Polikistik Over Sendromu Nedenleri

Polikistik Over Sendromu ve Tedavi

Polikistik over sendromu nedenleri

Polikistik over sendromunda tedavinin amacı

Dolaşımdaki androjen (erkeklik hormonu) azaltmak

Gebelik istemine yönelik tedavi

Endometrium (rahim iç tabakası) korunması

Normal kilonun korunmasını sağlamak

İnsülin direnci sonrasında çıkabilecek hastalıkları önlemektir

Her kadında çıkan belirtiler ve şiddeti farklılık göstermektedir ve tedavi yöntemleri belirlenmektedir

KİLO KONTROLÜ İÇİN TEDAVİLER


Vücut ağırlığının %5-7'si oranındaki bir azalma kadınların yaklaşık %75’inde hiperandrojenizm (erkeklik hormonu yüksekliği) belirtilerinde düzelme olduğu görülmektedir Polikistik over sendromu bulunan kadınlarda herhangi bir diyet rejimininin bir diğerine göre daha etkili olduğu yönünde kanıt bulunmamaktadır Kilo vermenin en etkili tedavisi diyet ve düzenli egzersizdir


Obezite’den kurtulmanın en iyi yolu dengeli beslenmektir Yağlı yiyeceklerden uzak durmalıyız Mümkün olduğu kadar beyaz et ve sebze tüketmeliyiz Kalorisi olmayan yiyecekler tercih etmeliyiz Vakit buldukça spor yapmalı ve gün içerisinde bol su tüketmeliyiz Unutmayınız ki, spor yapmak ve bol su tüketmek sadece aşırı kilolu olmamızı engellemez, aynı zamanda sağlıklı bir hayat sürmemizi sağlar Uzman diyetisyenlerin kontrolünde hazırlanmış diyetler uygulanmalıdır Kilo kaybetmek iyi güzelde bir daha geri almasak deriz ama hep aklımıza gelen başımıza gelir


Yapmış olduğumuz diyetlerle egzersiz yapmayı genelde ihmal ederiz


Kilo kaybetmek sadece diyet yapmakla mümkün değildir Masa başında, asansör kullanarak arabamızı en yakın yere park ederek pekiştirdiğimiz tembellik ve bu huyumuzun bize kazandırdığı kiloyu yürüyüş yaparak, tenis oynayarak, yüzerek en azından evimizin temizliği kendimiz yaparak sarf edeceğimiz enerji ve doğru beslenme bizi sağlık ve görüntü yönünden mükemmele ulaştıracaktır


AKNE VE HİRŞUTİZM TEDAVİLERİ


PCOS’ta akne ve hirsutizm tedavisinde amaç androjen üretimini azaltmak veya kandaki androjeni bağlayıcı proteinlere bağlanmasını sağlamaktır Böylece dokulardaki androjen etkisi azalacaktır


Tedavide östrojen ve progesteron kombinasyon tedavisi gebe kalmayı düşünmeyen kadınlara uygulanan ilk tedavidir Östrojen hipofizdeki luteinizan hormon salınımını baskılamakta bu da yumurtalıklardaki androjen üretimini azaltmaktadır Östrojen karaciğerde cinsel hormon bağlayıcı proteinin üretimini arttırarak kandaki testesteron seviyesini düşürmektedir


Oral kontraseptifler akne ve hirşutizmde düzelme sağlamakla birlikte insülin direnci üzerine olumlu etki göstermemektedir Tedavi altta yatan nedene yönelik olur Tedavide kozmetik uygulamalar ve ilaç tedavisi aynı anda veya farklı zamanlarda gerekebilir Genellikle her iki yaklaşımdan da yararlanılmalıdır Kıl uzaklaştırıcı etkin uygulamalara rağmen henüz ideal bir tedavi metodu mevcut değildir Tıraş önerilmez Ağda yapılabilir En iyisi laser epilasyon yapılmasıdır Bu yöntemlerin ilaç tedavisi ile birlikte yapılması daha yararlı bir yaklaşımdır


Hirsütizm tedavisi sabır gerektirir Çünkü kıl folliküllerinin yaşam süresi 6 aydır Bu nedenle ilaç tedavileri ile etkinin görülebilmesi için en az 3-6 ay alınması gerekir Hirsutizm genellikle ilaç tedavisiyle 6-18 ay boyunca azalır ve daha sonra yeni bir durgunluk içine girer Tedavinin etkinliğini gösteren en önemli faktör hastanın kıl almak için ihtiyaç duyduğu sürenin kısalmasıdır


İlaç olarak spironolakton, siproteron asetat, finasterid ve flutamid en sık kullanılanlardır Eflornithine krem olarak kullanılır ve mevcut kılları ortadan kaldırmaz, üst dudak ve çenedeki istenmeyen kılların büyümesini azaltır Polikistik over varsa metformin ilacı faydalı olabilir Gebelik düşünmeyen kadınlarda tüylenme tedavisinde oral kontraseptif kullanarak yumurtalıkların baskılanmasıyla androjen üretimi azaltılır tüylenme tedavisinde kullanılır Obezite tüylenmeyi artırmaktadır Tüylenmesi olan bayanlar kilolu ise mutlaka kilo vermelidir


POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE METFORMİN


İnsülin direnci PCOS’nun gelişmesinde anahtar rol oynamaktadır ve tedavi şeklide insülin düşürücü ilaçlardır Yapılan araştırmalar sonrasında en etkili ajan metformindir Metformin ilk olarak Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılmıştır Diyabet üzerindeki glisemik kontrol üzerine olumlu etkisi ve PCOS’da insülin direnci etkisi ortaya konulmuştur


Metformin glukoz taşınmasını arttırarak yüksek insülin ve yüksek androjen olgularında kanda insülin seviyesini ve kanda androjen seviyesini düşürmektedir Metformin ilk kez 1957 yılında Tip 2 diyabet tedavisi için geliştirilmiştir Şeker hastalarında insülin düzeyini düşürürken hipoglisemiye yol açmamaktadır Glikojenilizi inhibe ederek yüksek karaciğerdeki glukoz üretimini azaltarak insülin seviyesini yükseltmez Metformin dokularda insülin sensivitesini arttırır


Yapılan çalışmalar, metformin tedavisinin vücut ağırlığındaki değişikliklerden bağımsız olarak yüksek kan şekeri ve yüksek erkeklik hormonunu azalttığı bildirilmiştir Polikistik Over Sendromu olan kadınların büyük çoğunluğunda adet düzensizliklerinin ve yumurtlama fonksiyonlarının düzeldiği gözlenmiştir


Metformin kullanımı sonrasında PCOS’li kadınlarda kendiliğinden gebelik kayıplarını azatlığına yönelik çalışmalar vardır Metformin kullanan kadınlar gebelikte görülme oranı yüksek olan şeker hastalığınıda gelişme riskini azalttığı bilimsel çalışmalarla desteklenmiştir


Tedavide ana yönlendirici etmen hastanın gebelik isteğinin olup olmadığıdır


Yaşam tarzının düzenlenmesi

Öncelikle hareketsiz plan yaşam tarzınızı değiştirin Polikistik over sendromunda kilo kaybı mevcut şikayetlerin çoğunda tek başına gerileme sağlar Kilonuzun %10’unu vermeniz halinde adet düzeninde belirgin iyileşme göreceksiniz Kiloda hedef vücut kitle indeksinizi 27’nin altına indirmektir Bunun için stresten uzak, düzenli egzersiz yapmanız ve yüksek lif içeriği olan yağdan fakir diyetle beslenin


Doğum kontrol hapları

Adetlerin düzenlenmesi için gebelik isteği yoksa doğum kontrol hapları kullanılabilir Doğum kontrol hapları hormonlarda iyileşme sağlar buna bağlı kıllanma, kilo ve ciltte yağlanma şikayetleri geriler Uzun vadede bu tedavi artmış olan rahim iç katman kanser riskini azaltır Bu etkiler özellikle 12 – 36 ay süren kullanımlarda belirgindir


İnsulin duyarlılaştırıcı ajanlar

Şeker hastalığında kullanılan bazı ilaçlar PCOS’da kullanılmaktadır Bu ilaçlar insulin duyarlılığını arttırarak etki ederler Etkinlikleri kişisel farklılıklar göstermektedir 3–6 ay metformin kullanımında hastaların yaklaşık yarısında adet düzeni sağlanır Bunun yanında uzun vadeli kullanımda kıllanma üzerine olumlu etkileri vardır Ayrıca polikistik over sendromunda artmış olan düşük oranları ve gebelikte şeker hastalığı oranlarını azaltırlar Kısırlık tedavisi gören hastalarda gebelik oranları ve gebelik gidişatı üzerine olumlu etkileri gösterilmiştir


Kısırlık tedavisi

Yumurtlama bozuklukları nedeniyle gebelik elde edemeyen hastalarda yumurta gelişimini sağlamak için klomifen sitrat, metformin, gonadotropinler, GnRH agonistleri veya antagonistleri kullanılabilir Ovaryan drilling denen yumurtalıkların kabuk kısmının lazer veya elektrik enerjisi kullanılarak tahrip edilmesi işleminin kullanımı çok sınırlı olarak bazı vakalarda kullanılabilmektedir


Kıllanma tedavisi

Kıllanmanın tedavisinde birçok yöntem vardır En iyi cevap genellikle bunların birlikte kullanımı ile elde edilir Bu amaçla doğum kontrol hapları, antiandrojenler, spironolakton, flutamid, finasterid, eflornitin gibi seçenekler vardır Bu yöntemlerle baskılama sağlandıktan sonra epilasyon yöntemlerinin de ilave edilmesi halinde çok iyi sonuçlar elde edilir PCOS hastalarında epilasyon yöntemlerinin hormonal denge sağlanmadan kullanılması halinde, bir süre sonra tekrar yeni kıl foliküllerinin gelişmesi nedeniyle etkiler geçici olmaktadır