Hamilelikte Ultrason Güvenli Midir?

Hamilelikte ultrason güvenli midir?

[/b]

Konu tıp ve insan olduğunda herhangi bir uygulama, tedavi
şekli ya da tanısal yöntem için kesinlikle güvenlidir demek
mümkün değildir Dünya üzerinde ne kadar insan varsa o kadar
değişik genetik yapı var demektir ve bunlardan biri için bile
kalanları için güvenli olan bir uygulama istenmeyen
sonuçlar doğurabilir

Tıpta bir uygulamanın güvenli ya da etkili olup olmadığı
ancak yapılan araştırmalar ve bunlardan elde edilen verilerin
istatistiksel olarak incelenmesi ile değerlendirilir

Bilimsel açıdan en anlamlı araştırmalar plasebo
kontrollü randomize prospektif olarak adlandırılanlardır Bu
tür araştırmalarda aynı karakterisitk yapıya sahip hastalar
rastlantısal olarak 2 gruba ayrılır Çalışma grubu olarak
adlandırılan gruba uygulamada bulunulurken kontrol grubu olarak
adlandırılan gruptaki hastalara herhangi bir uygulamada
bulunulmaz Sonuçta elde edilen veriler değerlendirilir ve
aradaki farkın istatistiki açıdan anlamlı olup olmadığı
incelenir Eğer bir anlam bulunursa bu uygulanan tedavinin
etkili ya da etkisiz olduğu şeklinde yorumlanır Tek bir
çalışmada sonucun anlamlı ya da anlamsız olarak bulunması o
uygulamanın etkili ya da etkisi olduğu kesin sonucunu vermez
Benzer sonuçların başka çalışmalar tarafından da
desteklenmesi gerekir

Tıp literatüründe herhangi bir konu hakkında lehte ve
aleyhte pekçok araştırma bulunur Bunların birarada
değerlendirilmesi ile analizler yapılır ve bir
genellemeye varılmaya çalışılır

Her çalışmadaki hasta karakteristikleri birbirinden farklı
olacağı için sonuçlar arasında da fark olması
şaşırtıcı değildir

Bir başka önemli nokta da vücut dışında laboratuvar
ortamında (in vitro) ortaya çıkan bir etkinin vücut
içinde (in vivo) ortaya çıkmaması olasılığıdır
Bu nedenle herhangi bir uygulama ile labovatuar ortamında
görülen ya da teorikte bulunan bir etki vücut içinde
uygulandığında aynı şekilde ortaya çıkmayabilir

Bu kısa bilgiler ışığında ultrasonun gelişmekte olan
bebek üzerinde zararlı bir etkisinin olup olmadığı yapılan
pekçok araştırmada incelenmiştir

Yaklaşık 40 yıldır hamile kadınlar üzerinde uygulanan
ultrason, rontgen ışınları ile yani x-ışınları ile
çalışmadığından teorik olarak radyasyon ile görülen
teratojenik etkiyi göstermesi beklenmez Daha açık bir dille
ifade etmek gerekirse ultrasonun bebekte gelişim kusurlarına
yol açması beklenilen bir teorik etki değildir

Termojenik etki (ısı etkisi)

Ultrason ses dalgalarını yani mekanik enerjiyi kullanan bir
görüntüleme tekniğidir Bu ses dalgaları ulaştıkları son
dokular tarafından ya emilir ya da yansıtılır Bu durumda
enerjinin korunumu kuralına uygun olarak mekanik enerji ısı
enerjisine dönüşür Ultrasonun teorik olarak potansiyel
istenmeyen etkisi dokulardaki lokal ısı artışıdır
Laboratuvar ortamında yani in vitro ortamda yüksek
dozda ve uzun süre uygulanan ultrason enerjisinin ısı
artışına neden olduğu bilinmektedir Bu ısınma uygulanan
ultrasonik dalgaların gücü ve süresi ile doğru
orantılıdır Daha yüksek enerji uygulanan renkli doppler gibi
incelemelerde bu teorik etkinin görülme olasılığı daha
yüksektir

Kavitasyon

Ultrasonun bir diğer potansiyel riski de kavitasyondur
Kavitasyon doku içinde geçici ya da kalıcı baloncuklar
oluşması olarak tanımlanabilir Bu baloncuklar dokuda
harabiyete, doku kaybına ve kanamaya neden olabilirler

Ultrason bebek için zararlı
mı?

