Çocuklarımızla Kaliteli Zaman Geçirmek

Çocuklarımızla
Kaliteli Zaman Geçirmek








Çocuklar hangi yaşta olurlarsa olsunlar, okul ve sosyal etkinlikler ne kadar zamanlarını alırsa alsın, gelişimleri için en zengin deneyimleri anne-babalarıyla birlikte oldukları zamanlarda edinirler Kaliteli zaman uygulamasının farklı uygulamaları ya da tanımları olsa da temel prensip çocukla ebeveynin birebir zaman geçirebilmesidir Bu baş başa geçirilen zamanda neler yapılacağı ise kişisel tercihlere, zamana ve çevresel koşullara göre değişebilir

Çocukluk dönemi, öğrenmenin en hızlı ve yoğun olduğu dönemdir Çocuklar için her yeni gün, yeni bir deneyim demektir aslında Bu nedenle evde, arabada, tatilde, hayat devam ettiği sürece öğrenme de devam eder Anne-babalar çocukları ile günlük hayatta yaptıkları her türlü etkinliği hem keyifli öğrenme deneyimlerine hem de birlikte kaliteli zaman geçirme fırsatına dönüştürebilirler


Kaliteli ve keyifli zaman geçirmek için her zaman özel bir zaman dilimi belirmeye gerek olmayabilir Çocuğunuzla birlikte mutfakta yemek hazırlamak, market alışverişi yapmak, çekmeceleri düzenlemek vb etkinlikler hem öğrenme hem de eğlenme fırsatı olabilir Günlük işlerin yanı sıra ailece planladığınız oyun akşamları çocuğunuzun sosyal, duygusal ve bilişsel becerilerinin gelişimini desteklediği gibi, aynı zamanda aile içi iletişimi de güçlendirecektir

EVDE YAPILABİLECEK ETKİNLİKLER

Çocuğun günlük hayat ile ilgili etkinliklerde anne-baba ile paylaşımda bulunması uzun bir okul gününde öğrendiklerinden daha etkili ve verimli olabilir






Yemek Pişirmek: Yemek hazırlığı hem çocuğunuzla keyifli zaman geçirdiğiniz hem de yeni bilgi ve becerilerin öğrenildiği bir etkinliğe dönüşebilir Yemek pişirirken önce hangi yemeğin yapılacağına karar vermek, sonra gereken malzemeleri listelemek ve gerekli miktarları ayarlamak daha sonra ise tarife göre yemeği hazırlamak için planlama ve organizasyon becerilerine ihtiyaç vardır Bunun yanı sıra yemek yapmak için kullanılacak malzemelerin miktarlarını ayarlamak, okulda öğrenilen ölçü birimlerini tekrarlamak ve pekiştirmek için de güzel bir fırsattır

Kazandırdığı Beceriler: Planlama, olayları sıralama (önce-sonra kavramı), ölçülerin kullanımı, ince motor becerileri (basit şeyleri doğramak, karıştırmak, hamura şekil vermek vb)


Birlikte Çalışmak: Ailece yapılacak işlerin bir listesini çıkarıp, o günün projesini seçin: Dolapların düzenlenmesi, eski eşyaların ayrılması gibi İşin nasıl yapılacağını birlikte adım adım planlayın İhtiyaç duyulan malzemeler (temizlik için deterjan, bez; eski eşyaları koymak için kutu vb), herkesin yapacağı işi belirleyin (anne rafları silecek, hep birlikte eskiler ile yeniler ayrılacak, baba kalacak eşyaları yerleştirecek, çocuklar eskileri kutulara koyacak) İşleri planlamak ve sorumluluğu paylaşmak çocuğun bu becerileri günlük hayatında kullanmasına yardımcı olacaktır

Kazandırdığı Beceriler: Sorumluluk almak, planlama-organizasyon (bir işi basamaklara ayırma), yardımlaşma


Akşam Yemeği Sohbetleri: Özellikle yoğun günlük hayat temposunda akşam yemekleri tüm ailenin bir arada olduğu nadir zamanlardan biridir Akşam yemeklerini sohbet etmek, günün olaylarını paylaşmak için bir fırsat olarak değerlendirebilirsiniz O gün işte yaptıklarınızı, sizi mutlu eden ya da kızdıran olayları anlatarak çocuğunuza ilk önce model olabilirsiniz Bu sayede çocuklar hem başlarından geçen bir olayı sıralı olarak anlatabilme hem de
duygularını ifade edebilme becerilerini geliştirme imkânı bulurlar Bazen olayları hatırlamak ya da anlatmak çocuklar için zor olabilir Böyle durumlarda “Herkes sırayla bugün en çok hoşuna giden olayı anlatsın (günün mutlu olayı, günün üzgün olayı ya da günün kızgın olayı gibi tanımlamalar da yapabilirsiniz)” diyerek ilk sözü siz alıp sırayla devam etmelerini isteyebilirsiniz Bunu aile yemeklerinin bir parçası haline getirebilirsiniz

