Sorularla Herpers (Uçuk Hastalığı) - Genital Herpes

Herpes Simpleks ya da Uçuk hastalığı, Herpes Simpleks Virus denilen virüsün neden olduğu cilt ve mukozalarda gözlenen içi su dolu keselerden ibaret bulaşıcı bir hastalıktır Herpes Simpleks virüsünün 8 tipi olup, klinik olarak en sık 3 tipine rastlanır
İSTANBUL - Memorial Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Başkanı OpDrNCihangir Yılanlıoğlu, Herpers Simpleks (Uçuk Hastalığı) hakkında bilgi verdi
En sık görülen üç tip hakkında bilgi verir misiz?

HSV 1 dah


a çok ağız, burun ve çevresinde izlenirken, HSV 2 genital bölgede yerleşmektedir HSV 3 ise Zona denilen rahatsızlığa yol açan, sinirlerde yerleşen tipidir Bu tip diğerlerinden farklı olarak içi su dolu keseler şeklinde değil, kızarıklık ve iğne batması şeklinde hissedilen diğerlerinden daha keskin ağrılar yapan bir tipidir Kuşak şeklinde belirli bir alanı tutar ve öncelikle ağrılar başlar Daha sonra ağrı duyulan alanlarda nokta nokta kızarıklıklar başlayarak sınırlı ve belirli bir alanı kaplayan döküntü oluşur Virüsün tuttuğu bölgeye uyan cilt bölgesinde yerleşir Bir süre devam ettikten sonra öncelikle ağrılar, ardından döküntü iz bırakmadan iyileşir



Herpes Simpleks''in türleri organlara nasıl etki eder?

HSV 1 ise yüz, dudaklar, burun ve ağız içinde içi su dolu kabarcıklar oluşturur Bu kabarcıklar çok kısa süre içerisinde açılıp üzerleri ülserleşir ve yakınlarındaki diğer küçük ülserlerle birleşme eğilimi gösterirler Ardından üzeri sulanan bu yaralar kabuklaşır Kabuklar sarı beyaz renktedir Daha sonra kabuklar kendiliğinden yumuşayarak düşerler İlk başta yerlerinde kahverengi bir leke bırakır Daha sonra kahverengi bir ize dönüşür

HSV 2 ise genital bölgeyi tutar Kasıklar, kadında ****** dış dudakları, iç kısmı, anüs ile ****** arasındaki bölgeyi, rahim ağzını, erkekte *****in özellikle gövdeye yakın kısmını, nadiren ***** başı ve testisleri, kalçaları tutabilir



Nasıl bulaşır?

Herpes virüsü temasla bulaşır Öpüşme, cinsel ilişki, aynı havluyu kullanma gibi virüsü taşıyan birey ile temas doğrultusunda virüsler alınır Virüsler deri ve/ veya mukozalardaki çatlaklardan vücuda girerler Sinir hücrelerini tutarak bu sinirlerin lifleri boyunca ilerlerler Liflerin ganglion denilen ana merkezlerine yerleşirler Ardından o bölgeye ait cilt ya da mukoza bölgesinde lezyonlarını oluşturmaya başlarlar Virüsler yerleştikleri yerde ölmezler Yapılan tedaviler de virüslerin yok edilmesini değil hastalık oluşturmalarını önlemek ya da en azından azaltmak amacıyla yapılabilmektedir



Özellikle genital bölge uçukları için nelere dikkat edilmelidir?

Genelde Herpes Simpleks virüs bulaştığında her iki tipi de alınabilmektedir Ayrıca özellikle HSV 2 denilen genital bölge uçuklarında cinsel temas ile virüs alındığı unutulmamalı ve yine cinsel temasla bulaşabilecek başka hastalıklar da akla getirilmelidir Zira, HSV 2 virüsü kadar kolay bulaşabilen ve tehlikeli seyreden başka bir takım virüs hastalıkları da aynı kişiden alınmış olabilir ( Sarılık , AIDS, Frengi gibi…) Bu nedenle HSV 2 görülen bireylerde diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkların da testler ile taranması doğru olacaktır



Herpes İnfeksiyonu yaygın mıdır?

Herpes Simpleks infeksiyonunun bireylerde saptanarak çok doğru bir yaygınlık rdml taraması yapmak zordur Bu zorluğun en önde gelen nedenlerinden bir tanesi infeksiyonun hastalık alındıktan sonra belirti ortaya çıkarmadan kalarak taşıyıcılık oluşturmasıdır Hastalığa sahip bireylerin yarısından fazlası ( ~% 65''i) hastalığa sahip olduklarını bilmezler
Ayrıca HSV 2 ile temas etmiş bireylerde hastalık oluşsa bile korku ve utanç gibi nedenlerle hastalıklarını saklamaları gibi bir durum da söz konusudur Bu nedenle hastalık hakkında başvuru aslında virüsü taşıyan birey sayısından çok daha azdır HSV infeksiyonu toplumlar arasında da farklı oranlarda görülmektedir ABD''de % 20''lerde olan bu oran, İsveç''te % 35''lerde, Brezilya''da % 40''lardadır Ülkemizde ise ne yazık ki bilimsel bir istatistik bulunmamaktadır Ancak tahmin edilen oran % 30''lardadır Sosyokültürel seviyesi düşük toplumlarda daha sık izlenmektedir Gelir ve eğitim düzeyi düşük populasyon da hedef noktasıdır

HSV-2 enfeksiyonuna yakalanmada risk faktörleri

Cinsel partner sayısının artması

Yaşın ilerlemesi

Düşük gelir

Eğitim seviyesinin düşük olması

Siyahi ya da Hispanik etnik kökenli olma

Kadın olma

Erkek eşcinsel faaliyet

HIV enfeksiyonu

Hastalık nasıl oluşmakta ve seyretmektedir?

