Çavdar - Çavdar Nedir - Çavdar Yetiştiriciliği

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-26-2012

Çavdar - Çavdar Nedir - Çavdar Yetiştiriciliği

Toprak İsteği

En iyi kumlu-tınlı ve killi topraklarda yetişir

Alkai ve asitik topraklarda yetişebilen tipleri vardır

Yüksek tuz konsantrasyona dayanıklı olduğundan çoraklaşmış topraklarda yetişebilir

Süzek kumlu topraklardan hoşlanır,ağır topraklardan hoşlanmaz

Topraktaki su, toprak su kapasitesinin %30 una bile düşse çavdar dayanabilir,halbuki %40 oranı öteki genusların solma noktasıdır

Nem isteği azdır, kök gelişmesi fazla olduğundan yeterli suyu kolaylıkla bulabilir

-30 C ve daha düşük sıcaklıklara kar örtüsü olmaksızın dayanabilen çeşitleri vardır

Ekim Nöbeti

Çavdar ekim nöbetinde öteki serin iklim tahıllarını izleyebilir

Bununla birlikte, iki tahıl arasına bir çapa bitki yada baklagil getirilmesi uygundur

Ancak baklagilden sonra çavdarın yerine başka bitki ekilmesi tavsiye edilir

Kurak bölgelerimizde buğdaya uygulanan ekim-nadas sistemi çavdar içinde geçerlidir

Çavdar yeşil yem yada yeşil gübre olarak, fiğ ya da üçgülle karışık olarakda ekilebilir

Toprak Hazırlığı

Normal ziraat bölgelerinde buğday ve arpa gibidir

Çorağı fazla olan yerlerde toprak işlenmesi derin (25-30 cm) yapılır

Toprak yüzünde birikmiş olan tuzlar alt üst edilir

Çavdar havadan toprak istediğinden ekimi kısmen yüzülerek yapılır

Şayet çorak topraklarda üstteki tuzlar derin işleme ile alta verilmezse tuz yoğunluğu fazla olan çim yatağında çimlenmez

Ekim

Ekim aletleri ile sıraya ekim en iyisidir

Çavdarın 100 dane ağırlığı düşük olduğundan (15-25 gr) 4 cm den pek fazla derine ekilmemelidir

Aksi halde hem çimlenme hemde toprak yüzüne çıkabilmek tehlikeye girer

Fazla verim sağlanması bakımından gerek güzlük ve gerekse yazlık ekimleri erken yapmak en iyisidir

Dönüme atılacak tohum miktarı m2 ye 350-380 dane isabet edecek şekilde hesaplanır

Gübreleme

Çavdarın gübre isteği fazla değildir

Gerçi dekardan 200 kg dane ve 450 kg sap alınan bir çavdar tarlasından, yaklaşık 5 kg azot , 3 kg fosfat ve 6 kg potasyum kaldırılmış demektir

Ançak çavdar, topraktaki artık besin maddelerinden çok iyi yararlanabilir

Asıl besin maddeleri alımı sapa kalkma sırasında hızlanır

Çiftlik gübresi, kumlu toprakların fizik ve biyolojik özelliklerini düzeltirsede, çiftçi gübreyi başka ürünler için kullanır

Serin iklim tahıllar içerisinde azot ihtiyacı en az olan çavdardır

İlkbaharda fazla azotlu gübrelerden kaçınmalıdır

Çünkü fazla azot çavdarda yatmaya yol açar

Fosforlu gübreler çavdarda belirgin verim artışı sağlar

Ön bitkinin gübrelendiği tarlalarda çavdar, gübrelenmeksizin de verim sağlar

Hasat ve Harman

Tane dökümü fazla olmadığından fizyolojik ermenin sonunda hasadına girmelidir

Biçerdöverle hasat en iyisidir, hasat orakla yapılacak ise sarı etme sonunda hasadına yapıp birkaç gün kurutulduktan sonra harmanı yapılmalıdır

Hastalığı

Çavdarın en önemli hastalığı Clavicepa purpurea mantarının sebeb olduğu gavdar mahmuzu hastalığıdır