Kazandırdığı Beceriler: Sözel ifade, neden- sonuç ilişkisi kurma (olayları sıralı anlatmak), duygu ifadesi


AİLECE OYNANABİLECEK OYUNLAR

Oyun çocuklar için hayatın kendisidir aslında Yetişkinler için sadece eğlence gibi görünse de oyun ve oyuncaklar çocuğun bilişsel, duygusal, sosyal gelişimi için anahtar rol oynar; çünkü çocuklar oyunlar sayesinde hayatı keşfeder, becerilerini geliştirir ve daha da önemlisi duygularla baş etmeyi öğrenirler Tüm ailenin katıldığı oyunlar ise aile içi iletişimi ve ilişkileri güçlendirirken aynı zamanda çocuk için zengin deneyimler sunar

Çizelim-Anlatalım: Oyuncakçılarda “Çiziktirme-Pictionary” adı ile bulabileceğiniz bir oyunu evde kendiniz de yapabilirsiniz Bu oyun için kalem ve bol miktarda kâğıda ihtiyaç var Kâğıt yerine ayaklı beyaz tahtaları da
kullanabilirsiniz Oyuna başlamadan önce küçük kartlara farklı kelimeler yazın (eşya, hayvan, meslek, taşıt vb) daha sonra bu kelimeleri konuşmadan çizerek birbirinize anlatmaya çalışın, tabi belirlenen zaman diliminde İki grup ayrı grup olarak oynanırsa daha çok kelimeyi bilen grup oyunun galibi olur Çocuklarının yaşlarına göre kelimelerin zorluluğunu ayarlayabilirsiniz

Kazanılan Beceriler: Problem çözme (kelimeyi hangi yoldan en kısa anlatabileceğini düşünmek), ince- motor becerileri, tahmin etme akıl yürütmek, zaman kavramı (sınırlı bir zamanda gereken işi bitirmek)






Hikâye tamamlama: Tüm aile bireylenin bir arada olduğu bir zamanda herkesin katılacağı bir hikâye oluşturun İlk olarak biri “Ormanda akşam olmak üzereydi, geceyi geçirmek için güvenli bir yer bulmaları gerekiyordu” gibi cümle ile hikâyeyi başlatır sonra herkes sırayla birkaç cümle ekleyerek hikâyeyi oluşturur Doğru ya da yanlışın olmadığı bir oyundur Ama herkes daha önce söylenen cümlelere dikkat ederek ona göre hikâyeyi devam ettirir Bunu yaparken aileden biri hikâye yazıcı olabilir ve anlatım bitince tüm aile baştan hikâyeyi okuyarak keyifli bir zaman geçirebilir

Kazanılan Beceriler: Dinleme (işitsel dikkat), sözel ifade, hayal gücü, parça bütün ilişkisi (bağımsız tek tek cümleleri bir hikâye haline getirmek)


Evde Define Avı: Tüm ailenin evde kaldığı (örneğin yağmurlu) günlerde evde düzenlenecek bir define avı herkesin ilgisi çekecektir Evin bir yerine bir define sandığı (içinde çikolatalar olan bir sepet ya da ailece izleyeceğiniz bir
film) saklayın Daha sonra çocukların bu define sandığına ulaşmasını sağlayacak ipuçlarını hazırlayıp evin çeşitli köşelerine yerleştirin Her ipucu notu bir sonraki ipucuna nasıl gidileceğini anlatır ve en sonunda ipuçlarını doğru çözen defineye ulaşır

Kazanılan Beceriler: Problem çözme (ipucundaki bilgileri doğru değerlendirme), planlama (olayların sırasını takip etmek), işbirliği yapmak


Çizgi roman: Çeşitli dergilerden, gazetelerden kesilen karikatür ya da resimleri kullanarak kendi çizgi romanını oluşturmak çocuklar için eğlenceli olabilir Resimleri sıraya dizip ve yapıştırarak ve daha sonra da resimlere istedikleri konuşma balonlarını ekleyerek kendi çizgi romanlarını oluşturabilirler

Kazanılan Beceriler: Olaylar arası neden sonuç ilişkisi kurmak, el becerileri (makas-yapıştırıcı kullanmak), duygu ve düşünceleri yazı ile ifade etmek



Görsel Hafıza Oyunu: Bir tepsiye evde bulunan küçük eşyalardan ( toka, bozuk para, tırnak makası, saç fırçası, cüzdan vb ) beş tane nesneyi toparlayın Herkesin bunlara dikkatle bakmasını sağladıktan sonra tepsinin üstünü bir örtü ile kapatın ve herkesin aklında kalanları kâğıda yazmasını isteyin Listesinde en çok doğru olan oyunun galibi olacaktır Bu oyunu dokun-hisset-tahmin et olarak da oynayabilirsiniz Bu kez nesneleri bir torba ya da kutuya koyun, oyuncular ellerini kutuya sokup dokunarak nesnenin ne olduğunu tahmin etmeye çalışsınlar

