Güçlü Bir Hafyza Yçin Ne Kadar Uyumaly ? |
07-14-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Güçlü Bir Hafyza Yçin Ne Kadar Uyumaly ?Uykusuz kalyndy?ynda bozulan ilk i?levlerden biri de bellek, dil becerileri, soyut dü?ünme ve de?erlendirme gibi bili?sel fonksiyonlardyr Geç saatlere dek uykusuz kalmak bir süre sonra ki?ide bellek sorunlarynyn olu?masyna yol açar Verimli bir i? ya?amy için ki?inin ortalama 8 saat uyumasy gerekti?ine dikkat çeken Anadolu Sa?lyk Merkezi Nöroloji Uzmany Dr Ferda Korkmaz, uyku eksikli?inin yol açty?y sonuçlary anlatty Tybbyn uyku ile henüz bilmedi?i çok ?ey olmakla birlikte artyk biliyoruz ki bedenin onarymy, çe?itli madde ve hormonlaryn sentezi, hafyzanyn yapylandyrylmasy, psikolojik dinlememiz uykunun belli dönemlerinde gerçekle?iyor “Uyku tekdüze bir süreç de?il Uykuya daly?, yüzeyel uyku, derin uyku ve rüya ile ili?kili -REM- (rapid eye movement = hyzly göz hareketleri) olmak üzere dört dönemi bulunuyor Anadolu Sa?lyk Merkezi Nöroloji Uzmany Dr Ferda Korkmaz yeti?kin bir ki?inin ihtiyaç duydu?u uyku süreleri ile ilgili ?u bilgileri verdi: “Uyku süremiz ya?la birlikte de?i?mekle birlikte, herkesin uyku süresi kendine hastyr Bunu de?i?tirebilmek pek mümkün de?ildir Bazy ki?iler günde 12 saat, bazy ki?iler ise 4 saat uykuya ihtiyaç duyarlar Ancak toplumda bir çok eri?kinin ortalama uyku süresi 6- 8 saattir Ya?la birlikte hem uyku süresinde hem de uyku mimarisinde de?i?iklikler olur Ynsanlar ya?landykça, toplam uyku süresinde ve rüyayla alakaly uyku evresinde geçen sürede bir dü?ü? ba?lar Yeni do?mu? bir bebek günde 16 saat uyur, rüya ile ili?kili REM dönemi oldukça yo?undur Buna kar?yn bebe?in 30 ya?yndaki annesi günde alty saat uyur (e?er ?anslyysa) ve bu sürenin sadece dörtte birlik bölümünü REM’de geçirir Orta ya?lardan itibaren, uyku süresinin azalmaya ba?lamasynyn yany syra, uykunun karakteri de de?i?ir Bu ya?lardaki insanlar rüyayla ili?kili evrede daha az uyurken, yüzeyel uyku dönemleri daha uzun sürer Ynsanlar ya?landykça daha erken uyuyup daha erken kalkarlar Gençlerde ise tam tersidir Gençler, gece daha geç saatlere kadar kalyrlar ve günün ço?unu uyuyarak geçirirler Seksenli ya?larda bu de?i?iklik daha belirgindir Gün içindeki uyuklamalarla birlikte günlük toplam uyku süreleri 6- 7 saat olabilir Bu ki?iler gün içinde birçok kez uyuklasalar da bunlaryn toplamy nadiren bir saati geçer Ya?lylaryn günde 8- 10 saat uyumalary gerekti?i söylemi do?ru de?ildir” Ki?inin gerek duydu?u uyku süresi ?u ?ekilde hesaplanabiliyor Ki?i, uyanyk oldu?u her iki saat için bir saatlik uykuya ihtiyaç duyuyor Ya? ilerledikçe bu de?i?iyor, uyanyk kalynan her iki saat için 45 dakikalyk uyku gerekiyor Ba?ka bir deyi?le, gün boyunca uyanyk kalynan her saat için “uyku borcu” biriktiriliyor On alty saatlik bir günün sonunda, genç bir insanyn “uyku bankasyna” borcu sekiz saate ula?yyor Buna kar?ylyk ya?ly bir ki?inin uyku borcu sadece yakla?yk alty saat düzeyinde bulunuyor Uykusuzluk ki?iyi nasyl etkiler? E?er uyku için yeterli zaman ayrylmazsa ki?i uykudan yoksun kalyyor Bu durumda gün içerisinde uykulu olmanyn yany syra, ki?ide dü?ünmeyle ilgili sorunlar da ortaya çykyyor Yeni ?eyleri ö?renme daha yava? gerçekle?iyor, bellek ile ilgili ve karar verme süreçlerinde sorunlar ya?anabiliyor Uyku yoksunlu?u dy?ynda bir takym uyku rahatsyzlyklarynda da özellikle uykuda solunum bozukluklarynda uyku mimarisindeki ve kan oksijen düzeyindeki de?i?ikliklerin tetikledi?i olaylar, ciddi bili?sel ve bedensel bozulmalara neden oluyor Bunlar arasynda kalp, akci?er ve hormonal hastalyklar yer alyyor Ya?ly ki?iler, uykusuzluk durumunda, kendilerini gençler kadar çok çabuk toparlayamayabilir Ki?ilerin 24 saat boyunca uyanyk byrakyldy?y bir ara?tyrmada, 70’li ya?lardaki ki?ilerin kendilerine gelmelerinin, genç ki?ilere göre en az bir gün daha uzun sürdü?ü ortaya çykty Öte yandan cinsiyet de, uykusuzlu?un etkisinde farklylyk yaratabiliyor Örne?in kadynlar, erkeklere göre daha hyzly kendilerine geliyorlar |
|