Türkiyede Yaşayan Yılan Türleri

Genel Özellikler: "Boynuzlu" denemesinin nedeni burun ucunun gergedan boynuzu gibi küçük ve yukarıya doğru olmasından Sırt bölgesinin rengi genel olarak gri, sarı ve kahverengi renklerinin tonlarında olur Sırtta ayrıca koyu kahverengi, baklava deseni benzeri zikzak desenler bulunur beneklerin ortası kenarlara göre daha açık olur Kuyruğun uç kısımları genç bireylerde sarımsı pembe renkli olur Başın üst kısmında küçük ve belirgin benekler bulunur



Karın bölgesi sarımsı beyaz ve küçük benekli olur Genel olarak küçük kemiriciler, avlayabildikleri kuşlar, diğer yılan türleri ve kertenkeleler başlıca besinlerini oluşturur Kemiricileri ve kuşları zehirleyip öldürerek, diğerlerini canlı olarak yerler Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar Hareketleri oldukça yavaştır Eylül-Ekim'den Mart-Nisan'a kadar kış uykusuna yatarlar İlkbaharda çiftleşen dişiler, Ağustos ayında 5-14 kadar yavru doğururlar Boyları genel olarak 50-60 cm (erkekler en fazla 90 cm) kadar olur

Habitat: Yunanca'da ammos kum, dytes gömülen anlamında Bu hayvanın tür adına "ammodytes" denmesinin nedeni, yaşama alanı olarak kumlu bölgeleri tercih etmesi Ama Türkiye'de kumlu yerlerden daha çok küçük boylu bitkilerin altlarında, orman açıklıklarında, çalılık ve taşlık yerlerde yaşarlar Yüksekliği 2000 metreye kadar olan yerlerde bulunabilirler

Türkiye'deki Dağılım: Trakya, Batı, Kuzeydoğu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde habitatın uygun olduğu alanlarda dağılım gösterirler

Not: Zehirleri insanlar için tehlikeli olabilecek kadar kuvvetli İlk ısırışta zehrin büyük bir bölümünü aktarır İnsanla karşılaştığında ilk olarak kaçmaya çalışırlar Eğer sıkıştırılırlarsa başlarını havaya kaldırarak tıslarlar ve kendilerini çok tehlikede hissederlerse saldırabilirler Türkiye'de V a montandoni Boulenger 1904, V a meridionalis Boulenger 1904, V a transcacasica Boulenger 1904 olmak üzere üç tane alt türü bulunur
Şeritli Engerek



Genel Özellikler: Sırt bölgesi genel olarak kül renginde ya da grimsi kahverengi olur Sırtta, baştan kuyruğa kadar uzanan siyah ya da koyu kahverengi büyük benekler bulunur Bu benekler bazen birleşip baklava desenli, dalgalı ya da zikzaklı bir şerit oluşturur Vücudun yan taraflarında da bir benek sırası bulunur Başın üzerinde küçük siyah benekler ve arka kısmından yanlara doğru sarkan iki büyük siyah benek bulunur Siyah renkli şakak bandı da açıkça görülür


Karın bölgesi sarımsı beyaz ve üzerinde küçük siyah noktalar bulunur Genel olarak küçük kemiriciler, diğer yılanlar, kertenkeleler ve kuşlarla beslenirler Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar Gündüzleri oyuklarda ve taş altlarında saklanan bu hayvanlar, avlanma işlerini gece yaparlar Kendilerini koruma amaçlı saldırabilirler Oldukça ağır hareket ederler ama saldırırken çok hızlı olabilirler Boyları ortalama 70-80 cm (en fazla 100 cm) kadar olur

Habitat: Dağlarda, ormansız ve taşlık olan yerlerde yaşarlar Yüksekliği 2000 metreye kadar olan yerlerde bulunabilirler

Türkiye'deki Dağılım: Orta, Güney ve Batı Anadolu'da habitatın uygun olduğu alanlarda dağılım gösterirler

Not: Zehirleri etkili olan bu türün, insanı ısırdığında ölümcül yaralar ya da tehlikeli zehirlenmeler yaptığı konusunda, yeterli bilgi henüz yoktur Ayrıca avlandıklarından çok dar bir alanda yayılış gösterdiklerinden için soyları tehlike altındadır


