Üds (Başvuru Ve Sınav İle İlgili Merak Edilenler)...

Temel ilke ve koşullar


Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı (ÜDS) 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 24 ve 65 maddeleri gereğince hazırlanarak 1 Eylül 2000 tarih ve 24157 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Doçentlik Sınav Yönetmeliği" uyarınca doçent adaylarının gireceği merkezi bir sınavdır Bu sınava doktora/sanatta yeterlik adayları da girerler Ayrıca ÜDS sonuçları yüksek lisans programlarına giriş için de kullanılabileceğinden lisans programı mezunları ile lisans programlarının son sınıfında veya son sınıftan bir önceki sınıfta okuyan öğrenciler de bu sınava girebilirler Ancak bu öğrencilerin ilgili üniversite ile irtibat kurarak yüksek lisans programları için üniversitenin ÜDS sınav sonuçlarını kullanıp kullanmayacağını öğrenmeleri gerekir Bu sınav Yükseköğretim Kurulu Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yürütülür


Yabancı dil koşulunun sağlanması için doçent ve doktora/sanatta yeterlik adaylarının bu sınava girip başarılı olmaları gerekir


Yabancı dil koşulunun sağlanması için ÜDS'den doçent adaylarının 100 üzerinden en az 65000 doktora/sanatta yeterlik adaylarının 100 üzerinden en az 50000 puan almaları gerekir


Türkiye'de veya uluslararası düzeyde merkezi olarak yapılan yabancı dil sınavlarının ÜDS'ye eşdeğerlik durumları Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) tarafından belirlenmektedir Buna göre uluslararası düzeyde uygulanan sınavların ÜDS'ye eşdeğerlik durumları tablo halinde aşağıda verilmiştir:


ÜDSTOEFLIELTS Eski Yeni DOÇENTLİK 6551318360 (Her Bölümden)DOKTORA/SANATTA YETERLİK5047715355 (Her Bölümden)


ÜDS Fen Bilimleri Sağlık Bilimleri ve Sosyal Bilimler olmak üzere üç ayrı alanda Alman Fransız ve İngiliz dillerinde yılda iki kez Mart ve Aralık aylarında Ankara'da yapılır


Yukarıda belirtilenlerden başka dillerde yabancı dil sınavı açılmasına doçentlik için Üniversitelerarası Kurul doktora/sanatta yeterlik için üniversiteler karar verir


Doçentlik Bilim Sınavına Alman Fransız ve İngiliz dilleri dışındaki bir yabancı dil sınavı sonucu ile başvurulmak isteniyorsa bu dilin ÜAK tarafından kabul edilmesi ve bu dilden KPDS'de 65 veya daha yüksek puan alınması;

Doktora yeterlik sınavına girebilmek veya sanatta yeterlik çalışmasını sonuçlandırabilmek için Alman Fransız ve İngiliz dilleri dışındaki dillerden sınava girilmek isteniyorsa bu dillerden KPDS'ye girilmesi gerekir Sınavın hangi tarihlerde gerçekleştirileceği ilgili dönemin ÜDS Kılavuzunda belirtilir

Bilim alanı bir yabancı dille ilgili olanlar yabancı dil sınavına başka bir dilden girmek zorundadırlar


Sınav sonuçları ÖSYM tarafından adayların adreslerine postalanır Sonuçlar Merkezimizin internet sayfasından da öğrenilebilinir

Doçentlik sınavı açılacak temel alanlar şunlardır: Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme; Fen Bilimleri ve Matematik; Filoloji; Güzel Sanatlar; Hukuk; İlahiyat; Mesleki ve Teknik Eğitim; Mimarlık; Mühendislik; Sağlık Bilimleri; Sosyal Beşeri ve İdari Bilimler; Ziraat ve Ormancılık

Yukarıda sözü edilen doçentlik temel alanlarının hangisinden doçentlik sınavına başvurulacaksa ÜDS'ye o alandan girmek zorunludur


ÜDS alanlarının kapsadığı temel alanlar aşağıda verilmiştir


Fen Bilimleri: Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme (fen kısımları) Fen Bilimleri ve Matematik Mesleki Eğitim (fen kısımları) Teknik Eğitim Mimarlık Mühendislik Ziraat ve Ormancılık


Sağlık Bilimleri: Sağlık Bilimleri


Sosyal Bilimler: Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme (sosyal kısımlar) Mesleki Eğitim (sosyal kısımlar) Filoloji Güzel Sanatlar Hukuk İlahiyat Sosyal Beşeri ve İdari Bilimler