07-26-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Çavdar - Çavdar Nedir - Çavdar Yetiştiriciliği Çavdar - Çavdar Nedir - Çavdar Yetiştiriciliği Toprak İsteği En iyi kumlu-tınlı ve killi topraklarda yetişirAlkai ve asitik topraklarda yetişebilen tipleri vardır Yüksek tuz konsantrasyona dayanıklı olduğundan çoraklaşmış topraklarda yetişebilir Süzek kumlu topraklardan hoşlanır,ağır topraklardan hoşlanmaz Topraktaki su, toprak su kapasitesinin %30 una bile düşse çavdar dayanabilir,halbuki %40 oranı öteki genusların solma noktasıdır Nem isteği azdır, kök gelişmesi fazla olduğundan yeterli suyu kolaylıkla bulabilir -30 C ve daha düşük sıcaklıklara kar örtüsü olmaksızın dayanabilen çeşitleri vardır Ekim Nöbeti Çavdar ekim nöbetinde öteki serin iklim tahıllarını izleyebilir Bununla birlikte, iki tahıl arasına bir çapa bitki yada baklagil getirilmesi uygundur Ancak baklagilden sonra çavdarın yerine başka bitki ekilmesi tavsiye edilir Kurak bölgelerimizde buğdaya uygulanan ekim-nadas sistemi çavdar içinde geçerlidir Çavdar yeşil yem yada yeşil gübre olarak, fiğ ya da üçgülle karışık olarakda ekilebilir Toprak Hazırlığı Normal ziraat bölgelerinde buğday ve arpa gibidir Çorağı fazla olan yerlerde toprak işlenmesi derin (25-30 cm) yapılır Toprak yüzünde birikmiş olan tuzlar alt üst edilir Çavdar havadan toprak istediğinden ekimi kısmen yüzülerek yapılır Şayet çorak topraklarda üstteki tuzlar derin işleme ile alta verilmezse tuz yoğunluğu fazla olan çim yatağında çimlenmez Ekim Ekim aletleri ile sıraya ekim en iyisidir Çavdarın 100 dane ağırlığı düşük olduğundan (15-25 gr) 4 cm den pek fazla derine ekilmemelidir Aksi halde hem çimlenme hemde toprak yüzüne çıkabilmek tehlikeye girer Fazla verim sağlanması bakımından gerek güzlük ve gerekse yazlık ekimleri erken yapmak en iyisidir Dönüme atılacak tohum miktarı m2 ye 350-380 dane isabet edecek şekilde hesaplanır Gübreleme Çavdarın gübre isteği fazla değildir Gerçi dekardan 200 kg dane ve 450 kg sap alınan bir çavdar tarlasından, yaklaşık 5 kg azot , 3 kg fosfat ve 6 kg potasyum kaldırılmış demektir Ançak çavdar, topraktaki artık besin maddelerinden çok iyi yararlanabilir Asıl besin maddeleri alımı sapa kalkma sırasında hızlanır Çiftlik gübresi, kumlu toprakların fizik ve biyolojik özelliklerini düzeltirsede, çiftçi gübreyi başka ürünler için kullanırSerin iklim tahıllar içerisinde azot ihtiyacı en az olan çavdardır İlkbaharda fazla azotlu gübrelerden kaçınmalıdır Çünkü fazla azot çavdarda yatmaya yol açar Fosforlu gübreler çavdarda belirgin verim artışı sağlarÖn bitkinin gübrelendiği tarlalarda çavdar, gübrelenmeksizin de verim sağlar Hasat ve Harman Tane dökümü fazla olmadığından fizyolojik ermenin sonunda hasadına girmelidir Biçerdöverle hasat en iyisidir, hasat orakla yapılacak ise sarı etme sonunda hasadına yapıp birkaç gün kurutulduktan sonra harmanı yapılmalıdır Hastalığı Çavdarın en önemli hastalığı Clavicepa purpurea mantarının sebeb olduğu gavdar mahmuzu hastalığıdır