Mısır Kobrası



Genel Özellikler: Hayvanın tüm vücudu siyah renk ve tonlarında Zehirli olan bu hayvanın zehir dişleri çenenin önünde Zehirleri engerek yılanlardan (hematoksik zehir etkisi) farklı olarak nörotoksik (sinirler üzerine zehirleyici) bir etki yapar En küçük yavrular bile zehirleyebilir Genel olarak, küçük kemiriciler, kuşlar, diğer sürüngen türleri ve çeşitli omurgasızlarla beslenirler Avlarını zehirleyip öldürdükten sonra yerler Gece aktiflik gösterirler Boyları en fazla 200 cm kadar olabilir


15092000

Habitat: Bitki örtünsün az olduğu yerlerde, çöl ve yarı çöl özelliği gösteren yerlerde, kum içinde yaşarlar

Türkiye'deki Dağılım: Şanlıurfa ve civarında habitatın uygun olduğu alanlarda yaşarlar

Not: Zehirli olan bu türün ülkemizde var olduğuna ilişkin ilk bilimsel kayıt Eylül 2000'de (Dr İsmail H Uğurtaş tarafından) verilmiştir

Kör Yılan



Genel Özellikler: Solucana çok benzerler Gözleri körelmiş olduğundan "kör yılan" denmekte Sırt bölgesinin rengi genel olarak, sarımsı kahverengi, pembemsi kahverengi olur toprak altlarında bulunduklarından saydamsı bir görünüşü var Karın bölgesiyse sarımsı Oldukça hızlı hareket edebilirler Kuyruklarının ucunda insan için zararlı olmayan küçük bir diken bulunur Genel olarak böcek larvaları, solucanlar ve karıncalarla beslenirler



Üremeleri iyi bilinmemekle birlikte, dişilerin bir defada 4-8 kadar yumurta bıraktıkları düşünülüyor Ortalama boyları 25 cm (en fazla 35 cm) kadar olur

Habitat: Yumuşak toprakların içinde, taş altlarında bulunurlar Nemli yerleri daha çok tercih ederler Yüksekliği 1500 metreye kadar olan yerlerde bulunabilirler

Türkiye'deki Dağılım: Doğu Anadolu bölgesi dışında olan bölgelerin hepsinde habitatın uygun olduğu yerlerde dağılım gösterirler
baran engereği
Resim, MeleklermekaniCom Tarafından Küçültülmüştür Orjinal Boyutunda Açmak İçin Buraya Tıklayın
Genel Özellikler: "Baran Engereği" denmesinin nedeni Prof Dr İbrahim Baran'dan (herpetolog) dolayı Şimdiye kadar yapılan çalışmalar bu türün sadece Türkiye'de bulunduğunu gösteriyor Bu nedenle endemik bir tür Sırt bölgesinin rengi genel olarak siyah ya da grimsi kahverengi Kuyruk ucu sarımsı Bazen sırt biraz açık renkli olur Bu halde benekler zikzaklı olur Genel olarak küçük kemiriciler, kertenkeleler ve çeşitli omurgasız hayvanlarla beslenirler Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar Boyları 55 cm kadar olur

Habitat: Kısa boylu bitkilerin altında, taşlık yerlerde yaşarlar Yüksekliği 400 metreye (bilinen) kadar olan yerlerde bulunabilirler

Türkiye'deki Dağılım: Sakarya'da, Torosların Silifke civarındaki yerlerde habitatın uygun olduğu alanlarda dağılım gösterirler

Not: Zehirli olan bu tür çok fazla avlandığından ve dar bir alanda yayılış gösterdiklerinden için soyları tehlike altındadır
koca engereği
Resim, MeleklermekaniCom Tarafından Küçültülmüştür Orjinal Boyutunda Açmak İçin Buraya Tıklayın
Koca engerek (Macrovipera lebetina), engerekgiller (Viperidae) familyasından bir engerek türü

Sırt bölgesinin rengi genel olarak grimsi kahverengi ve bu rengin tonlarında olur Sırtta bazı yerlerde birleşik koyumsu benekler (bazen belirsiz) bulunur Bunların yanında (sırtın ortalarında) kenarları koyu renkli, iç kısımları tuğla kırmızısı ya da sarı renkte beneklerde bulunur Başın üst kısmında bazen küçük siyah benekler bulunabilir Kuyruk ucu sarımsı Beyazımsı ya da pembemsi olan karın bölgesinde nokta halinde siyah benekler bulunur