Bir dönemde yalnız bir yabancı dilden ve bir alandan sınava girilebilir Başvurma Belgesi ÖSYM'ye ulaştıktan sonra yabancı dil ve alan değişikliği yapılmaz

Sınavın uygulanmasında ve sonuçların değerlendirilmesinde aday tarafından verilen bilgiler esas alınacağından Başvurma Belgesine yazılan ve kodlanan bilgilerdeki eksik ve yanlışlar yüzünden doğacak sonuçlardan aday sorumludur Bir adayın beyanının gerçeğe uymadığı tespit edildiği takdirde bu aday aradan geçen süreye bakılmaksızın bu sınavdan elde ettiği tüm haklarını kaybeder

Özürlü olan veya herhangi bir sağlık sorunu bulunan adaylar durumlarını gösteren sağlık kurulu raporunu Başvurma Belgesine eklemek zorundadırlar


Başvurma işlemi bittikten sonra özürlü duruma gelen adayların raporlarını bir dilekçe ekinde hemen ÖSYM'ye göndermeleri gerekir Raporları Merkezimize ulaşan ve kabul edilen adaylar ayrı salonlarda sınava alınırlar ve gerekli ise kendilerine okuyucu/işaretleyici yardımı verilir (Daha önceki yıllarda özürlü olarak ÜDS'ye başvuran ve raporları kabul edilen adaylar özür durumlarında bir değişiklik yoksa bu durumlarını belirten bir dilekçeyi veya eski raporlarının bir fotokopisini de başvuru belgelerine ekleyebilirler) Bu adaylara özürleri nedeniyle farklı bir test verilmez sınav sonuçlarının değerlendirilmesi diğer adaylar gibi yapılır Bu sağlık kurulu raporunu eklemeyen veya raporları kabul edilmeyen adaylar ÜDS'ye başvuran diğer adaylar gibi işlem görürler


Bir adayın sınavının geçerli sayılarak cevap kâğıdının değerlendirilebilmesi için

sınava atandığı salonda girmesikopya çekme veya çekilmesine yardım etme girişiminde bulunmamasıcevap kâğıdına TC Kimlik Numarasını doğru olarak yazıp kodlaması kullandığı soru kitapçığının türünü cevap kâğıdına doğru olarak işaretlemesicevaplarını soru kitapçığına değil cevap kâğıdına işaretlemiş olmasıcevap kâğıdı soru kitapçığı ile Sınava Giriş ve Kimlik Belgesini eksiksiz olarak sınav görevlilerine teslim etmesisalonda sınav kurallarına ve sınav görevlilerinin uyarılarına uyması zorunludur Bu kurallara uymayan adayların sınavları iptal edilir Başvurma Belgesini teslim etmeyen; başvurusu geçersiz sayılan; sınava girmeyen veya giremeyen sınava alınmayan veya sınavdan çıkarılan; sınavda başarı sağlayamayan veya sınavı geçersiz sayılan; ücret gerektirmeyen bir işlem için ücret yatıran aynı işlem için birden fazla ödeme yapmış olan adayların ödedikleri ücretler geri verilmez


Başvuru yapıldıktan sonra herhangi bir nedenle başvurusunu geri çeken veya başvurusu reddedilen veya başarısız olan adaylar yeni başvurularını en erken bir sonraki dönem yapabilirler Bir sınav dönemi için yapılan başvuru sonraki dönemler için geçerli değildir


Bu sınava girme hakkı olmadığı halde sınava giren adayın sınav sonuçlarının geçerliliği yoktur


Adayların doldurdukları cevap kâğıtları hiçbir müdahale yapılmadan optik okuyucular tarafından okutulmakta bilgiler bilgisayar ortamına aktarılmakta ve sonuçlar bilgisayarla değerlendirilmektedir Cevap kâğıtları farklı zamanlarda farklı optik okuyucularda iki defa okutulduğundan okumalarda herhangi bir hatanın oluşması engellenmektedir Bununla birlikte adaylar sınav sonuçlarının tekrar incelenmesini Sınav Sonuç Belgesinin adaylara gönderildiği tarihten itibaren 30 gün içinde Merkezimizden yazılı olarak isteyebilirler Süre hesabında ÖSYM Genel Evrak Biriminin adayın dilekçesi üzerine bastığı tarih damgası ve numara esas alınır Sınav evrakı Merkezimizde sınav tarihinden itibaren 100 takvim günü saklandıktan sonra imha edilir