Virüs alındıktan kısa bir süre sonra ( 2- 12 gün kadar zaman aralığında) içi su dolu keseler ve kaşıntılı lezyonlar oluşmaya başlar Hastanın bağışıklık durumunun kuvvetine göre bir miktar yayılır Virüsle temas eden bireylerin yarısından fazlasında ise herhangi bir şikayet olmamaktadır Hasta hastalık nedeni olan virüsü vücuduna almış, sinir sistemine yerleşmiş vaziyettedir Cinsel ilişkiye girdiği bireylere virüs bulaştırmaktadır Bağışıklık sistemi baskılandığı herhangi bir durumda ise hastalık belirtileri ortaya çıkacaktır Bazen bu süreci hasta hiç yaşamaz Ancak virüsü taşıyıcılığı devam etmektedirBazen de yılda en az dört ayrı atak yaşarlar

Hastalık hangi durumlarda kendini gösterir?

Yeterli beslenememe durumunda, aşırı A vitamini alındığında, aşırı ***** tüketiminde, yoğun stres dönemlerinde, grip vs gibi bağışıklık sistemini yoran bazı hastalıklarda, adet dönemlerinde, sık cinsel ilişkiye girildiği dönemlerde, kişisel hijyen bozukluğunda hastalık tekrarlamaya başlar Belirtiler en şiddetli ilk infeksiyonu aldığında görülse de bağışıklık sistemi burada ana rol oynadığından herhangi bir nüksde de şiddetlenebilir Hastalık belirtileri 20 gün kadar sürebilmekte ve kadınlarda bu dönemde rahim ağzında olabilen yaralar yüzünden akıntı, ağrılı cinsel ilişki gibi şikayetler belirebilmektedir

Gebelikte hastalıkla temas edilmesi veya hastalığın bu dönemde nüksetmesi gibi durumlarda ne yapılabilir?

Hastalık gebeliğin ilk üç ayında geçirilirse fetus üzerinde çok ciddi hasar oluşturması iddia edilmiş olsa da bu konu da bilimsel veriler bulunmamaktadır Ayrıca bu hasarların ultrason ile tespiti de mümkün olmayabilir Bu nedenle tüm gebeler gebeliğin ilk döneminde bu infeksiyonun geçirilip geçirilmediği yönünde taranmalıdır
Virüsün yeni alındığı aktif infeksiyonun geçirildiği vakalarda gebeliğin sonlandırılması düşünülebilir Hastalığı daha önce almış ve bağışıklanmış bireylerde fetus açısından bir tehlike bulunmamaktadır Bu gebelerin gebelikleri sırasında hastalığın nüksünü yaşamaları durumunda herhangi bir tedavi uygulanmamakta sadece destek yaklaşımları benimsenmektedir Doğuma yakın genital uçuk geçiren gebelerde ise eğer lezyonlar mevcutken doğum başlarsa bu gebelerde bebeğin temas ederek virüsü almalarını engellemek için sezaryen tercih edilmelidir Ayrıca bebeğin doğum sonrasında da bu virüsle temasını en aza indirmek için çok dikkat edilmelidir

TANI:

Şikayetten

Klinik bulgular ( sulu , hemen kabuklanan kaşıntı veya yangılı içi su dolu kesecikler )

Laboratuvar bulguları ile tanı koyulabilir

Laboratuvar testleri arasında yaradan sürüntü ile yapılacak kültür çalışmaları vardır

Sitolojik tanıda HSV Tip1 ve Tip2''ye karşı oluşmuş antikorların varlığı ve PCR ayırıcı tanıda frengi, fix ilaç allerjileri, travma, temas alerjileri düşünülmelidir

Herpes virüsün tedavisi mümkün müdür, neler yapılabilir?

Herpes Virüsünün tam bir tedavisi mümkün olmamaktadır Bu nedenle öncelikle virüsü kapmamaya özen göstermek gerekmektedir Yabancılar ile temastan kaçınmak, cinsel ilişkide prezervatif kullanmak, ortak havlu vs kullanımından uzak durmak gerekmektedir Virüsü aldığımızı düşündüğümüz bireyi mutlaka bu durum hakkında bilgilendirmeli, kendisinin hastalık ihtimali hakkında dikkatini çekmeliyiz
Hastalığı kapma halinde veya nüksü önlemek için de bağışıklık sistemini güçlendirmeli, aşırı *****, aşırı yorgunluk, beslenme bozukluğu, stres gibi durumlardan uzak kalmaya özen göstermeliyiz Hastalık lezyonlarının en büyük sıkıntılarından biri de kolayca bakteri ile tekrar infekte olabilerek daha derin, daha geniş ve daha çok iz bırakan ülsreler haline gelebilmeleridir Bu nedenle el ile temastan olabildiğince uzak durmalı, aktif lezyonların olduğu dönemde kağıt havluları tercih etmeli ve temastan kaçınmalıyız Bakteri varlığında doktor kontrolünde antibiyotikleri kullanmalıyız

Genital bölgede yer alan bütün yaralar önemlidir Burada en korkutucu olanı, başka hastalıkların herpes zannedilerek atlanması ihtimalidir Bu nedenle her genital bölgede izlenen yara da mutlaka doktor muayenesi gerekmektedir Ayrıca bir diğer önemli husus da, herpes infeksiyonu varlığında olası diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkların da alınmış olma ihtimalidir



Kaynak: Cinsel Sağlık