Genel olarak fare gibi küçük kemiriciler, kertenkeleler, kuşlar, yılanlar ve çeşitli omurgasız hayvanlarla beslenirler Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar Avlarını sabahın erken saatlerinde ya da geceleyin avlarlar Yemeden önce zehirleyerek öldürürler Hareketleri oldukça ağır olan bu hayvanlar gündüzlerini daha çok dinlenerek geçirirler Genel olarak canlı doğururlar (5-7 kadar) Bazı bölgelerde de yumurtlarlar (4-7 kadar) Yumurta 1 ay içinde açılır Boyları 150 cm kadar olabilir

Ovalarda, taşlık yerlerde, terk edilmiş evlerde, harabelerde, bahçelerde ve tarlalarda yaşarlar Yüksekliği 1500 metreye kadar olan yerlerde bulunabilirler

Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da, Doğu Akdeniz bölgesinde habitatın uygun olduğu alanlarda dağılım gösterirler
siyah engerek

Genel Özellikler: Sırt bölgesinin rengi genel olarak siyah, gri, sarı ve kırmızı renklerin tonlarında olur Sırtın büyük bir bölümünü kaplayan ve baştan kuyruğa kadar uzanan zikzaklı bir şerit bulunur Bu şerit bazen parçalı halde de olabilir Vücudun yan tarafları küçük benekli ya da noktalı olur Beyaz benekli olan karın bölgesinin rengi, siyah ve tonlarında olur Genel olarak küçük kemiriciler, kertenkeleler ve çeşitli omurgasızlarla beslenirler Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar Boyları genel olarak 50-60 cm kadar olur

Habitat: Ormanlık yerlerin taşlık bölgelerinde yaşarlar Rutubeti yüksek olan yerleri severler Yüksekliği 2000 metreye kadar olan yerlerde bulunabilirler

Türkiye'deki Dağılım: Ülkemizde sadece Hopa (Artvin) civarında habitatın uygun olduğu alanlarda yaşarlar

Not: Başlarının arka tarafları oldukça şişkin olduğundan zehir bezleri de büyüktür ve bundan dolayı zehirleri, insanlar için oldukça tehlikeli olabilir İlk ısırışta zehrin büyük bir bölümünü aktarır Ayrıca kaçak olarak yapılan ihraçtan dolayı soyları tehlike altında ve korunmaları gerekiyor
AĞRI ENGEREĞİ

Genel Özellikler: Sırt bölgesi genel olarak kül renginde ya da grimsi kahverengi olur Sırtta, baştan kuyruğa kadar iç sarımsı ya da tuğla renginde olan büyük benekler bulunur Bu benekler bazen birleşip baklava desenli, dalgalı ya da zikzaklı bir şerit oluşturur Vücudun yan taraflarında da bir benek sırası bulunur Başın üzerinde küçük siyah benekler ve arka kısmından yanlara doğru sarkan iki büyük siyah benek bulunur Siyah renkli şakak bandı da açıkça görülür Karın bölgesi sarımsı beyaz ve üzerinde küçük siyah noktalar bulunur Genel olarak küçük kemiriciler, diğer yılanlar, kertenkeleler ve kuşlarla beslenirler Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar Gündüzleri oyuklarda ve taş altlarında saklanan bu hayvanlar, avlanma işlerini gece yaparlar Kendilerini koruma amaçlı saldırabilirler Oldukça ağır hareket ederler ama saldırırken çok hızlı olabilirler Boyları ortalama 70-80 cm (en fazla 100 cm) kadar olur

Habitat: Dağlarda, ormansız ve taşlık olan, az bitkili yerlerde yaşarlar Yüksekliği 1000-3000 metre arasında olan yerlerde bulunabilirler

Türkiye'deki Dağılım: Doğu Anadolu'da Kars, Ağrı, Iğdır, Hakkari ve Van civarında habitatın uygun olduğu alanlarda dağılım gösterirler

Not: Zehirleri etkili olan bu türün, insanı ısırdığında ölümcül yaralar ya da tehlikeli zehirlenmeler yaptığı konusunda, yeterli bilgi henüz yoktur Ayrıca avlandıklarından çok dar bir alanda yayılış gösterdiklerinden için soyları tehlike altındadır
vipera ursinii(küçük engerek)

