Elementler Ve Bileşikler

ELEMENTLER
lementler ve Bileşikler[/url]
Aynı cins atomlardan meydana gelen saf maddelere element denir


Elementlerin özellikleri

-Saf ve homojen maddelerdir
-En küçük yapı taşları atomdur
-Kimyasal ve fiziksel yollarla daha basit parçalara ayrıştırılamaz
-Belirli erime ve kaynama noktaları vardır
-Sabit öz kütleleri vardır
-Homojendir
-Elementler sembollerle gösterilir
-Tabiatta oda sıcaklığında üç halde de bulunur


Elementlerin Sınıflandırılması


Metaller

-Tabiatta atomik halde bulunur
-Genellikle yüzeyi parlak görünüşlüdür
-Levha ve tel haline getirilebilir
-Isı ve elektrik akımını iletir
-Oda sıcaklığında hepsi katıdır (cıva hariç)

Ametaller

-Yüzeyleri parlak görünüşlü değil, mattır
-Genellikle erime noktası düşüktür
-Katı olan ametaller tel ve levha hâline getirilemez Kırılgandır
-Tabiatta oda sıcaklığında üç halde de bulunur (Klor gaz, brom sıvı, iyot katıdır)
-Elektrik akımını iletmez (Karbonun bir allotropu olan grafit hariç)

Soy gazlar

He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn elementleri soy gazdır
Soy gazlar son yörüngesinde maksimum sayıda elektron bulundurur Bu sayı helyum için 2, diğer beş soy gaz için 8 dir
Soy gazlar nötr atomlar olarak kalmayı tercih ederler Elektron almaz, vermez ve ortaklaşmazlar



Elementler


Altın

Simgesi : Au
Atom Numarası :79
Kütle Numarası :196,97
Yoğunluk :19,32g/cm3
Erime Sıcaklığı :1064 C
Kaynama Sıcaklığı :2856 C
İşlenmeye en uygun, yumuşak bir metaldir
Elektrik ve ısı iletkenliği yüksektir
Kızılötesi ışığı yansıttığından uzay araçlarında kaplama olarak kullanılır
Ekonomik olarak değerlidir


Alüminyum

Simgesi : Al
Atom Numarası :13
Kütle Numarası :26,982
Yoğunluk :2,702g/cm3
Erime Sıcaklığı :660 C
Kaynama Sıcaklığı :2519 C
Dayanıklı, kolay işlenebilen ve hafif bir element olması nedeniyle elektrik hatlarında ve endüstrinin diğer alanlarında yararlanılır
Alaşımları, uçak ve roket parçaları yapımında kullanılır


Argon

Simgesi : Ar
Atom Numarası :18
Kütle Numarası : 39,848
Yoğunluk : 1,784 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -189,3 C
Kaynama Sıcaklığı :-185,8 C
Renksize ve kokusuz bir gazdır Atmosferdeki oranı yaklaşık % 1'dir
Bir soygaz olduğu için öteki elementlerle bileşik oluşturmaz
Bu özelliğinden dolayı elektrik ampullerinde kullanılır


Azot

Simgesi : N
Atom Numarası : 7
Kütle Numarası :14,007
Yoğunluk : 1,2506 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -210,1 C
Kaynama Sıcaklığı : -195,79 C
Dünya atmosferinin % 78'ini oluşturur Canlılar için gerekli temel elementlerden biridir
Bazı azot bileşikleri, tarımda gübre olarak kullanılır Sıvı azot soğutma amacıyla kullanılır


Bakır

Simgesi : Cu
Atom Numarası :29
Kütle Numarası :63,546
Yoğunluk :8,96g/cm3
Erime Sıcaklığı :1084 C
Kaynama Sıcaklığı :2927 C
Kırmızımsı renkte, parlak, elektrik ve ısı iletkenliği yüksek bir metaldir
Elektrik endüstrisinde çok yaygın olarak kullanılır
Pirinç ve bronz gibi alaşımları eşya ve alet üretiminde kullanılır


Cıva

Simgesi:Hg
Atom Numarası :80
Kütle Numarası :200,59
Yoğunluk :13,456g/cm3
Erime Sıcaklığı :-38 C
Kaynama Sıcaklığı : 356 C
Oda sıcaklığında sıvı halde bulunur
Gümüş görünümlü , ağır bir metaldir
Termometre, barometre gibi laboratuar araçlarında ve flüoresan lambalarda kullanılır


Demir

Simgesi:Fe
Atom Numarası :26
Kütle Numarası :55,845
Yoğunluk :7,86g/cm3
Erime Sıcaklığı :1538 C
Kaynama Sıcaklığı :2861 C
Evrende yaygın olarak bulunan metallerden biridir
Saf demir ya da çeşitli bileşikleri, endüstrinin hemen her alanında kullanılır
Canlılar için yaşamsal önemi vardır


