Kan Tahlili Nasıl Yorumlanır

Kan tahlili yorumlama

kan tahlili yorumu

Kan tahlili yorumları


Genel tıp uygulamaları sırasında hekimler polikliniğe başvuran pek hastadan kan tahlili isterler Tam kan sayımı hekime tanıya yaklaşmasında yardımcı olan, değerli ve nispeten ucuz bir testtir

Kan tahlilinin maksadı teşhis koymak değildir Kan tahlilinin esas görevi hekimin olası tanılar arasında eleme yapmasını sağlamaktadır Yani tanıya yardımcı olmaktır Hastayı görmeden, muayene etmeden teşhis koyulmaz

Kan tahlilinde hangi değerler incelenir?

Vücudumuzda oksijen taşıyan kırmızı kan hücreleri (eritrositler) ile hastalıklara karşı savunmamızı sağlayan beyaz kan hücreleri (lökositler) sayılmakta ve büyüklükleri incelenmektedir

Bildiğiniz gibi kırmızı kan hücrelerinde hemoglobin proteinleri bulunur Oksijeni taşıyan protein hemoglobindir Hemoglobin miktarı düşerse oksijen taşınamaz

Maalesef ülkemizde kullanılan laboratuvar cihazları yurt dışından satın alındığı için tahlil sonuçları genellikle yabancı terimlerle gösterilmektedir

Kırmızı Kan Hücreleri


RBC (red blood cells): Oksijen taşıyan hücrelerin miktarını verir

Düşükse anemi (kansızlık) veya kan kaybı vardır Yüksekliğe örnek: Yüksek rakımlı yerde oturmak, KOAH, böbrek hastalığı, polisitemi hastalığı


MCV (mean corpuscular volume): Oksijen taşıyan hücrelerin ortalama büyüklüğüdür MCV düşükse eritrositler daha ufaktır, yüksekse daha genişlemişlerdir Örneğin demir eksikliği anemisi'nde eritrositler küçülür dolayısıyla mcv değeri düşük çıkar B12 vitamini eksikliği anemisinde ise eritrositler büyümüştür, MCV yüksektir


Hb (Hemoglobin): Kandaki toplam hemoglobin miktarını gösterir Anemilerde hemoglobin düşer


MCH: Eritrositlerdeki hemoglobin miktarını gösterir



Hct (Hematokrit): Kandaki hemoglobin ve eritrosit miktarının bir ölçüsüdür Anemi, lösemi, kan kaybı gibi durumlarda azalırken vücudun su kaybettiği durumlarda (örneğin ishal) veya polisitemi'de artar


PLT (Platelets): Trombositlerdir Yani pıhtılaşmayı sağlayan hücereleri gösterir

Beyaz kan hücreleri



WBC (White Blood Cells-Leukocytes): Vücudun savunma ve bağışıklık hücrelerinin yani lökositlerin toplamını gösterir Enfeksiyon hastalığı veya lupus gibi kronik iltihabi hastalıklarda yükselir Ayrıca lösemi'de yükselir

Çok düşükse lökosit yapımını bozan ciddi bir hastalık vardır Örneğin bazı kanserlerde, kemik iliği hastalarında, AIDS'te lökosit miktarı (WBC) düşüktür


* PNL: (Nötrofiller) Örneğin bakteryel enfeksiyonlarda artar

* Lymphocytes: (Lenfositler) Viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda artar AIDS'te düşer

* Eosinophils: (Eozinofiller) Allerjide ve parazitik hastalıklarda yükselir


ALBUMIN

Normal Değerler : 35-55 g/dL



Açıklama : Albümin karaciğerde sentezlenen bir protein türevidir Sağlıklı yetişkin karaciğerinde günde 12-14 gram kadar albümin sentezi yapılır Sağlıklı kişilerde rutin olarak albümin bakılmasına gerek yoktur Sağlıklı bir kişide albümin düzeyinin biraz yüksek ya da düşük çıkması da klinik bir önem taşımaz Kan albümin düzeyi ölçümü özellikle ödemi olan, karaciğer hastalığı bulunan veya beslenme bozukluğu düşünülen kişilerde önem taşır


Artığı Durumlar : Albümin düzeyinin yüksek ölçülmesi genellikle vücuttan su kaybı bağlıdır Önemli değildir


Azaldığı Durumlar : Yaşlı insanlarda, karaciğer hastalığı olanlarda ve beslenme bozukluğu bulunan kişilerde albümin azalır Bazı hastalarda idrar ya da bağırsak yolu ile albümin kaybı gerçekleşmektedir Sonuçta albüminin kan düzeylerinde azalma (hipoalbüminemi) kan onkotik basıncının düşmesine bu da dokular arasında sıvı birikimine neden olarak özellikle bacaklar ve sırtta ödeme neden olur


ALKALEN FOSFATAZ - ALP

Normal Değerler : 30-1 20


Açıklama : Vücutta neredeyse bütün dokularda bulunan ama ne iş yaptıkları tam anlaşılamamış bir enzimdir Normal yetişkinde kanda ölçülen ALP ın yarısı karaciğer yarısı da kemik kökenlidir ALP özellikle safra akımının durması ya da yavaşlamasına bağlı olarak görülen karaciğer hastalıkları için iyi bir testtir


