Çin Kavağı |
07-26-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Çin KavağıPaulownia Ağacı - Çin Kavağı Paulownia Çinde doğal yayılma alanları bulunan, çok hızlı büyüyen, içinde ülkemizin de bulunduğu Kuzey Yarıkürede yaklaşık 24 milyon dekar arazide ara tarımda, peyzajda, sanayi ormanları ve özellikle kerestesi için yetiştiriciliği yapılan bir ağaçtır Ortalama ömrü 70 yıl olup, uygun şartlar sağlandığında 5-7 yılda kesime gelebilmekte ancak en ekonomik kesim zamanı 10 yıldır Kesimi yapılan ağaçda ertesi yıl kesim yerinden tekrar sürmekte ve tek sürgün bırakıldığında hazır kök sistemi sayesinde hızla gelişip daha çabuk kesime gelebilmektedirBurada dikkat edilecek nokta kesim yapılırken toprak seviyesinden yapılıp açılan yaranın toprakla kapatılmasıdır Dolayısıyla bir kere plantasyon dikimi yapıldıktan sonra aynı bitkilerden 60-70 yıl kadar verim elde edilebilmektedir Paulownia ülkemizde kışı çok sert geçen karasal iklimin hakim olduğu yerler hariç, hemen hemen her yerde, genellikle kavak yetişen yerlerde yetiştirilebilmektedir Paulownia tomentosa -25 C, Pelongata -18 C, Pfortunei ve Pcatalpafolia ise -10 C ye kadar olan uzun süreli kış soguklarına gövde dayanımı olup günlük ortalama sıcaklık +8 C olduğunda paulowniada gelişme başlar ve 24-29 C de en iyi gelişme görülür Paulownia bol ışıklı, güneşli yerleri sever Fidanlar uzun süre gölgede kalırlarsa ölebilirler Yağışın düzenli olduğu yerlerde 500-2000 mm yağış alan alanlarda fidan dönemi dışında genellikle sulamaya gerek yoktur Kuvvetli rüzgar alan yerlerde özellikle genç ağaçlar ve fidanlar zararlanabilirler Böyle bölgelerde 2 yıl önceden hakim rüzgar yönündeki sıralar arası dar tutularak dikim yapılır ve yan dallar alınmayarak doğal olarak paulownialardan rüzgar perdesi oluşturulduktan sonra diğer sıralar dikilir veya kuvvetli rüzgarlı yerlerde ya rüzgar kıranlar tesis edilmeli daha sonra Paulownia dikilmeli veya tesisten vazgeçilmelidir Paulownia ağacı fazla toprak seçiciliği olmamakla beraber derin, gevşek yapılı, hafif killi, kumlu, geçirgen topraklardan hoşlanır Bitki besin maddesince fakir olan topraklara dayanıklı olmakla birlikte, zengin topraklarda çok daha iyi gelişir Toprakta taban suyu seviyesi en yüksek olduğu dönemde 15 m den yukarıda olmamalıdır Bitkinin dinlenmede olduğu kış aylarında ve gelişme başlangıcındaki ilkbaharın ilk aylarında uzun süreli toprak üstündeki su göllenmesi köklerin boğulmasına neden olabilir Toprak pH sı en uygun 6-8 arasında olmalıdır Paulownia fidanı dikimi yapılacak arazi öncelikle tesviye yapıldıktan sonra sulama düzeni oluşturulup dip kazanla toprağın alt katmanlarındaki pulluk katmanının (taban taşı) patlatılması ve gevşetilmesi tavsiye edilir Dikimde fidan çukuru en az 80-100 cm derinlik ve 50-60 cm çapında açılarak alt kısımdan çıkan toprak ve üst kısımdan çıkan toprak ayrı ayrı yığılarak toprağın yapısına göre organik gübreyle (yanmış çiftlik gübresi) en az 1/6, en çok 1/3 oranında karıştırılıp üstten çıkan toprak alta alttan çıkan toprak üste gelecek şekilde dolgu yapılıp fidan oluşturulacak geniş çanağın ortasına tüpten çıkarılarak yerleştirilir ve cansuyu verilir Paulownia dikimleri yıl boyu yapılabilme imkanına sahiptir Sera ortamlarında gelişmeye başlamış fidelerin dikimi ilkbaharda son donlar bittikten sonra başlar ve