Aizanoi Antik Kenti (Çavdarhisar - Kütahya)

Aizanoi (Çavdarhisar - Kütahya)

Şehir merkezine 58 kilometre uzaklıkta, Çavdarhisar ilçesinde bulunan antik bir kenttir










Aizanoi'nin isminin Zeus'un kızı su perisi Erato ile Arkadya ulularından Kral Arkas'ın oğlundan geldiği sanılmaktadır Aizanoi kültürel yapısıyla sanat çevreleri tarafından ikinci Efes unvanını almıştır







Kütahya burokrasisi son yıllarda az da olsa gelişen tanıtımıyla umutludur Kentte dünyanın en iyi korunmuş Zeus tapınağı, dünyanın ilk örneklerinden Stadyum-Tiyatro kompleksi, dünyanın ilk borsa yapısı vardır Bu borsa yapısı 1970 Gediz Depreminde caminin yıkılmasıyla ortaya çıkmıştır Bunun dışında nekropoller, olimpiyat şeref tribün abidesi, 4 köprü ikisi çok kötü şekilde restore edilmiş ve hala kullanılıyor Bunun dışında Meter Steunne alanı ve tüneli önemli bir eserdir




Roma dönemine ait tapınağın çevresinde yürütülen kazılar İlk Tunç Çağı'na ait yerleşme tabakalarını da açığa çıkarmıştır Buradaki ilk kazılar 1926 yılında, ikinci dönem kazıları ise 1970 yılında başlatılmıştır Aizanoi anik kenti, eski adı Penkalas olan Koca Çay'ın iki yakasında kurulmuştur Roma döneminde yün, şarap ve tahıl üretimi ile zenginleşen bu şehir, Erken Bizans döneminde bir piskoposluk merkezi olmuştur Milattan sonra yedinci yüzyılda şehrin önemi giderek azalmıştır Tapınağın bulunduğu alan, Ortaçağ'da bir hisara dönüştürülmüştür Selçuklular zamanında buraya yerleşen Çavdar Tatarları, günümüzde buranın "Çavdarhisar" olarak adlandırılmasının nedeni olmuştur





"Zeus" tapınağı, şehrin ana kutsal alanıdır Bu tapınağın yapımına MS ikinci yüzyılın ikinci çeyreğinde, İmparator Hadrian döneminde başlanmıştır Bu tapınağın en önemli özelliği, altında tonozlarla örtülü bir başka mekanın olmasıdır Bu, Anadolu'da Roma döneminde pek alışılmamış bir uygulamadır ve bir benzerine henüz rastlanmamıştır Tapınağın önünde bulunan kadın büstü biçimli akroter, tapınağın yalnızca Zeus'a adanmış olmayabileceğini göstermektedir Son dönem araştırmaları ise bu tapınağın hem Zeus'a hem de Kybele'ye adanmış olamayacağını ortaya koymuştur Tapınağın güney kısmında, büyük bölümü Bizans döneminde tahrip edilmiş bir odeon bulunmaktadır





Koca Çay'ın üzerine kurulmuş dört Roma köprüsünden ikisi, Karayolları'nın onarımıyla bugün hala kullanılmaktadır Şehrin iki kilometre güneybatısında Karabulut nekropol alanı bulunmaktadır Koca Çay'ın kuzey yakasında bulunan mezar yapıları, şehrin Roma dönemindeki nüfusuyla ilgili bilgi vermektedir Buna göre, Aizanoi'un Roma dönemindeki nüfusunun 30 bin olduğu düşünülmektedir 2000 yılındaki sayıma göre, Çavdarhisar'ın nüfusu ise 4600'dür







Aizanoi'da MS 2 yüzyılın ikinci yarısında, bugün dünyanın en eski borsası olduğu söylenen, olasılıkla bir gıda pazarı (macellum) da vardı Yuvarlak biçimli bu yapının duvarlarındaki yazıtlar, burada satılan malların fiyatlarını da içeriyordu Buna göre, kuvvetli bir köle iki eşekle, bir at ise üç köleyle aynı değerdeydi Bu yapının kuzeydoğusunda ise MS 400 yıllarına tarihlenen sütunlu bir cadde bulunmaktadır Caddedeki sütunların daha önceki dönemlere ait antik yapılardan sökülerek buraya getirilmiştir Bu caddenin 6 yüzyıla kadar varlığını koruduğu ve olasılıkla bir depremle yıkıldığı düşünülmektedir





Tapınağın kuzeyinde tiyatro ile stadyum bulunur Bunların yapımına MS ikinci yüzyılda başlandığı ve bunların çeşitli aralıklarla üçüncü yüzyıla kadar inşa edildiği bilinmektedir Birbirine bitişik olarak yapılmış tiyatro ve stadyumun bugün için bilinen bir başka benzeri yoktur Bugün, tapınaktan tiyatro ve stadyuma gitmek için kullanılan yolun üzerinde ise bir hamam yer almaktadır Bu hamamın su ve ısıtma kanallarıyla [mermer] kaplamaları bulundukları yerdedir

Aizanoi - Zeus Tapınağı






Rekonstrüksüyonda tapınak üzerinde bulunduğu kırmızı halka içerisinde görülmektedir Muhtemelen bir deprem sırasında akroter bulunduğu yerden aşağıya düşmüştür





Tapınağın Önünde Gördüğünüz Eser, Arkeoloji Literatüründe Akroter Olarak Adlandırılmaktadır






Dünyanın İlk Borsası





Şehrin Ana Caddesi Olan Sütunlu Cadde









Tapınağın Tabanındaki Tapınak





Tapınağın Farklı Bir Açıdan Çekilmiş Fotoğrafı






Tiyatro






Tiyatro (Stadyum Tarafından Görnüm)






Tiyatro Sahnesi






Tiyatro Sahnesi Kalıntıları