Fosfor

Simgesi : P
Atom Numarası :15
Kütle Numarası :30,974
Yoğunluk :1,82 g/cm3
Erime Sıcaklığı :44,2 C
Kaynama Sıcaklığı :277 C
Doğada serbest olarak bulunmaz Fosforik aitler, tarımda gübre olarak yaygın biçimde kullanılır
Fosfor, canlılarda özellikle sinir ve kemik dokuları açısından önemlidir


Gümüş

Simgesi : Ag
Atom Numarası :47
Kütle Numarası : 107,87
Yoğunluk :10,5 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 961,78 C
Kaynama Sıcaklığı : 2162 C
Saf gümüş, ısı ve elektrik iletimi en yüksek olan metaldir
Genellikle çeşitli süs eşyaları, ve mücevher yapımında kullanılır
En önemli kullanım alanlarından biri, fotoğrafçılıktır


Helyum

Simgesi : He
Atom Numarası : 2
Kütle Numarası : 4,0026
Yoğunluk : 0,179 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -272,2 C
Kaynama Sıcaklığı : - 268,93 C
Tüm elementler arasında, kaynama noktası en düşük olan elementtir
Yanıcı olan hidrojene göre çok daha güvenli bir gaz olduğundan balonlarda kullanılır


Hidrojen

Simgesi : H
Atom Numarası : 1
Kütle Numarası : 1,0079
Yoğunluk : 0,09 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -259,14 C
Kaynama Sıcaklığı : -252,87 C
Evrendeki maddenin % 90'dan fazlasını oluşturur
Suyun, canlıların ve petrol gibi birçok organik bileşenin yapısında bulunur
Çeşitli kimyasal bileşiklerin oluşturulmasında kullanılır


Kalsiyum

Simgesi : Ca
Atom Numarası : 20
Kütle Numarası : 40,078
Yoğunluk : 1,55 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 842 C
Kaynama Sıcaklığı : 1484 C
Doğada hiçbir zaman serbest olarak bulunmaz
Kireçtaşı, en yaygın olarak oluşturduğu bileşiktir
Kalsiyum bileşikleri olan çimento, alçı ve kireç yapı malzemesi olarak kullanılır


Karbon

Simgesi : C
Atom Numarası : 6
Kütle Numarası : 12,011
Yoğunluk : 2,62 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 3527 C
Kaynama Sıcaklığı : 4027 C
Bileşikleri, doğada çok yaygın olarak bulunur Yaşam için önemlidir
Yeryüzündeki kireçtaşı kayaçların ve kömür, petrol, doğalgaz gibi kaynakların yapısında bulunur


Klor

Simgesi : Cl
Atom Numarası : 17
Kütle Numarası : 35,453
Yoğunluk : 3,214 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -101,5 C
Kaynama Sıcaklığı : 34,04 C
Doğada en çok sodyum klorür (sofra tuzu) halinde bulunur Birçok elementle bileşik oluşturabilir
İçme ve şebeke sularını güvenilir hale getirmede ve endüstrinin çeşitli alanlarında kullanılır


Krom

Simgesi : Cr
Atom Numarası : 24
Kütle Numarası : 51,996
Yoğunluk : 7,19 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 1907 C
Kaynama Sıcaklığı : 2671 C
Gri renkli, çok sert bir metaldir
Genellikle çeliği sertleştirmede, paslanmaz çelik yapmada kullanılır
Kromun tüm bileşikleri renklidir ve bazıları renk maddesi olarak kullanılır



Kurşun

Simgesi : Pb
Atom Numarası : 82
Kütle Numarası : 207,2
Yoğunluk : 11,34 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 327,46 C
Kaynama Sıcaklığı : 1749 C
Mavi-beyaz renkli, çok yumuşak, çürümeye karşı çok dayanıklı bir metaldir
Radyoaktif maddeleri depolamak için ve radyoaktif ışınıma karşı kalkan olarak kullanılır


Kükürt

Simgesi : S
Atom Numarası : 16
Kütle Numarası : 32,065
Yoğunluk : 2,07 g/cm3
Erime Sıcaklığı :115,21 C
Kaynama Sıcaklığı :444,72 C
Genellikle yanardağların ve sıcak su kaynaklarının yakınlarında bulunur
Barut ve sülfürik asit yapımında, kuru meyvelerde mikrop öldürücü olarak kullanılır
Canlılar için önemli bir elementtir


Magnezyum

Simgesi : Mg
Atom Numarası : 12
Kütle Numarası : 24,305
Yoğunluk : 1,738 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 650 C
Kaynama Sıcaklığı : 1090 C
Çok parlak, beyaz bir alev çıkararak yanması nedeniyle, tek kullanımlık fotoğraf makinesi flaşlarında kullanılır
Hafif bir element olduğu için, hava taşıtlarının yapı malzemelerinden biridir