Sınav sonuçlarının incelenmesi yanlış bilgilerin düzeltilmesi eksik bilgi ve belgelerin tamamlanması değişen bilgilerin bildirilmesi ve yeni belge çıkarılması amacıyla ÖSYM'ye yapılacak başvuruların işleme alınabilmesi için sınav kılavuzunun sonuna eklenmiş olan dilekçe örneklerinin kullanılması; sınav sonuçlarının incelenmesi ve yeni belge çıkartılması için sınav kılavuzunda belirtilen ücretlerin ilgili hesaba yatırılması gerekir



Başvuru


Bu sınava yabancı dil koşulunu karşılamak üzere sadece doçent veya doktora/sanatta yeterlik adayları girerler Ayrıca ÜDS sonuçları yüksek lisans programlarına giriş için de kullanılabileceğinden lisans programı mezunları ile lisans programlarının son sınıfında veya son sınıftan bir önceki sınıfta okuyan öğrenciler de bu sınava girebilirler Ancak bu öğrencilerin ilgili üniversite ile irtibat kurarak yüksek lisans programları için üniversitenin ÜDS sınav sonuçlarını kullanıp kullanmayacağını öğrenmeleri gerekir


ÜDS'ye katılmak isteyen adaylar önce basın yoluyla verilen ilanlarda ve Merkezimizin internet sayfasındaki basın duyurularında belirtilen tarihler arasında Kılavuz ve Başvurma Belgesinden oluşan başvuru evrakını Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki herhangi bir üniversite rektörlüğünden ücreti karşılığında alırlar Daha sonra sınav ücretini yatırmak için ilgili banka şubesine gidip TC Kimlik Numaralarını ad ve soyadı bilgilerini vermeleri yeterli olacaktır Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda olmayan adaylar Başvurma Belgesinin Aday Bilgi Formu üzerinde yazılı 10 basamaklı Belge numarasını başına 0 (sıfır) koymak suretiyle TC Kimlik Numarası yerine kullanacaklardır Adaylar bu kılavuzda belirtilen kurallara göre doldurdukları Başvurma Belgesi ile sınav ücretini yatırdıklarını gösteren Sınav Ücreti Banka Dekontunu Başvurma Belgesini aldıkları üniversite rektörlüğüne teslim ederler


Başvurma Belgesi Aday Bilgi Formu Kayıt Kartı ve Aday Fişi olmak üzere üç kısımdan oluşur Başvurma Belgesinin Aday Bilgi Formu kısmı yumuşak siyah bir kurşunkalemle diğer kısımlar ise dolmakalem veya tükenmezkalemle bizzat adayın kendisi tarafından doldurulur


Başvurma Belgesinin Aday Bilgi Formu kısmı ÖSYM'de optik okuyucularla okunur Bu nedenle bu kısmın yumuşak siyah bir kurşunkalemle doldurulması gerekir Aday Bilgi Formunun doldurulmasında iki ayrı işlem yapılmaktadır İlk işlem istenen bilgilerin yazılması ikinci işlem ise yazılan bilgilerin kodlanmasıdır Yazma işlemi kodlamanın kolay ve yanlışsız yapılmasına yardımcı olmak üzere istenen bilgilerin küçük kutulara BÜYÜK HARFLERLE yazılmasıdır Kodlamada yapılacak iş kutulara yazılan harf veya rakamların her kutunun altında bir sütun halinde sıralanmış olan kutucuklarda bulunması ve bu kutucukların kurşunkalemle dışarıya taşırılmadan karalanmasıdır Aday Bilgi Formunda her sütunda sadece bir kutucuğun karalanmış olmasına dikkat edilmelidir Optik okuyucular yazılan yazı ve rakamları değil kodlama işaretlerini kayıtlara aktarabilen araçlardır Bu nedenle Aday Bilgi Formuna yazılan fakat kodlanmayan bilgiler bilgiişlem kayıtlarına geçmeyeceğinden geçersiz sayılır ve işlem görmez Yapılan kodlama yanlışlarından doğacak sonuçların bütün sorumluluğu adaylara aittir

Başvurma Belgesine adı soyadı baba adı doğum tarihi ve doğum yeri gibi kimlikle ilgili bilgiler yazılırken nüfus cüzdanlarındaki kayıtlara uyulması gerekir

Başvurma Belgesi teslim edildikten sonra bu belgedeki kimlik bilgilerine ilişkin değişiklik isteklerine ilgili resmi makamlardan alınacak belgelerin eklenmesi zorunludur


