, tamamına yakınının Türkçe kökenli adlar olduğu belirlenmiştir Anadolu’daki yer adlarının, öz Türkçeyi içinde barındırdığı ve arı-duru / bozulmamış / yozlaşmamış! Türkçe olarak, kendini yüz yıllardır muhafaza ettiği gözlemlenmiştir Köyümüzün adı olan “Alasökü” adının Anadolu’ya gelen oğuz boylarının kullandığı ve yaşadıkları bölgeleri tanımlarken verdiği adlardan olduğu, bu bilim adamlarınca kabul edilmektedir Genelde orman bölgelerinde kurulu köylerde, bilhassa ormanları ile meşhur; Kastamonu, Sinop, Zonguldak, Bolu, vs şehirlerimizin sınırları içersinde yer alan köy adlarında, sıkça kullanılan “Sökü” adının da böyle verildiği tespit edilmiştir Sökmek kelimesinden gelen “Sökü” adı; ormandan yer açıp orada tarla edinen oğuz boylarının, o yerleşim yerindeki varlığını yansıttığı; bundan dolayı bu orman tabiatının yoğun olduğu şehirlere ait bölgede yurt kuran oğuz boylarının, yaşadıkları bu mekânlara; Kozsökü, Ortasökü, Sulusökü, Aşağısökü, Avlağısökü, Güzsökü, söküveren, vb benzer adlar verdikleritespit edilmiştir Köyümüzün ismi olan “Alasökü” adının da, burada yurt tutan oğuz boylarından, bizlere miras kalan kültürel bir değer olduğu anlaşılmaktadır Muhtemelen tam tepe zirvesinde olan “Alasökü” oğuz boylarının burayı mesken edinmesinden sonra ormandan açılan tarlalar yoluyla iskana elverişli hale getirilmiş, bu yüzden adını “Sökü” olarak aldığı; müteakiben her mevsimde tam tepe zirvesinde, orman içindeki çeşitli tarla renkleri ile bezenmesi nedeniyle, yine oğuz boylarında çokça kullanılan “Ala” sıfat tamlamasıyla birlikte “Alasökü” adını aldığı kanaatindeyiz Cengiz Duman Araştırmacı-Yazar Alasökü köyü demografisi Alasökü köyü toplum yapısına baktığımızda bizim tespitlerimize göre on sekiz ana aileden oluştuğunu görüyoruz Araştırmalarımıza göre; Alasökü köyü ilk kurulduğundaki çekirdek ailenin Kabaalioğulları olduğunu daha sonraki evlenme doğum ve nüfus artışları ile diğer on yedi ailenin neşet ettiğini belirledik Köy nüfusunun gurbete çıkması dolayısıyle genişleyen aile ağlarını şimdilik tespit etmek mümkün olamadı Alfabetik sıraya göre Alasökü köyü aileleri: 1 ADEMEGİL 2 AFERİMGİL 3 ARİFGİL 4 BIDIŞGİL 5 CANLUGİL 6 CİMÜRÜKGİL 7 ÇOLAKGİL 8 DAYOĞUGİL 9 HIRLAKGİL 10 İMAMGİL 11 KABALİGİL 12 KASAPGİL 13 KELALİGİL 14 KOLSUZGİL 15 KÖSEGİL 16 MİCANGİL 17 PULLUGİL 18 ZOYMANGİL Köyün düğün ve eglencelerinde çalgı olarak tef ve davul zurna kullanılırYöresel yemek ve tatlıları CizlemeAyran comu,içiyaglı,saraylı,çevirme kebap, ter ekmeksu hamurukeşkek,ummaç,külde incir uyuşturma,killik çorbası,un helvası vb yemek ve tatlılardır Coğrafya Alasökü köyü, Kastamonu iline 70 km, Taşköprü ilçesine 28 km uzaklıktadır Bölgedeki en yüksek tepe olan Dikmen tepesi eteğinde bulunmaktadırSaraycık dağına 6 km mesafededir Kastamonu ilinin doğusunda yer alan Taşköprü ilçesi; Kastamonu ilinin en büyük ilçelerinden biridir Yüzölçümü 1752 km2’ dir İlçe merkezinin nüfusu 16181, köy nüfusu 27619 kişi olup toplam 43800 nüfusa sahiptirİlçeye adını veren taş köprü, Gökırmak üzerinde ve ilçe girişinde bulunmaktadır İlçe girişindeki 68,5 mt uzunluğunda ve yedi gözlü tarihi taş köprüden adını alan Taşköprü ilçesinin tarihi çok eskilere dayanmaktadır Çok çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapan Taşköprü’de; Gasgallar, Etiler, Dorlar, Paflagonyalılar, Kimerler, Lidyalılar, İranlılar, Kapadokyalılar, Helenler, Pontuslar, Bitinyalılar, Bizanslılar, Danişmend’liler, Çobanoğulları ve en son olarak Osmanlılar bu yörede hüküm sürmüşlerdir Taşköprü, 1211 yılında Selçuklu Emiri Hüsamettin Çoban tarafından fethedilmiş, Osmanlılar devletinde kadılık sistemi ileyönetilmiş, 1868 yılında ilçe statüsü kazanmıştır Taşköprü ilçesine bağlı köyler arasında olan Alasökü köyü, Taşköprü ilçesinin doğusunda, Sinop il sınırında yer almaktadır Taşköprü ile Alasökü arası yaklaşık otuz kilometredir Yollarının elverişsiz olması nedeniyle ilçe ile köy arası takribi yarım saat sürmektedir Alasökü köyü ve çevresindeki köylerdeki kaya mezarları buraların antik çağlardan beri yerleşim yerleri olduğunu göstermektedir Bin iki yüz’lü yıllarda Taşköprü ilçesinin; Selçuklular tarafından fethedilmesinden sonra bölgeye yerleşmeye başlayan oğuz boyları, ormanlık topografyadaki alanlardan elde ettiği tarlalar sayesinde yaşam sürmeye başlamıştır Bir orman köyü olan Alasökü tamamen ormana dayalı ziraatla geçimini sürdürmüştür Taşköprü ilçesine uç bir mevkide olması Alasökü köyünün gelişmesini engellemiştir Köye gelen hizmetlerden en son yararlanan Alasökü, coğrafyasının verdiği ortamdan hem dertli hem mutludur Ana yerleşim merkezlerine uzaklığı ve dağlık arazi olması gelişmesine bir engel teşkil ederken; bu uzaklığın neticesi, tabii dokusu olan ormanlarının tahrip edilmemesini sağlamıştır Alasökü sahip olduğu en büyük değer olan ormana dayalı kalkınma uygulamaları ile geri kalmışlığını yıkacağı günleri gözlemektedir Alasökü köyü Kastamonu’nun doğudaki sınır köylerinden biridir Alasökü’den hemen sonra Sinop il sınırları başlamaktadır Harita koordinatları şöyle verilmektedir 41509998 enlem; 34209999 boylam Sinop iline bağlı Boyabat ilçesi köyleri ile yan yana olan Alasökü köyü tam tepede kurulmuştur Hemen yanında büyük Dikmen tepesi ve Kel tepe yer almaktadır Bulunduğu mevkinin yüksek rakımı itibariyle Köçekli merkez cazibe köyüne kadar olan alan rahatlıkla temaşa edilebilmektedir Alasökü köyü, bağlı olduğu Taşköprü ilçesine 28; Kastamonu iline ise 70 kilometre uzaklıktadır Yine gurbetçilerimizin yoğun olarak ikamet ettiği İstanbul’a 576 kilometre; Ankara’ya ise 312 kilometredir Karadeniz iklimine tabi olan Alasökü köyümüzde yazlar serin, kışlar soğuk ve yağışlı geçmektedir Kış aylarındaki zorlu tabiat şartları, köyde ikamet etmeyi zorlaştırmakta olduğundan, gurbetçilerimiz tarafından sadece yazları sayfiye olarak kullanılabilmektedir Yaz aylarında nüfusu hayli yükselen köyde artan çöp sorunu ve su sorunu; eski muhtarımız Osman Duman’ın gayretleri ve köylülerimizin anlayışlı katılımları ile çözülmüştür Tarıma elverişli arazilerinin çok yetersiz olması hasebiyle orman gelirleri ile ve hayvancılığa dayalı ufak çaplı besicilik sistemi ile gelir sağlanabilmektedir Alasökü köyü bozulmamış doğasının elverişli ortamında hayvancılık, arıcılık ve orman ürünlerine bağlı el sanatları ile ekonomisinde iyileşmeler sağlayabilecek bir yapıya sahiptir Köye olan ulaşım başka köylere ait taşıma servisleri ile ikame edilebilmektedir Taşköprü, Alasökü arasının uzaklığına binaen yüksek