Manganez

Simgesi : Mn
Atom Numarası :25
Kütle Numarası :54,938
Yoğunluk : 7,43 g/cm3
Erime Sıcaklığı :1246 C
Kaynama Sıcaklığı : 2061 C
Özellikle okyanus tabanlarında çok miktarda bulunduğu sanılıyor
Çeşitli bileşikler oluşturmada kullanılır
Çeliğin sertliğini ve dayanıklılığını artırır
Mıknatıs özelliği taşıyan bileşikler oluşturabilir


Nikel

Simgesi : Ni
Atom Numarası :28
Kütle Numarası : 58,693
Yoğunluk : 8,902 g/cm3
Erime Sıcaklığı :1455 C
Kaynama Sıcaklığı :2913 C
Gümüşümsü beyaz, sert, elektrik ve ısı iletimi düşük bir elementtir
Paslanmaz çelik üretiminde, metal paralarda, öteki metalleri dış etkilere karşı korumak için kaplamada kullanılır


Oksijen

Simgesi : O
Atom Numarası : 8
Kütle Numarası : 15,999
Yoğunluk : 1,43 g/cm3
Erime Sıcaklığı :-218,3 C
Kaynama Sıcaklığı : -182,9 C
Dünya atmosferinin %21'ini, yerkabuğu kütlesinin %49'unu oluşturur
İnsan vücudunun kütlece yaklaşık üçte ikisi oksijendir
Kolaylıkla tepkimeye girdiği için çoğu elementle bileşik oluşturur


Sezyum

Simgesi : Cs
Atom Numarası : 55
Kütle Numarası : 132,91
Yoğunluk : 1,873 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 28,44 C
Kaynama Sıcaklığı : 671 C
Oda sıcaklığında sıvı olarak bulunur Suyla çok etkin biçimde tepkimeye girer
Fotoelektrik hücrelerde ve atom saatlerinde kullanılır


Silisyum

Simgesi : Si
Atom Numarası : 14
Kütle Numarası : 28,086
Yoğunluk : 2,33 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 1414 C
Kaynama Sıcaklığı : 2900 C
Yerkabuğu kütlesinin % 26'sını oluşturur Doğada çeşitli bileşikler halinde bulunur
Silisyum bileşiği olan kum ve kil, yapı malzemesi olarak kullanılır



Sodyum

Simgesi : Na
Atom Numarası : 11
Kütle Numarası : 22,990
Yoğunluk : 0,971 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 97,72 C
Kaynama Sıcaklığı : 883 C
Doğada en çok sodyum klorür (sofra tuzu) halinde bulunur
Kağıt, cam, sabun, tekstil, petrol ürünleri ve metal endüstrisinde yaygın olarak kullanılır


Titanyum

Simgesi : Ti
Atom Numarası : 22
Kütle Numarası : 47,867
Yoğunluk :4,54 g/cm3
Erime Sıcaklığı :1668 C
Kaynama Sıcaklığı : 3287 C
Düşük yoğunluklu, hafif dayanıklı ve kolay işlenebilir bir metaldir
Alaşımları, hava taşıtlarında ve füzelerde kullanılır
Çelik kadar sağlam olduğu halde, ondan yaklaşık % 45 daha hafiftir


Tungsten

Simgesi : W
Atom Numarası : 74
Kütle Numarası : 183,84
Yoğunluk : 19,3 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 3422 C
Kaynama Sıcaklığı : 5555 C
Tüm metaller arasında en yüksek erime sıcaklığına sahiptir
Tugsten ve alaşımları yüksek sıcaklığa dayanıklı olduklarından, elektrik ampullerinde ve televizyon tüplerinde kullanılır


Uranyum

Simgesi : U
Atom Numarası : 92
Kütle Numarası : 238,03
Yoğunluk :18,95 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 1132 C
Kaynama Sıcaklığı : 3927 C
Ağır, radyoaktif bir metaldir
Dünyanın çekirdeğindeki ısının kaynağını büyük oranda bu element oluşturur
Nükleer yakıt olarak büyük önem taşır
Atom bombası yapımında kullanılır



BİLEŞİKLER

Birden fazla atomun belirli oranlarda kimyasal reaksiyon sonucu bir araya gelmesiyle oluşan yeni, saf maddeye bileşik denir
Bileşiklerin en küçük yapı taşları moleküldür

Bileşiklerin özellikleri

-Saf ve homojen maddelerdir
-Kimyasal yollarla bileşenlerine ayrıştırılabilir
-Erime ve kaynama noktaları, öz kütleleri sabittir
-Bileşiği oluşturan elementler sabit kütle oranlarında birleşir
-Bileşikler formüllerle gösterilir
-Bileşiğin kimyasal özellikleri kendisini oluşturan elementlerin kimyasal özelliklerinden farklıdır