Ultrasonun etkileri mekanik ve termal olarak iki gruba
ayrıldığına göre fetus üzerindeki etkileri de bu şekilde
incelenir Mekanik etki açısından bakıldığında fetal
incelemenin kavitasyona neden olabildiğini gösteren bir veri
yoktur Kavitasyon açısından ultrason güvenli kabul edilir

Fetal incelemelerde araştırmacılarda en fazla endişe
uyandıran termal etkidir Yüksek sıcaklığın fetusta
teratojenik etki gösterdiği bilinmektedir Sıcaklık
artışının 4 °C'den fazla olması ve 5 dakikadan fazla
süreyle bu düzeyde kalması durumunda olumsuz etkilerin ortaya
çıkabileceği düşünülmektedir Yapılan araştırmalarda
tanısal amaçlı yapılan ultrason uygulamalarında fetus
üzerinde olumsuz etki yaratabilecek düzeyde sıcaklık
artışı ortaya çıktığı gösterilememiştir Hayvan
deneylerinde uzun süre doppler uygulanması durumunda yaklaşık
25 °C'lik bir artış olabileceği gösterilmekle birlikte bu
düzey bile insanlarda güvenlidir ve gebelikteki doppler
incelemeleri bu kadar uzun sürmemektedir Bu nedenle gebelikte
yapılan ultrason termal açıdan da güvenli kabul edilmektedir


Ultrasonun fetus üzerindeki diğer etkilerini de inceleyen
binlerce klinik çalışma mevcuttur Bu çalışmalarda bebekler



Doğum ağrılığı
Konjenital (doğumsal) anomaliler
Enfeksiyon
Gelişim bozuklukları
İşitme
Görme
Konuşma bozuklukları
Solaklık
Çocukluk çağı lösemileri ve kanserleri


açısından incelendiğinde anneleri kendilerine hamile iken
ultrason incelemeleri yapılan ve yapılmayan bireyler arasında
bu durumların ortaya çıkma oranları arasında istatistiksel
olarak anlamlı bir fark saptanamamıştır

Bu veriler ışığında Amerikan Tıpta Ultrason Enstitüsü
(The American Institute of Ultrasound in Medicine, AIUM)
yayınladığı bildiride kısaca şu görüşü kabul ettiğini
bildirmektedir

"Bugüne kadar hastalar ya da cihazları kullanan
kişiler üzerinde, günümüzdeki tipik tanısal ultrason
cihazlarına ait dalgalara maruz kalma neticesinde ortaya
çıktığı kanıtlanmış biyolojik bir etki bildirilmemiştir
Gelecekte bu tür bir biyolojik etkinin ortaya çıkma
olasılığı bulunmakla birlikte eldeki güncel veriler tanısal
ultrasonografinin yararının eğer varsa bile zararından daha
fazla olduğunu göstermektedir"

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Amerikan Ulusal Gıda ve
İlaç Dairesi (FDA)'de benzer görüşleri savunmaktadır

Tüm bu bulgular eşliğinde yapılan çok sayıda
araştırmadan elde edilen verilere göre hamilelikte ultrason
incelemeleri günümüzde güvenli olarak kabul edilmektedir
Ancak her uygulama ve tedavide olduğu gibi ultrason incelemesi
de suistimal edilmemeli sadece gerekli durumlarda
uygulanmalıdır

Ultrasonun en önemli zararı tecrübeli ve yetkin olmayan
kişilerce yapıldığında elde edilen bulguların yanlış
olarak yorumlanması ve bunun neticesinde hatalı kararlar
verilmesinden doğan sonuçlardır

*

KAYNAKLAR


AIUM / NEMA Standard for Real-Time Display of Thermal
and Mechanical Acoustic Output Indices on Diagnostic
Ultrasound Equipment Rockville: American Institute of
Ultrasound in Medicine, 1992 15 FDA Revised 510(k)
Diagnostic Ultrasound Guidance for 1993 Rockville, MD:
Food and Drug Administration, Center for Devices and
Radiological Health, 1993
Barnett SB, Kossoff G eds Issues and recommendations
regarding thermal mechanisms for biological effects of
ultrasound In WFUMB Symposium on Safety and
Standardization in Medical Ultrasound Ultrasound Med
Biol 1992;18, special issue
Bosward KL, Barnett SB, Wood AKW, Edwards MJ, Kossoff G
Heating of the guinea pig fetal brain during exposure to
pulsed ultrasound Ultrasound Med Biol 1993;19:415–24
Tarantal AF Effects of ultrasound exposure on fetal
development in animal models In Barnett SB, Kossoff G,
eds Safety of Diagnostic Ultrasound Carnforth, UK:
Parthenon Publishing, 1998:39–51
US Department of Health and Human Services, Public Health
Service, Food and Drug Administration: An Overview of
Ultrasound: Theory, Measurement, Medical Applications,
and Biological Effects Publication # FDA 82-8190


*

[/b]


Hamilelikte
ultrason menüsü

Kaynak: DrAlper Mumcu

Hamilelikte ultrason güvenli midir?