Başvurma Belgesinin bu kısmında sıra numarasıyla belirtilmiş bilgi alanları vardır Her alanın başında sıra numarası ile o alana yazılması ve kodlanması istenen bilgilerin ne olduğu yazılıdır Bu alanların doldurulmasına ilişkin açıklamalar ilgili dönemin ÜDS Kılavuzunda sırasıyla ve aynı başlıklar altında verilmiştir Kılavuzdaki bu açıklamalar dikkatle okunduktan sonra doldurma işlemine geçilmelidir


Başvurma Belgesinin bu kısmında ayrılan yerlere adaylar kimlik bilgileri ile istenen diğer bilgileri büyük harflerle tükenmezkalem veya dolmakalemle okunaklı bir şekilde yazacaklardır Kimlikle ilgili bilgiler yazılırken nüfus cüzdanındaki kayıtlara uyulacaktır


Kayıt Kartı üzerine yapıştırılacak fotoğrafla ilgili olarak aşağıdaki kurallara uyulması zorunludur:


a) Cepheden son altı ay içinde başı açık adayı kolaylıkla tanıtabilecek şekilde çekilmiş net bir fotoğraf olmalıdır Sınav günü bu fotoğraftaki saç bıyık makyaj gibi tanınmada önemli rol oynayacak görünüm özelliklerinde bir değişiklik bulunmamasına dikkat edilmelidir Salon Başkanı fotoğraftan yararlanarak adayın kimliğini belirlemekte güçlük çektiği takdirde adayı sınava almayabilir


b) Numaralı bile olsa camları renkli gözlükle çekilmiş fotoğraflar kesinlikle kullanılmamalıdır Gözlük camı renkli ise gözlüksüz fotoğraf çektirilip kullanılması gerekir


c) Fotoğraf mümkünse bir katı sıyrılarak inceltilmeli yapıştırılacak alandaki çerçeve büyüklüğünde kesilmeli kaliteli bir yapıştırıcı kullanılarak iyi ve temiz bir şekilde yapıştırılmalıdır Yapıştırıcı fotoğrafın dışına taşmamalıdır


Kayıt Kartına başı örtülü yukarıdaki niteliklere uymayan fotoğraf yapıştıran adayların başvuruları kabul edilmez


Fotoğraflar bilgisayar ortamına aktarılacağından; fotokopi ve benzeri yollarla çoğaltılmış fotoğraf kullanılmamalı çok koyu ve arkadan ışık verilerek çekilen fotoğraflardan kaçınılmalı; renkli fotoğraflarda arka zeminin koyu renk özellikle siyah ve kırmızı olmamasına mümkünse fon renginin beyaz veya sarı olmasına dikkat edilmelidir Fotoğrafların yapıştırıldıktan sonra düşmemesi için fotoğrafı alt kısmından (yüzü kapatmayacak biçimde) şeffaf selobant ile bantlayarak önlem alınmalı olasılık az bile olsa herhangi bir nedenden dolayı fotoğrafın düşmesi halinde tanınmayı sağlamak için yapıştırılmadan önce fotoğrafın arka yüzüne TC Kimlik Numarası ad ve soyadı fotoğraf zedelenmeden yazılmalıdır


Başvurma Belgesinin geçerli sayılabilmesi için belgenin ilgili aday tarafından imzalanmış olması şarttır Buraya atılacak imzanın her zaman kullanılan ve değişmeyen nitelikte imza olmasına dikkat edilmelidir İmzalanmamış belgeler işleme konmaz


Kayıt Kartının arka yüzünde yazışma adresinin yazılması için bir yer ayrılmıştır Aday Bilgi Formunun arka yüzüne aday tarafından yazılmış adresin buraya da okunaklı bir şekilde yazılması gerekir


Aday Bilgi Formu ve Kayıt Kartına yazılan bilgilerin birbirinin aynı olmasına bunlar arasında tutarsızlık bulunmamasına ve Kayıt Kartında istenen tüm bilgilerin eksiksiz ve doğru olarak doldurulmasına dikkat edilmelidir


Başvurma Belgesinin bu kısmına ad ve soyadı yazılarak imzalanacaktır Adayların sınavla ilgili ÖSYM ile yapacakları tüm yazışmalarda TCKimlik Numaraları kullanılacağından Aday Bilgi Formunda yazılıp kodlanan bu numaranın Aday Fişine de doğru olarak yazılması büyük önem taşır Başvurma Belgesi teslim edilirken Üniversite Rektörlüklerince ilgili alan onaylanır Aday Fişi adaya geri verilir Aday ileride başvurma işlemini zamanında yaptığını kanıtlamak zorunda kalabilir Bu nedenle adayların Aday Fişini saklamaları yararlarına olacaktır