Genel Özellikler: Sırt bölgesinin rengi genel olarak soluk kahverengi, grimsi, sarımsı ya da açık yeşil Sırtta baştan başlayıp kuyruğa kadar devam eden, zikzaklı ya da dalgalı koyu renkli bir şerit bulunur bu şeridin kenarları iç taraflarına göre daha koyu renkli olur Vücudun yan taraflarında da baştan kuyruğa kadar uzanan koyu benek sıraları bulunur Baş kısmında iki tane büyük benek bulunur karın bölgesin sarımsı beyaz ve bunun üzerinde küçük siyah noktalar bulunur En çok yedikleri besin çekirge Bunun yanında diğer böcekleri ve az olarak da kertenkeleleri ve küçük kemiricileri de besin olarak alırlar Kaya ve taş altlarında, kemirici hayvanların yuvalarında kış uykusuna yatarlar Dişiler yazın sonlarına doğru (bir defada 10 kadar olmak üzere) doğururlar Yeni doğan yavrular 13-14 cm kadar olur Boyları 40-50 cm kadar olur

Habitat: Genel olarak açık yerlerin, taşlık ve otluk bölgelerinde yaşarlar Ormanlık ve ağaçlık yerlerde az da olsa bulunabilirler Yüksekliği 3000 metreye kadar olan yerlerde bulunabilirler

Türkiye'deki Dağılım: Kuzeydoğu Anadolu'da ve Akdeniz Bölgesinde sadece Elmalı (Antalya) civarında habitatın uygun olduğu alanlarda dağılım gösterirler

Not: Zehirli olan bu türün, insanı ısırdığında ölümcül yaralar ya da tehlikeli zehirlenmeler yaptığı konusunda, yeterli bilgi henüz yoktur Ayrıca avlandıklarından çok dar bir alanda yayılış gösterdiklerinden için soyları tehlike altındadır
çukurbaşlı yılan

Morfolojik Özellikler: Baş üstünde ve gözler arasında boyuna bir çukurluk vardır Vücut boyu 2 m kadar olabilir Preocularia 1, postocularia 2 nadiren 3, supralabialia 8, bazen 9 Ortaları biraz çukur olan sırt pulları gövde ortasında 17 veya 19 sıralıdır Ventralia 155-190, subcaudalia 67-102 arasında değişir Sırt taraf erginlerde yeşilimsi gri kahverengi ve lekesiz, gençlerde zemin renk gri veya kahverengi olup küçük siyahımsı lekelidir Lekelerin kenarları ince beyaz çizgilidir Alt taraf beyazımsı veya sarımsı beyaz ve siyah veya gri noktalıdır

Biyolojik-Ekolojik Özellikler: Az bitkili, taşlık ve kuru ortamlarda yaşar Bahçe su kanalı kenarlarında da görülür Besinlerini kertenkele, küçük memeli ve kuşlar teşkil eder Bir dişi 4-12 yumurta bırakır Yarı zehirli olan bu türün zehri avladığı küçük hayvanlar için etkilidir Çünkü zehir dişleri çenenin arka kısmında bulunur ve küçüktür ancak ısırdığı yeri şişirir ve biraz acı verir
Coğrafi Dağılış: Bu tür Kıbrıs, Güney Avrupa, Türkiye, Kuzey Afrika ve Batı Asya’da yayılmıştır Vertikal dağılışı 1500 m kadardır Kıbrıs’ta her yerde rastlanır Kıbrıs ve komşu ana karalarda yaşayan alttürü M m insignitus (Geoffroy-St Hilaire 1827) adını taşır (Osenegg, 1989; Schätti & Sigg, 1989; Böhme & Wiedl, 1994; Baran & Atatür, 1998)
vagner engereği

Vagner engereği (Vipera wagneri), engerekgiller (Viperidae) familyasından sırt bölgesi genel olarak kül renginde ya da grimsi kahverengi olan bir engerek türü

Sırtta, baştan kuyruğa kadar iç sarımsı ya da tuğla renginde olan büyük benekler bulunur Bu benekler bazen birleşip baklava desenli, dalgalı ya da zikzaklı bir şerit oluşturur Vücudun yan taraflarında da bir benek sırası bulunur Başın üzerinde küçük siyah benekler ve arka kısmından yanlara doğru sarkan iki büyük siyah benek bulunur Siyah renkli şakak bandı da açıkça görülür Karın bölgesi sarımsı beyaz ve üzerinde küçük siyah noktalar bulunur Genel olarak küçük kemiriciler, diğer yılanlar, kertenkeleler ve kuşlarla beslenirler Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar Boyları ortalama 50-80 cm kadar olur

