Üçüncü Harkov Muharebesi

Üçüncü Harkov Muharebesi - Üçüncü Harkov Muharebesi Hakkında

Üçüncü Harkov Muharebesi (Almanca: Die dritte Schlacht um Charkow), Almanya'nın Güney Ordular Grubu tarafından Kızıl Ordu'ya karşı 19 Şubat ile 15 Mart 1943 tarihleri arasında Harkov kenti çevresinde gerçekleştirilen bir dizi saldırı harekâtıdır Almanlarca Donets Seferi olarak, Sovyetlerce Don Havzası ve Harkov Harekâtı olarak da bilinen harekâtta Sovyetlerin 52 tümeni bozguna uğramış, Harkov ve Belgorod kentleri Almanlarca yeniden ele geçirilmiştir Bu muharebede Erich von Manstein'in kullandığı taktik, "Rochade" (Rok), "Schlagen aus der Rückhand" (Backhand blow, Ters vuruşlu darbe) olarak anılır

Alman 6 Ordusu, 23 Kasım 1942 tarihinde Stalingrad'da kuşatılmış ve Kızıl Ordu Ocak ve Şubat ayının ilk günlerinde Alman Güney Ordular Grubu'nun kuşatma dışında kalan unsurlarına karşı daha geniş alanlı taarruzlara girişmiştir Bu taarruzlarla Kızıl Ordu, Ocak ayı ile Şubat ayının başlarında Alman savunmasını kırarak Harkov, Belgorod ve Kursk’u geri aldı Sovyet saldırısı başarılı olmakla birlikte harekâta katılan birliklerin aşırı yayılması ve ikmal merkezlerinden fazlasıyla uzaklaşması sonuçlarını da doğurdu 2 Şubat 1943'te Alman 6 Ordusu'nun teslim olmasıyla serbest kalan Sovyet Merkez Cephesi batıya yöneldi ve 25 Şubat'ta saldırılarını hem Güney Ordular Grubu'na hem de Merkez Ordular Grubu'na yöneltti Bununla birlikte, aylar süren operasyonlar Sovyet birliklerini oldukça yıpratmış, bazı tümenlerin muharip asker sayısı 1000 - 1500'e kadar düşmüştü 19 Şubat'ta Mareşal Manstein fırsatı değerlendirdi ve SS Panzer Kolordusu ile 1 Panzer Ordusu ve 4 Panzer Ordusu olmak üzere iki ordusunu kullanarak Harkov'a karşı saldırı başlattı

Alman birlikleri de zayıf düşmüş oldukları halde ileri çıkmış Kızıl Ordu'nun zırhlı birliklerini Harkov'un güneyinde kuşatarak yok ettiler Böylece Manstein 7 Mart'ta Harkov şehir merkezine yeni bir saldırı başlatma imkânı buldu Harkov'u kuzeyden kuşatma altına alma emrine rağmen SS Panzer Kolordusu 11 Mart'ta doğrudan şehre saldırmaya karar verdi Bu, dört gün süren evden eve çatışmalar sonucunda Harkov, 15 Mart'ta SS Panzer Tümeni "Leibstandarte Adolf Hitler" tarafından ele geçirildi İki gün sonra Almanlar Belgorod'u da ele geçirince Sovyet cephesinde, Temmuz 1943'te Kursk Muharebesine neden olacak olan "Kursk Çıkıntısı" oluştu Her ne kadar Alman saldırısı Kızıl Ordu'ya 70000 kadar asker kaybına mal olduysa da, Harkov'daki kanlı sokak çatışmaları SS Panzer Kolordusu'nu da oldukça zayıflattı Bu Alman birliği, operasyonun bittiği Mart sonunda gücünün %44'ünü kaybetmişti