Raynoud Fenomeni

Raynaud fenomeni nedir?
Raynaud fenomeni el ve ayak parmaklarına giden kan akımındaki bozulma ile karakterize bir klinik durumdur İlk tanımlayan Fransız doktor Dr Maurice Raynauddan adını almıştır Genellikle soğuk ya da stres varlığında tekrarlayan, ataklar halinde seyreden bir hastalıktır Başka hastalıklar olmadan tek başına bulunabilir ya da başka bir romatizmal hastalığın bulgusu olarak karşımıza çıkabilir Raynaud Fenomeni ile ilişkili olabilecek romatizmal hastalıklar skleroderma, lupus eritematozus, polimiyozit-dermatomiyozit, Sjögren Sendromu, miks kollajen doku hastalıklarıdır
Raynaud Fenomeni nasıl gelişir?
Atak sırasında el ve ayak parmaklarındaki kan damarları kısa süreli daralır ve kan akımı geçici olarak bozulur Bu sırada etkilenen parmaklarda renk değişikliği meydana gelir Önce kan akımının kesilmesi nedeniyle parmaklar beyazlaşır, arkasından akımın durmasıyla birlikte toplar damarlarda göllenen kanın etkisiyle mavi renk değişikliği gelişir, kısa süreli bu daralmayı takiben kan akımının normale dönmesiyle de kırmızı renge döner Bazen parmaklarda sadece tek renk değişikliği de görülebilir Hastalarda kan akımı durduğunda parmaklarda sızı ve hissizlik olabilir, kan akımı normale döndüğünde de şişlik, karıncalanma, sıcaklık hissedilebilir Kan dolaşımının normale dönmesi dakikalar ya da saatler alabilir
Soğukta ya da aşırı sinirlilik ya da heyecan gibi kuvvetli duygusal streslerde kan damarlarında ani daralmalar gelişebilir ve bu da Raynaud Fenomenine sebep olabilir Ancak hastaların çoğunda belirli bir neden bulunamaz Genellikle seyrek ve sekel bırakmayan ataklar halinde seyreder Bazı hastalarda ise daha sık ve şiddetli ataklar sorun yaratabilir Tedavi olmamış ya da kontrol altına alınamamış hastalarda tutulan bölgelerde hasar gelişebilir Vücuttaki dokuların normal yapısının korunabilmesi için kan akımının devamı şarttır, Raynaud Fenomeninde kan akımı bozulduğundan ciddi vakalarda morarma, siyah renk değişikliği ve ülserler (yaralar) görülebilir
Raynaud Fenomeni tanısı nasıl konur?
Hastanın öyküsünde, parmaklardaki tipik renk değişikliği ile tanı koymak kolaydır Bazen buzlu suya parmakları sokarak renk değişikliğinin olup olmadığını gözlemek tanı için gerekebilir Ayrıca mikroskopla tırnakların incelenmesi ve anormal kan damarlarının tesbit edilmesi tanıya yardımcı olabilir Tanıda eşlik eden bir romatizmal hastalığın olup olmadığının belirlenmesi de önemlidir
Raynaud Fenomeni ile nasıl başa çıkılır?
Raynaud Fenomeni zaman zaman ciddi sorunlar oluşturabilse de, biraz özenle, atakların sıklığını azaltmak ve gelişebilecek komplikasyonları engellemek mümkün olabilir