sonbahar ortalarına kadar devam eder Ancak Akdeniz Bölgesi gibi sıcak bölgelerde yaz aylarında fazla sıcaklık nedeniyle dikimler fideler topluca açık hava ve güneşe alıştırma işlemlerinden sonra arazide yerlerine dikilmelidir Ülkemizde kış aylarında arazide çalışmaya uygun zamanlarda kışlık fide ve fidan dikimi yapılabilir Kışın dikimi yapılan fideler dinlenme döneminde olduklarından açık arazide ilkbaharda uygun iklim şartlarını yakaladıklarında gelişmeye başlarlar Fide veya fidanlar tüplü olduğu gibi çıplak köklü fidan dikimide yapılabilmektedir Ancak çıplak köklü fidanlarda söküm, nakliye ve dikim aşamalarında köklerin iyi muhafaza edilmesi gerekir Paulownia dikimlerinde sıra arası ve sıra üzeri mesafeler yetiştirme gayesine göre değişebilmektedir Paulownia ara tarımda kullanılacaksa sıra üzeri mesafeler 3-4 m, sıralar arası mesafeler yapılacak olan tarımsal faliyete göre değişmekte 10-20 m arasında olabilmektedir 8-12 yıllık bir yetiştiricilikten sonra kesim yapılacaksa 4x6 m ; 5-7 yıllık bir yetiştiricilikten sonra kesim yapılacaksa 4x4 m; arazi çevresine çevre dikimleri yapılacaksa fidanlar arası mesafe 1,5-2 m ye kadar düşebilmekte, sunta veya kağıt sanayine yönelik bir yetiştiricilikle her yıl yada iki yılda bir kesim yapılacaksa 2x2 m veya 2x1 m aralık ve mesafe ile dikim yapılmalıdır Paulownia özellikle fidan döneminde kesinlikle su stresi yaşamamalıdırPaulownia suyu seven bir bitkidir Solma oluştuğunda köklerdeki su gövde tarafından emilir ve köklerde yapısal bozulmalar oluşur Bu olay fidan dönemindeki paulownia kurtulsa bile bitkinin ileriki dönemlerinde gelişimini kötü yönde etkiler Bu nedenle toprak yapısına göre sulama periyodik olarak yapılmalıdırToprak nemi çok düşük veya çok yüksek olmamalıdır Bitki susuz bırakılmamalı ancak her gün ve çok fazla su verilirse kökler boğulur ve bitki ölür Toprak devamlı nemli bulundurulur Genellikle kumsal topraklarda ve sıcak havalarda haftada bir sulama yapılması uygundur, anacak fidan döneminde kökleri yeterince derinliğe ulaşana kadar haftada iki defa sulanması tavsiye edilir Tavsiye edilen sulama şekli salma sulama olup sulama fidanların etrafına yapılan çanaklara, biraz gelişmiş ağaçlarda ise karık usulu ile yapılır Kökleri oldukça derine indiğinden ilk 2 yıldan sonra genellikle yeterli yagış alan bölgelerde sulamaya gerek kalmaz, ancak bitkiler devamlı gözlenir ve yapraklarda solma emaresi görüldüğü taktirde hemen sulama yapılır Paulownia çok hızlı büyüyen ve özellikle genç dönemde geniş yapraklara sahip bir bitki olduğundan yüksek azota ihtiyaç gösterir Paulownia fideleri kimyevi gübrelerin hızlı etkilerine karşı çok hassastır Dikimle birlikte verilen organik gübre ( yanmış çiftlik gübresi ) genelde ilk yıl gelişimi için gerekli bitki besin elementi ihtiyacını karşılamaktadır Bu uygulama özellikle fide dikimlerinde fidelerin kimyevi gübrelerin olumsuz etkilerinden korumuş olmaktadır Dikimden 1-2 yıl sonra ilkbahar aylarında genellikle azotlu gübrelerle gübreleme her yıl periyodik olarak yapılması tavsiye edilir Kompoze gübrelerle gübrelemede genellikle bitkilerin gelişimine ve gösterdikleri semptomlara göre yapılması tavsiye edilmekle beraber en uygunu toprak tahlil sonucuna göre uygulama yapmak en uygun olanıdır Fide veya Fidanlar dikildikten sonra oldukça hızlı otsu bir büyüme