Batum Antlaşması

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-26-2012

Batum Antlaşması Tarihi - Batum Antlaşması Hakkında - Azerbaycan Tarihi

Batum Antlaşması 4 Haziran 1918'de Osmanlı Devleti ile Kasım 1917'deki Bolşevik ihtilalinden sonra Kafkasya'da kurulan devletlerle, yani Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan Cumhuriyeti ve Azerbaycan Milli Şurası arasında imzalanmıştır

14 maddeden oluşan bu anlaşma, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin imzaladığı ilk uluslararası sözleşmedir

Üç Kafkas devleti, Osmanlı Devleti ile görüşmelere Maverâ-yı Kafkasya adı altında birlikte katılmış ancak konferans sırasındaki gelişmeler sonucunda ayrı ayrı antlaşmalar imzalanmıştır

Antlaşmanın sonuçları ve gelişmeler

Bu anlaşmaya itiraz eden Ermenistan Ordusu komutanı General Andranik Ozanyan, hükümette olan Taşnak partisinden istifa etmiş ve Dağlık Ermenistan Cumhuriyetini kurmuştur

Bu olaydan sonra Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti silahlı kuvvetlerinin bu anlaşma hükümlerine uymaması ve Azerbaycan Milli Şurası'nın Başkanı Mehmed Emin Resulzade'nin Kafkaslardaki Türk ve Müslüman halkına yönelik katliamların durdurulması için (antlaşmanın 4

maddesine göre) Osmanlı Devleti'nden askeri yardım istemesi [2] üzerine, Nuri Paşa kumandasında ileri harekete geçen Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerle takviye edilen ve Kafkas İslam Ordusu adı verilen Osmanlı Ordusu, Gürcistan sınırlarına riayet ederek 20 Temmuz'da Nahcivan'ı aldı ve nihayet 15 Eylül'de Bakü Muharebesi (1918)'ni kazanarak Bakü'ye girdi

Ekim ayı başında da bir Türk müfrezesi Dağıstan'a girerek orada kurulmuş bulunan Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'ne askeri destek verdi

Ancak 30 Ekim'de imzalanan Mondros Mütarekesi uyarınca Türk ordusu işgal ettiği Kafkasya topraklarını bırakarak 1914 sınırına geri çekildi

Daha sonra 1921 yılında TBMM ile Bolşevikler arasında imzalanan Moskova Antlaşması[3] ile Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği işgaline uğradı

Bunun yanı sıra, Türk ordusunun boşalttığı Batum, Ardahan ve Kars'ta kurulan Milli Şura Hükümetleri 1919 ilkbaharında Kafkasya'ya Beyaz Ordu'ya destek vermek için gelen İngiliz kuvvetleri tarafından tasfiye edildi

07-26-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Batum Antlaşması Batum Antlaşması Tarihi - Batum Antlaşması Hakkında - Azerbaycan Tarihi Batum Antlaşması 4 Haziran 1918'de Osmanlı Devleti ile Kasım 1917'deki Bolşevik ihtilalinden sonra Kafkasya'da kurulan devletlerle, yani Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan Cumhuriyeti ve Azerbaycan Milli Şurası arasında imzalanmıştır 14 maddeden oluşan bu anlaşma, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin imzaladığı ilk uluslararası sözleşmedir Üç Kafkas devleti, Osmanlı Devleti ile görüşmelere Maverâ-yı Kafkasya adı altında birlikte katılmış ancak konferans sırasındaki gelişmeler sonucunda ayrı ayrı antlaşmalar imzalanmıştır Antlaşmanın sonuçları ve gelişmeler Bu anlaşmaya itiraz eden Ermenistan Ordusu komutanı General Andranik Ozanyan, hükümette olan Taşnak partisinden istifa etmiş ve Dağlık Ermenistan Cumhuriyetini kurmuştur Bu olaydan sonra Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti silahlı kuvvetlerinin bu anlaşma hükümlerine uymaması ve Azerbaycan Milli Şurası'nın Başkanı Mehmed Emin Resulzade'nin Kafkaslardaki Türk ve Müslüman halkına yönelik katliamların durdurulması için (antlaşmanın 4 maddesine göre) Osmanlı Devleti'nden askeri yardım istemesi [2] üzerine, Nuri Paşa kumandasında ileri harekete geçen Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerle takviye edilen ve Kafkas İslam Ordusu adı verilen Osmanlı Ordusu, Gürcistan sınırlarına riayet ederek 20 Temmuz'da Nahcivan'ı aldı ve nihayet 15 Eylül'de Bakü Muharebesi (1918)'ni kazanarak Bakü'ye girdi Ekim ayı başında da bir Türk müfrezesi Dağıstan'a girerek orada kurulmuş bulunan Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'ne askeri destek verdi Ancak 30 Ekim'de imzalanan Mondros Mütarekesi uyarınca Türk ordusu işgal ettiği Kafkasya topraklarını bırakarak 1914 sınırına geri çekildi Daha sonra 1921 yılında TBMM ile Bolşevikler arasında imzalanan Moskova Antlaşması[3] ile Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği işgaline uğradı Bunun yanı sıra, Türk ordusunun boşalttığı Batum, Ardahan ve Kars'ta kurulan Milli Şura Hükümetleri 1919 ilkbaharında Kafkasya'ya Beyaz Ordu'ya destek vermek için gelen İngiliz kuvvetleri tarafından tasfiye edildi