[/b]

Konu tıp ve insan olduğunda herhangi bir uygulama, tedavi
şekli ya da tanısal yöntem için kesinlikle güvenlidir demek
mümkün değildir Dünya üzerinde ne kadar insan varsa o kadar
değişik genetik yapı var demektir ve bunlardan biri için bile
kalanları için güvenli olan bir uygulama istenmeyen
sonuçlar doğurabilir

Tıpta bir uygulamanın güvenli ya da etkili olup olmadığı
ancak yapılan araştırmalar ve bunlardan elde edilen verilerin
istatistiksel olarak incelenmesi ile değerlendirilir

Bilimsel açıdan en anlamlı araştırmalar plasebo
kontrollü randomize prospektif olarak adlandırılanlardır Bu
tür araştırmalarda aynı karakterisitk yapıya sahip hastalar
rastlantısal olarak 2 gruba ayrılır Çalışma grubu olarak
adlandırılan gruba uygulamada bulunulurken kontrol grubu olarak
adlandırılan gruptaki hastalara herhangi bir uygulamada
bulunulmaz Sonuçta elde edilen veriler değerlendirilir ve
aradaki farkın istatistiki açıdan anlamlı olup olmadığı
incelenir Eğer bir anlam bulunursa bu uygulanan tedavinin
etkili ya da etkisiz olduğu şeklinde yorumlanır Tek bir
çalışmada sonucun anlamlı ya da anlamsız olarak bulunması o
uygulamanın etkili ya da etkisi olduğu kesin sonucunu vermez
Benzer sonuçların başka çalışmalar tarafından da
desteklenmesi gerekir

Tıp literatüründe herhangi bir konu hakkında lehte ve
aleyhte pekçok araştırma bulunur Bunların birarada
değerlendirilmesi ile analizler yapılır ve bir
genellemeye varılmaya çalışılır

Her çalışmadaki hasta karakteristikleri birbirinden farklı
olacağı için sonuçlar arasında da fark olması
şaşırtıcı değildir

Bir başka önemli nokta da vücut dışında laboratuvar
ortamında (in vitro) ortaya çıkan bir etkinin vücut
içinde (in vivo) ortaya çıkmaması olasılığıdır
Bu nedenle herhangi bir uygulama ile labovatuar ortamında
görülen ya da teorikte bulunan bir etki vücut içinde
uygulandığında aynı şekilde ortaya çıkmayabilir

Bu kısa bilgiler ışığında ultrasonun gelişmekte olan
bebek üzerinde zararlı bir etkisinin olup olmadığı yapılan
pekçok araştırmada incelenmiştir

Yaklaşık 40 yıldır hamile kadınlar üzerinde uygulanan
ultrason, rontgen ışınları ile yani x-ışınları ile
çalışmadığından teorik olarak radyasyon ile görülen
teratojenik etkiyi göstermesi beklenmez Daha açık bir dille
ifade etmek gerekirse ultrasonun bebekte gelişim kusurlarına
yol açması beklenilen bir teorik etki değildir

Termojenik etki (ısı etkisi)

Ultrason ses dalgalarını yani mekanik enerjiyi kullanan bir
görüntüleme tekniğidir Bu ses dalgaları ulaştıkları son
dokular tarafından ya emilir ya da yansıtılır Bu durumda
enerjinin korunumu kuralına uygun olarak mekanik enerji ısı
enerjisine dönüşür Ultrasonun teorik olarak potansiyel
istenmeyen etkisi dokulardaki lokal ısı artışıdır
Laboratuvar ortamında yani in vitro ortamda yüksek
dozda ve uzun süre uygulanan ultrason enerjisinin ısı
artışına neden olduğu bilinmektedir Bu ısınma uygulanan
ultrasonik dalgaların gücü ve süresi ile doğru
orantılıdır Daha yüksek enerji uygulanan renkli doppler gibi
incelemelerde bu teorik etkinin görülme olasılığı daha
yüksektir

Kavitasyon

Ultrasonun bir diğer potansiyel riski de kavitasyondur
Kavitasyon doku içinde geçici ya da kalıcı baloncuklar
oluşması olarak tanımlanabilir Bu baloncuklar dokuda
harabiyete, doku kaybına ve kanamaya neden olabilirler

Ultrason bebek için zararlı
mı?