gösterirler İlk yıl dikim zamanına, sağlanan uygun şartlara ve bölge iklimine de bağlı olarak 4-7 m boylanma yapabilir 2 m altında boylanma yapan fidanlar toprak seviyesinden ertesi yıl mart ayında budanarak sürgün teklemesi ile yeniden boylanması sağlanır Böylelikle kışa girerken sağlam bir gövde, düzgün budaksız bir dip tomruğu için avantaj sağlanır İyi bir boylanma yapan fidan ertesi mart ayında tepedeki odunlaşmamış ve genellikle kış soğuklarından kurumuş olan 20-30 cm lik kısım karşılıklı duran sağlam gözlerden kuzeye bakan yada hakim rüzgar yönündeki bırakılarak karşıdaki sürgün gözü çaprazlama kesilerek tepe budaması yapılır Böylece tek sürgün üzerinden yeniden boylanması sağlanır Bu uygulama genellikle bir-iki defa yapıldıktan sonra ağacın kendi halinde taçlanması sağlanır Büyüme esnasında yaprak koltuklarından çıkan yan sürgünler bir kaç santimetre olunca koparılmalıdır Fidan döneminde kesinlikle yapraklar koparılmamalıdır Yazlık fide dikimlerinde genellikle istenilen boylanma sağlanamaz Ancak fideler yerinde kök gelişimini tamamladığından tavsiye edilen dikim şeklidir Yazlık fide dikiminde istenilen boylanmayı yapamayan fidanlar ertesi yıl erken ilkbaharda toprak seviyesinden kesilir Bitkide dipten yeni sürgünler gelir Bunlardan en kuvvetlisi bırakılır, diğerleri koparılır Bırakılan sürgün çok hızlı büyür ve yıl sonunda 7 m boya kadar çıkabilir Bu bitki üzerinde 75-80 cm boyunda yapraklar meydana gelir ve bunların koltuklarında tekrar sürgünler görülür Bu sürgünler de düzenli olarak koparılmalıdır Ancak yapraklar koparılmaz ve zararlanmamalarına dikkat edilir Bu yapraklar zararlanırsa veya koparılırsa büyüme yavaşlar İkinci yıl bitkinin bu hızlı büyütülmesi çok önemlidir Çünkü ağacın en kaliteli kerestesini bu kısım oluşturacaktır Soğuklarla birlikte bitki dinlenmeye girmekte ve yapraklar dökülmektedir Kış aylarında en tepedeki 15-20 cm lik kısım kuruyabilir Bundan endişe etmemek gerekir Çünkü ertesi yıl ilkbaharda havaların ısınması ile birlikte, bu kuruyan kısmın altında en üstteki göz sürmekte ve ileride bu kısımdaki kerestede önemsiz bir halka meydana gelmektedir Gövde de çatallanmayı önlemek için tepe budaması yapılmalıdır Paulownianın fazla zararlısına rastlanmamakla birlikte, bazı tırtıllar, çekirge ve sinekler yapraklarını ve tepedeki büyüme noktasını yiyebilmekte bu da büyümenin yavaşlamasına neden olmaktadır Sistemik insektisitler ile ilaçlama yapılır Toprak altı zararlıları paulownianın köklerini çok severler Özellikle fide döneminde halk arasında lokma kurdu denilen larvalar kökleri en alttan kök boğazına kadar yiyerek bitkiyi öldürebilir Ayrıca danaburnu da fide döneminde kök ve kök boğazını keserek zarar yapabilmektedir Bu durumda kök bölgesinde toprak altı ilaçlama yapılmalıdır KULLANIM ALANLARI l KERESTE: Soluk sarı ve bal görünümünde, kokusuz, pürüzsüz ve budaksızdır Kg/m3 e yüksek miktarda kereste çıkar Düşük çekme (027-037), kırılma ve deforme olmama ayrıca çok yüksek ısı direnci gibi özellikleri vardır Selüloz oranı ise %46-49 arasında değişir ll BAL: Nisan, Mayıs ve haziran aylarında Paulownia çok miktarda çiçek üretir Bu ağaçtan üretilen bal, açık renk olup özel bir aroması yoktur, ancak yüksek miktarda üretilir ve ticari karışımlar için ideal bileşim olarak kullanılır III HAYVAN YEMİ: Paulownialar