Dağlarda, ormansız ve taşlık olan, az bitkili yerlerde yaşarlar Yüksekliği 1200-2000 metre arasında olan yerlerde bulunabilirler

Kars'ta habitatın uygun olduğu alanlarda dağılım gösterirler
kedi gözlü yılan
Resim, MeleklermekaniCom Tarafından Küçültülmüştür Orjinal Boyutunda Açmak İçin Buraya Tıklayın
Morfolojik Özellikler: İnce boyunlu, göz bebekleri dikey ve vücut uzunluğu genellikle 70-80 cm olan bir yılandır Preocularia 1, postocularia 2, nadiren 3 veya 1, supralabialia 8 bazen 7 veya 9 Sırt pulları gövde ortasında 19, nadiren 21 sıralı, ventralia 169-243, subcaudalia 47-78 arasında değişir Sırt taraf gri kahverengi ve siyah lekelidir Lekeler vücut gerisinde soluklaşır Koyu renkli temporal şerit mevcuttur Gövde yanları da bir sıra lekelidir Alt taraf sarımsı beyaz, mermer görünümünde esmer lekelidir

Biyolojik-Ekolojik Özellikler: Güneşli taşlık yamaçlar, yol kenarı ve harabelerde yaşar Besinlerini kertenkele ve küçük memeliler teşkil eder Yarı zehirli olan bu yılanda zehir dişleri üst çenenin gerisindedir Sabahın erken ve akşamın geç saatlerinde aylarını zehriyle bayıltıp sonra yutar Zehirleri insan için tehlikeli değildir Bir dişi 7-8 yumurta bırakır

Coğrafi Dağılış: Kıbrıs, Güneybatı Asya, Balkanlar, Türkiye ve Ege Denizi Adaları’nda yayılmıştır Vertikal dağılışı 1600 m kadardır Kıbrıs’ta yaygın olarak karşılaşılan bir türdür Kıbrıs’ta yaşayan alttür ada için endemik olan, Telescopus fallax cypriaca’dır (Baran, 1976: Göçmen et al, 1996a)
çoruh engereği

Sırt tarafın zemin rengi gri kahverengi olup üzerinde bariz v eyer yer birleşerek zikzak bant teşkil eden enine siyahımsı lekeler bulunur Temporal şerit mevcut, gövde yanlarında seyrek ve az bariz küçük koyu lekeler vardır Baş ve boyun altı sarımsı beyaz olup siyah lekeli, karın tarafı siyah renkli olup beyazımsı lekelidir Kuyruk ucu yeşilimsi sarıdır
Sık ormanlık bölgelerde taşlık kısımlarda yaşar bu türden yalnız 2 yavru,bir ergin numune tanınmaktadır Bu engerek türü yabancılar tarafından toplatılarak yurt dışına götürülmektedir
Vipera pontica, şimdilik yalnız Artvin ilinde Çoruh Vadisi ile Çamlıhemşin civarında bilinmektedir Vertikal dağılışı 1000 m’ye çıkabilir (Atatür ve Baran, 1998)
kafkas/hopa engereği

Kafkas engereği (Vipera kaznakovi), engerekgiller (Viperidae) familyasından sırt bölgesinin rengi genel olarak siyah, gri, sarı ve kırmızı renkli bir engerek türü

Sırtın büyük bir bölümünü kaplayan ve baştan kuyruğa kadar uzanan zikzaklı bir şerit bulunur Bu şerit bazen parçalı halde de olabilir Vücudun yan tarafları küçük benekli ya da noktalı olur Beyaz benekli olan karın bölgesinin rengi, siyah ve tonlarında olur Genel olarak küçük kemiriciler, kertenkeleler ve çeşitli omurgasızlarla beslenirler Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar Boyları genel olarak 50-60 cm kadar olur

Ormanlık yerlerin taşlık bölgelerinde yaşarlar Rutubeti yüksek olan yerleri severler Yüksekliği 2000 metreye kadar olan yerlerde bulunabilirler

Ülkemizde sadece Hopa (Artvin) civarında habitatın uygun olduğu alanlarda