Ultrasonun etkileri mekanik ve termal olarak iki gruba
ayrıldığına göre fetus üzerindeki etkileri de bu şekilde
incelenir Mekanik etki açısından bakıldığında fetal
incelemenin kavitasyona neden olabildiğini gösteren bir veri
yoktur Kavitasyon açısından ultrason güvenli kabul edilir

Fetal incelemelerde araştırmacılarda en fazla endişe
uyandıran termal etkidir Yüksek sıcaklığın fetusta
teratojenik etki gösterdiği bilinmektedir Sıcaklık
artışının 4 °C'den fazla olması ve 5 dakikadan fazla
süreyle bu düzeyde kalması durumunda olumsuz etkilerin ortaya
çıkabileceği düşünülmektedir Yapılan araştırmalarda
tanısal amaçlı yapılan ultrason uygulamalarında fetus
üzerinde olumsuz etki yaratabilecek düzeyde sıcaklık
artışı ortaya çıktığı gösterilememiştir Hayvan
deneylerinde uzun süre doppler uygulanması durumunda yaklaşık
25 °C'lik bir artış olabileceği gösterilmekle birlikte bu
düzey bile insanlarda güvenlidir ve gebelikteki doppler
incelemeleri bu kadar uzun sürmemektedir Bu nedenle gebelikte
yapılan ultrason termal açıdan da güvenli kabul edilmektedir


Ultrasonun fetus üzerindeki diğer etkilerini de inceleyen
binlerce klinik çalışma mevcuttur Bu çalışmalarda bebekler



Doğum ağrılığı
Konjenital (doğumsal) anomaliler
Enfeksiyon
Gelişim bozuklukları
İşitme
Görme
Konuşma bozuklukları
Solaklık
Çocukluk çağı lösemileri ve kanserleri


açısından incelendiğinde anneleri kendilerine hamile iken
ultrason incelemeleri yapılan ve yapılmayan bireyler arasında
bu durumların ortaya çıkma oranları arasında istatistiksel
olarak anlamlı bir fark saptanamamıştır

Bu veriler ışığında Amerikan Tıpta Ultrason Enstitüsü
(The American Institute of Ultrasound in Medicine, AIUM)
yayınladığı bildiride kısaca şu görüşü kabul ettiğini
bildirmektedir

"Bugüne kadar hastalar ya da cihazları kullanan
kişiler üzerinde, günümüzdeki tipik tanısal ultrason
cihazlarına ait dalgalara maruz kalma neticesinde ortaya
çıktığı kanıtlanmış biyolojik bir etki bildirilmemiştir
Gelecekte bu tür bir biyolojik etkinin ortaya çıkma
olasılığı bulunmakla birlikte eldeki güncel veriler tanısal
ultrasonografinin yararının eğer varsa bile zararından daha
fazla olduğunu göstermektedir"

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Amerikan Ulusal Gıda ve
İlaç Dairesi (FDA)'de benzer görüşleri savunmaktadır

Tüm bu bulgular eşliğinde yapılan çok sayıda
araştırmadan elde edilen verilere göre hamilelikte ultrason
incelemeleri günümüzde güvenli olarak kabul edilmektedir
Ancak her uygulama ve tedavide olduğu gibi ultrason incelemesi
de suistimal edilmemeli sadece gerekli durumlarda
uygulanmalıdır

Ultrasonun en önemli zararı tecrübeli ve yetkin olmayan
kişilerce yapıldığında elde edilen bulguların yanlış
olarak yorumlanması ve bunun neticesinde hatalı kararlar
verilmesinden doğan sonuçlardır

*

KAYNAKLAR


AIUM / NEMA Standard for Real-Time Display of Thermal
and Mechanical Acoustic Output Indices on Diagnostic
Ultrasound Equipment Rockville: American Institute of
Ultrasound in Medicine, 1992 15 FDA Revised 510(k)
Diagnostic Ultrasound Guidance for 1993 Rockville, MD:
Food and Drug Administration, Center for Devices and
Radiological Health, 1993
Barnett SB, Kossoff G eds Issues and recommendations
regarding thermal mechanisms for biological effects of
ultrasound In WFUMB Symposium on Safety and
Standardization in Medical Ultrasound Ultrasound Med
Biol 1992;18, special issue
Bosward KL, Barnett SB, Wood AKW, Edwards MJ, Kossoff G
Heating of the guinea pig fetal brain during exposure to
pulsed ultrasound Ultrasound Med Biol 1993;19:415–24
Tarantal AF Effects of ultrasound exposure on fetal
development in animal models In Barnett SB, Kossoff G,
eds Safety of Diagnostic Ultrasound Carnforth, UK:
Parthenon Publishing, 1998:39–51
US Department of Health and Human Services, Public Health
Service, Food and Drug Administration: An Overview of
Ultrasound: Theory, Measurement, Medical Applications,
and Biological Effects Publication # FDA 82-8190


*

[/b]


Hamilelikte
ultrason menüsü

Kaynak: DrAlper Mumcu