Kazanılan Beceriler: Görsel hafıza ve dikkat, dokunma duyusunu kullanarak akıl yürütme


Ava Çıkalım: Bu oyunda aile üyelerinden biri evde bulabilecek bir ya da birkaç nesne ister, diğer oyuncular ev içinde ava çıkarak istenilenleri bulmaya çalışır, en çabuk ve istenileni tam olarak getiren puan kazanır Örneğin “banyoda bulunan sarı bir şey, bir elma bir de tenis topu” avına çıkalım

Kazanılan Beceriler: Yönerge takip ve uygulama (işitsel dikkat), zamanı iyi kullanmak


Kelimeyi Tahmin Et: Bu oyun için bir sözlüğe ihtiyacınız olacak Aile üyelerinden biri sözlükten bir kelime (günlük hayatta çok sık kullanılmayan) seçip, okur Diğer aile üyeleri bu kelimenin ne anlama geldiği ile ilgili tahminlerini kâğıda yazarlar Sonra herkes tahminlerini paylaşır ve kelimenin gerçek anlamı ile bu tahminler karşılaştırılır

Kazanılan Beceriler: Akıl yürütme, sözel ifade, kelime bilgisi


Aile Albümü: Eğer aile fotoğraflarınız bir albümde düzenli olarak durmuyorsa ya da tekrar düzenlenilmesi gerekiyorsa bunu ailece yapmak eğlenceli olabilir Fotoğraflardaki aile üyeleri hakkında sohbet etmek (kim kimdir?), fotoğrafları kronolojik sıraya dizmek, ailece eski günleri hatırlamak sizin için de anlamlı olacaktır

Kazanılan Beceriler: Olayları sıraya dizmek, planlama ve organizasyon, akrabaları tanımak


Tatil Anı Defteri: Çocuklar ile birlikte gittiğiniz tatiller ile ilgili anılarınızı topladığınız anı defterleri oluşturabilirsiniz Çocuğunuzla birlikte tatilde çekilen fotoğrafları, gittiğiniz yerden aldığınız kartpostalları yapıştırıp, başınıza gelen ilginç olayların yazı ya da resim ile deftere geçirmesine yardım edebilirsiniz

Kazanılan Beceriler: Olaysal hafıza (anıları hatırlamak), el becerileri (kesmek, yapıştırmak, yazmak ve resim yapmak)


Kutu Oyunlar: Evde sizin oluşturacağınız bunlar gibi başka oyunların yanı sıra oyuncakçılardan alabileceğiniz kutu oyunlar (monopoly, scramble, bil bakalım kim, ipucu – katil kim, jenga vb) hem ailece keyifli zaman geçirmenizi
sağlar hem de çocuğunuzun farklı becerilerinin gelişmesine yardımcı olur Örneğin “Monopoly” oyunu, para kavramı, strateji geliştirme, pazarlık yapmak gibi becerileri destekler “Scramble”, kelime bilgisi için etkili bir
oyundur Jenga ise göz-el koordinasyonu ve dikkat becerilerini destekler “Bil Bakalım Kim-Guess Who?” için muhakeme, dikkat ve tanımlama becerilerine ihtiyaç vardır


Yolculuk oyunları: Araba ile yapılan uzun yolculuklar sıkıcı olabilir Bu nedenle arabadaki zamanı keyifli hale getirmek için birkaç oyun düşünebilirsiniz
Tatile giderken: Aile üyelerinden biri şu cümle ile oyunu başlatır: “Tatile giderken yanıma kitap alırım” Sonraki oyuncu ilk cümleye yeni bir şey ekleyerek oyuna devam eder: “Tatile giderken yanıma kitap ve top alırım” Oyun böylece devam eder, oyunun amacı söylenilenlerin tamamını akılda tutmaya çalışmaktır Oyunu daha zor hale getirmek isterseniz listedeki kelimenin bir önceki kelimenin son harfi ile başlaması (kitap ve pantolon gibi) ya da tüm nesnelerin alfabetik sırada bulunması (tatile giderken yanıma ayna, bavul) kuralını getirebilirsiniz

Kazanılan Beceriler: İşitsel dikkat – hafıza (söylenileni dikkatle dinleme, takip etmek ve akılda tutma), akıl yürütme (yeni kelimeler bulabilmek)


Ben Kimim?: Aile üyelerinden biri aklından bir kişi, hayvan ya da herhangi bir nesne tutabilir Diğerleri sordukları sorular ile kim olduğunu bulmaya çalışırlar Örneğin; “Canlı mı?” “Uçabilir mi?”

Kazanılan Beceriler: Problem çözme ve muhakeme