çok geniş ve yüksek hacimde yaprak üretirler Çin de bu yapraklar ni olarak kullanılır Kuru yaprakların besin değeri yağ, şeker ve protein açısından zengin olup, ağırlıkları oranında tahıl ile aynı değere sahiptir IVGÜBRE : Paulownia kök sistemi toprağın çok derinlerine giderek, fidanlıktaki diğer ürünlerin ulaşamayacağı rutubet ve besin maddelerini alır İşte bu derin toprak tabakalardan alınan besinler ve rutubet, sonbaharda dökülen yapraklarla oluşan zengin örtüyü oluşturur Paulownia yaprakları zengin nitrojen (azot) içermektedir ve rutubetli ortamlarda hemen dekompoze olarak gübre haline geçerler Sürülen toprak, bu gübre ile karışarak toprağın verimliliğini arttırır VRÜZGAR PERDESİ : (Wind Break) Paulownia, geniş yaprakları sayesinde geniş bir alan kaplar Bu nedenle özellikle deniz kenarında devamlı rüzgara açık konutların korunmasında kullanılabilir Şekil verilmesi son derece kolay olan ağaçlarla; rüzgarın yön ve şiddeti dikkate alınarak Rüzgar kıran perdeleri tesis edilebilir VIHAVA KİRLİLİĞİ : Paulownia ağacının yaprakları toz, duman ve hava kirliliğini emerek temizliyor Bir hektar, Paulovvnia yılda 6 kg atmosferik kükürt emme kabiliyetine sahip bulunuyor Tesis edildiği kentlerde %80 oranında hava kirliliğini azalttığı gözlemleniyor Ülkemizde hava kirliliğini ve bu kirliliği azaltmak için çok az uğraşıldığını düşünürsek, Paulownia ağacı dikerek hem kendimize hem de çevremize hizmet etmiş oluruz Ayrıca bu ağacın dikim alanları genelde atık suların verimli kereste üretimine dönüştürebileceği yerler oluyor Bunun yanı sıra spor, polen vb uçucu organizmaları yoktur VII EREZYON VE ENERJİ : Paulownia derin kök sistemi sayesinde toprağı tutar ve neticede heyelanı (toprak Kayması) önler Yine geniş yapraklarıyla rüzgar ve damla tesirinden toprağı korur Birçok gelişmiş ülke ısınmak için oduna dönmeye başlıyor Bu ülkelerde evlere ısı verimi yüksek sobalar kuruluyor Ayrıca Paulownianın ABD de bazı enerji santrallerinin etrafına enerji ormanı amaçlı dikildiği biliniyor EKONOMİK DEĞERİ : Paulownia ağacının en büyük özelliği, diğer ağaçların 25-30 yılda gösterdiği büyüme performansını birkaç yılda göstermesidir Yetiştiricilik yapmak isteyenlere hem kolay hemde kısa sürede yetişmesi açısından kazanç kapıları aralayan bu ağaç ülkemizde henüz tanınmamasına karşın, Çin de yaklaşık 2600 yıldır yetiştiriliyor Paulownia ağacı, bir yıl içerisinde 5-6 metreye kadar ulaşan boyuyla tarım sektörüne yönelik yatırım yapmak isteyen insanların bu ağacı seçmelerine neden oluyor Paulownia; derin bir kök sistemine sahip (kazık ve saçak köklü), sonbaharda yapraklarını döken bir ağaç Yetişkin bir ağacın boyu 15-25 metre, ortalama ömrü ise 70 yılın üzerindedir Paulowniadan kısa aralıklarla çok miktarda değerli kereste üretimi mümkündür Kesim periyodu 2-16 yıl arasındadır Hızlı büyüyen ağacın daha yumuşak kerestesi olur Ekonomik çapa (45-55cm ) 5-7 yılda erişir Ortalama gövde boyu 8 metre kabul edildiğinde, bir ağacın hacmi 1,2 m³ gelmektedir 11 yaşındaki bir paulownia 35 m³ 'e rahatlıkla ulaşabilir Dekar'a olan getirisi diğer zirai ürünlerle kıyaslanmayacak derecede yüksektir Kesimden yani hasat yapıldıktan sonra, toprakta kalan kök tekrar yeşermekte ve yeni bir fidan olmaktadır Bu işlemi 8 defa tekrarlamak mümkün Ortalama 35-45 yıl bir fidan kullanılabilir |
|