ulaşım fiyatları köye olan cazibeyi düşürmektedir Yaz aylarında gurbetçilerin köylere gelişi ile birlikte her türlü yiyecek ve eşya satıcıları köyümüze rağbet etmektedir Yaklaşık on kilometre uzaklıktaki Taşköprü yolu üzerindeki Köçekli merkez cazibe köyünde bakkal, tüp bulunmakta; Perşembe günleri ise ufak çaplı Pazar kurulmaktadır Ayrıca yine Perşembe günleri Köçekli de sırık kebabı çevrilerek satışa sunulmaktadır Cengiz Duman Araştırmacı-Yazar İklim Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir Nüfus Yıllara göre köy nüfus verileri 2009 20 2000 29 1997 54 Ekonomi Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa ve Emekli Maaşına dayalıdır Muhtarlık Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları: 2009 - Yaşar Göksu 2004 - Osman Duman 1999 - Osman Duman 1994 - Yaşar Göksü 1989 - Cemal Çilingir 1984 - Altyapı bilgileri Köyde ilköğretim okulu cumhuriyetin ilk yıllarında bulunmaktaydı fakat azalan nüfus yüzünden kapanmıştır Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır Ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardırYangın deposumevcutturHer türlü Gsm şirketlerinin baz istasyonu çevresine yakındır Alasökü köyüne yakın köyler Taşköprü istikametinden Alasökü köyüne doğru hareket edildiğinde; Alasökü ile çok yakın irtibatı olan Köçekli merkez cazibe köy içinden geçilmektedir Alasökü – Köçekli arası 9 kilometre mesafededir Köçekli köyünde Jandarma bölük komutanlığı, Sağlık ocağı gibi sosyal üniteler bulunmaktadır Ayrıca burada bakkal, tüp, Perşembe günleri ufak çaplı Pazar faaliyetleri, Alasökü köyünün sosyal ihtiyaçları açısından zaruridir Alasökü’ye en yakın ve içerisinden Alasökü yolunun geçtiği Yukarışehirören köyü Alasökü ulaşımında olmazsa olmaz yakın köylerdendir Alasökü’de imam olmadığı zamanlarda Cuma namazları Yukarışehirören camisinde kılınmaktadır Ayarıca Alasökü-Taşköprü ulaşımı Yukarışehirören köyünde bulunan Kozanoğlu ve Emmioğlu servislerince yapılmaktadır Ayrıca Kozanoğlu tarafından Tüpgaz satışları da yapılarak bu ihtiyaç Köçekli’ye gidilmeden karşılanabilmektedir Her açıdan Yukarışehirören köyü, Alasökü için, hayati konumda olan yakın bir köydür Dikmenaltı köyüne, Boyabat istikametinden, Dikmen tepesi etrafından dolaşılarak ulaşılmaktadır Dikmenaltı köyünden geçilerek Aşağışehirören köyüne, oradan ise Sinop ili Boyabat ilçesi köyleri olan Dere, Toklar, Bekirli, Taşhanlı ve Boyabat ilçesine gidilebilmektedir Ayrıca Taşköprü istikametine doğru; Çördük, Örtez, Karadedeoğlu, Köçekli köylerine de gidilebilmektedir İçersinden çay akan Dikmenaltı; akarsular yönünden kısır olan bölgemizde cazibe konumundadır Yukarışehirören köyünü geçtikten sonra Alasökü yolundan ayrılarak ulaşılan Şehirören; daha çok kullanılan/meşhur olan adıyla "Dereköy" ve onun mahallesi Otmanlar; Alasökü’ye çok yakın mesafede olan bir köydür Bu köy, Alasökü'den Çorum/Kargı istikametine ve o istikametteki İmamoğlu köyüne gitmek için kullanılan güzergah üzerindedir Bu yol kullanılarak; Taşköprüye bağlı İmamoğlu ve İkizler köylerine; aynı güzergahtan Çorum’un ilçesi Kargı’ya gitmek mümkündür Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi Kaynak : Yerel Net Köyünüze Ait Bilgi ve Resimleri Bu Konu Altında Paylaşabilirsiniz |
|