Artığı Durumlar : Çocuk ve gençlerde hızlı kemik büyümesi nedeniyle normal yetişkine göre ALP değerleri 2-4 kat daha fazla olabilmektedir Yine doğuma yakın gebelerde de plasenta tarafından sentezlendiğinden ALP değerleri yüksektir Safra yollarındaki tıkanma sonucu ALP değerleri yükselir Ayrıca kemik hastalıklarında da (özellikle Paget hastalığı) ALP değerleri yükselir Pek çok ilaç da ALP düzeylerini yükseltebilir, bu nedenle ALP yüksekliği çoğu zaman bir hastalık belirtisi olmayabilir



AMILAZ

Normal Değerler : 60-180 U/L


Açıklama : Amilaz pankreas, tükürük bezleri ve bazı tümörlerden (örn akciğer) salınmaktadır Kandaki amilazın genellikle üçte biri pankreas, üçte ikisi ise tükürük bezleri kaynaklıdır Dolaşıma giren amilaz esas olarak böbrekler aracılığıyla vücuttan atılmaktadır


Artığı Durumlar : Yüksek kan amilaz düzeyi pankreatitte meydana gelir Ayrıca karın ağrısıyla ortaya çıkan bazı acil hastalıklarda, şiddetli şeker komasında, kabakulakta, morfin enjeksiyonundan sonra da amilaz düzeyleri bir miktar yükselebilmektedir


Azaldığı Durumlar : Amilaz değerinde düşüklüğün bir klinik önemi yoktur


ASIT FOSFATAZ

Normal Değerler : 0-55 U/L


Açıklama : Esas olarak prostat, karaciğer, kemik ve bazı kan hücrelerinde bulunmaktadır Ölçümü özellikle prostat hastalıklarının tanı ve tedavisi için kullanılmaktadır Bu amaçla prostatik asit fosfataz denilen fraksiyonu ölçülür Normalde asit fosafataz kanda pek az miktarda bulunur


Artığı Durumlar : Özellikle prostat kanserlerinde kan düzeyleri belirgin olarak yükselmektedir Yine de rektal muayeneden sonra, idrar sondası takılmasıyla ve hatta kabızlık ile birlikte de yükselebileceği unutulmamalıdır


Azaldığı Durumlar : yok


BILIRUBIN

Normal Değerler :

Direkt : 01-03 mg/dL

Indirekt : 02-07 mg/dL


Açıklama : Kan dolaşımında bulunan kırmızı kan hücreleri yaklaşık 120 günlük bir süre sonunda ömürlerini tamamlar ve çoğunluğu dalakta olmak üzere parçalanırlar Açığa çıkan bilirubin karaciğere götürülür Karaciğer özel bir işlemle bilirubini suda çözünebilen bir hale getirir ve safra yoluyla bağırsağa atar Karaciğerde bu işleme maruz kalmış bilirubine direk, henüz işlem görmemiş bilirubine ise indirek bilirubin denilir


Artığı Durumlar : Bu sistemin herhangi bir noktasında meydana gelebilecek bir aksama kan bilirubin düzeyinin yükselmesine neden olur Bu aksamalar; kırmızı kan hücrelerinde aşırı yıkım, karaciğer hastalıkları ve safra yolu tıkanıklıklarıdır Sonuçta kan bilirubin seviyesi yükselecek ve koyu sarı ten rengiyle tipik sarılık ortaya çıkacaktır


Azaldığı Durumlar : yok


FOSFOR

Normal Değerler : 3 - 4,5 mg/dL


Açıklama : Fosfor insan hücresinde asit-baz dengesi, kalsiyum metabolizması gibi çok önemli reaksiyonlarda rol oynayan bir maddedir Vücuttaki fosforun %85 kadarı kemikte fosfat formunda depolanır Kan düzeyi kan kalsiyum ve kan pH değişimlerinden etkilenmektedir Kalsiyumda olduğu gibi bağırsaktan emilimi, idrarla atılımı ve hücre içine toplanması ya da hücreden bırakılması gibi düzenlemelerle kan düzeyi ayarlanmaktadırYine kalsiyum gibi parathormondan etkilenmektedir Yemeklerden sonra düzeyi değiştiğinden 12 saatlik açtıktan sonra ölçümü yapılmalıdır


Artığı Durumlar : Hipoparatiroidide fosfor artar


Azaldığı Durumlar : Hiperparatiroidi durumunda değerleri azalır


GLUKOZ (KAN SEKERI)

Normal Değerler : 75-115 mg/dL


Açıklama : Şeker hastalığı tanısı için 12-14 saat açlıktan sonra kan glukozu ölçülür Yüksekse test tekrarlanır Yine yüksekse yemekten tam 2 saat sonra yeniden ölçülür Bu da yüksekse glukoz tolerans testi yapılmalıdır



Artığı Durumlar : Kanda şeker yüksekliği ise şeker hastalığını gösterir



Azaldığı Durumlar : Hipoglisemiyle seyreden hastalıklar