Başvurma Belgesinin çeşitli kısımlarına yazılan kimlikle ilgili bilgilerde eksiklik ya da tutarsızlık varsa


Aday Bilgi Formu kısmındaki bilgiler tam olarak kurşunkalemle yazılıp kodlanmamışsa


TC Kimlik Numarası Başvurma Belgesinde ayrılan yerlere doğru olarak yazılıp kodlanmamışsa


Kayıt Kartı aday tarafından imzalanmamışsa


Kayıt Kartının arka yüzünde ayrılan yere açık adres yazılmamışsa


Başvurma Belgesi başvurma için tanınan süre içinde teslim edilmemişse


Başvurma Belgesi aday tarafından Üniversite Rektörlüğüne veya ÖSYM'ye posta ile gönderilmişse


birden fazla Başvurma Belgesi doldurulmuş veya Başvurma Belgesinin fotokopyası ile başvurulmuşsa


Kayıt Kartına son altı ay içinde başı açık adayı kolaylıkla tanıtabilecek şekilde çekilmiş bir fotoğraf yapıştırılmamışsa


Başvurular geçersiz sayılır ve belgeler işleme konmaz


Sınava girilecek binayı ve salonu gösteren Sınava Giriş ve Kimlik Belgesi adayların adreslerine postalanır ÖSYM tarafından gönderilen belgelerin postadaki gecikmesinden veya kaybolmasından Merkezimiz sorumlu değildir


Sınava Giriş ve Kimlik Belgesi eline geçmeyenler veya belgesini kaybedenler sınav kılavuzunun sonunda verilen Genel Amaçlı Dilekçe Örneği ile ÖSYM'ye başvurarak bu belgenin yenisini çıkartabilirler Adayların yenisini çıkartmak istedikleri her belge için sınav kılavuzunda belirtilen ücretleri ilgili hesaba yatırmaları gerekir


Sınava bir hafta kalıncaya kadar Merkezimize ulaşan dilekçeler işleme konur Sınava bir haftadan daha az bir süre kaldığında bu belgeler posta ile gönderilmez sadece şahsen başvurularak alınır Dilekçeyle başvurma yoluna gidecek adayların zamanı iyi hesaplamaları cevabın kendilerine sınavdan önce ulaşıp ulaşmayacağını iyice düşünmeleri ve buna göre hareket etmeleri yararlarına olur




Sınav süresi 3 saatdir (180 dakika) ÜDS'de sınav alanı ile ilgili olarak kelime haznesi gramer bilgisi ile yabancı dilde okuduğunu anlama ve tercüme becerisini yoklayan sorular bulunur

ÜDS'de uygulanacak testler çoktan seçmeli sorulardan oluşur sınavda sözlük ve benzeri yardımcı araçlar kullanılmaz


DEĞERLENDİRME İŞLEMİ


Çoktan seçmeli sorulardan oluşan testlerin uygulandığı bu sınavın cevap kâğıtları ÖSYM'de optik okuyucu ile okunur ve her doğru cevap için bir puan verilir Adayların doğru cevap sayıları toplanarak yüz üzerinden ÜDS puanları hesaplanır


Doçentlik sınavına başvurabilmek için 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 24 ve 65 maddeleri gereğince hazırlanarak 1 Eylül 2000 tarih ve 24157 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Doçentlik Sınav Yönetmeliği" 5 inci maddesinde belirtilen yabancı dil sınavında başarılı olma koşulunun sağlanmış olması gerekir Bu koşulu sağladıktan sonra doçentlik sınavına girmek isteyenler başvuru formu ve bu formda belirtilen belgelerle birlikte Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'na başvururlar Başvuru ücreti Ocak ayından geçerli olmak üzere her yıl Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenir Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı başvuru formu ile ekli belgelerin eksiksiz olduğunu ve usule uygunluğunu kontrol eder Eksik olan belgelerin başvuru sahibi tarafından eksikliklerin kendisine yazılı olarak bildirildiği tarihten itibaren en geç bir ay içerisinde tamamlanması gerekir Eksiklikleri süresi içerisinde tamamlanmayan başvurular reddedilir Başvurusu kabul edilen adayların dosyaları Doçentlik Sınav Komisyonu'na gönderilir

ÜDS Kılavuzlarında sınav esaslarının son şekli ve adayların Başvurma Belgelerini doldurmalarında onlara yardımcı olacak "Üniversiteler ve Kodları" "Yükseköğretim Lisans Programları ve Kodları" "Üniversite Birimleri ve Kodları" ile değişik amaçlar için kullanılacak dilekçe örnekleri verilmektedir