Sorgundaki Kerkenesin Sırrı

Kayıp şehir Pteria Yozgat'ta *Yozgat'ın Sorgun ilçesi Şahmuratlı köyü yakınlarında bulunan Kerkenes
Dağı'ndaki antik kent kalıntılarının, Herodot'un sözünü ettiği kayıp şehir
Pteria olduğu belirlendi

Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğretim üyeleri Dr Geoffrey Summers ve Dr
Scott Branting tarafından 1993 yılından itibaren yüzey araştırması ve kazı
çalışması yapılan Kerkenes ile ilgili Yozgat Müzesi Müdürü Mustafa Akkaya,
Yozgat Valiliği'ne rapor verdi


Akkaya, raporunda, ''Kerkenes'in tarihçi Heredot'un sözünü ettiği Pteria
şehri olduğu elde edilen kalıntılarla belirlenmiştir'' dedi


Kerkenes'in birinci derecede arkeolojik sit alanı olarak tescilinin
bulunduğuna işaret eden Akkaya, denizden 1500 metre yükseklikte, granit dağ
kütlesi üzerine, surları yamaç sırtlarında yer alacak şekilde ustalıkla
yerleştirilmiş olan antik kentin, Anadolu platosunda bugüne kadar kurulmuş
en büyük demir çağı yerleşim merkezi olduğunu belirtti


Akkaya, Kerkenes'in tarihçesini anlattı:


''Milattan önce altıncı yüzyılın ilk yarısında Kızılırmak'ın doğusundaki
bağımsız krallığın başkenti olan Pteria'nın Frig kültürünün devamı olduğu
bilinmektedir


Pteria, doğu Akdeniz ve eski yakın doğu kültürlerinin jeopolitik bakımdan
değiştiği ve kaynaştığı bir dönemde, eski Frig Devleti'nin doğusunda yeni
bir Frig kültürünün geç dönem gelişimini simgelemektedir


Şehrin inşasının tamamlanamadığı ve yerleşim yeri oldukça kısa süreli,
yaklaşık 50 yıl olduğu görülmektedir


Şehrin kurucusu bu yeri, savunma ve yol güzergahı açısından önemli olması
nedeniyle seçmiştir Şehirdeki idari, dini ve askeri yapıların büyüklük ve
gösterişinden açıkça anlaşıldığına göre, şehir geçici amaçlarla değil,
sürekli ikamet için kurulmuştu


Ancak, Yeni Asur İmparatorluğu'nun milattan önce 605 yılında Med ve Babil
ittifakıyla yıkılması sonucu dengelerin bozulması, Med'lerle Lidyalıların
Orta Anadolu uzun savaşları, Pteria'nın kuruluşunu tamamlamadan terk
edilmesine sebep olmuştur''


Akkaya, Orta Anadolu platosunda Medler ile Lidyalılar arasında millattan
önce 590 yılında başlayan ve altı yıl süren savaşların güneş tutulmasıyla
sona ermesi olayının, Kerkenes'i dünyaya tanıtan olay olduğunu söyledi


Medler ve Lidyalıların güpegündüz savaş alanının gece karanlığına
bürünmesiyle "Tanrı savaşmamızı istemiyor'' diyerek savaşa son verdiklerini
anlatan Akkaya, barış sonrasında Medler ile Lidyalılar arasındaki dostluğun
gelişip, Lidya Kralı Alyettes'in kızı Aryenis'in, Med Kralı Kyaksar'ın oğlu
Astyag ile evlenmesiyle, akrabalık ilişkilerinin de arttığını belirtti


Yozgat Müzesi Müdürü Mustafa Akkaya, Kerkenes Dağı'ndaki kayıp şehir
Pteria'nın kurulduğu alan üzerinde yedi kapısı bulunan, 75 kilometre
uzunluğundaki surun 25 kilometrelik bir alanı çevrelediğini de vurguladı


Akkaya, raporda şu tespitlere yer verdi:


''Yerleşim alanının tamamı kamu yapıları ve sivil yapılarla bir yönetim
planı oluşturacak şekilde düzenlenmiştir Şehirde, Kapadokya, Kuzey,
Gözbaba, Batı, Karabaş, Güneydoğu olmak üzere yedi kapı bulunmaktadır
Pteria, sürekli
Medlerin ve Lidyalılar'ın istilasına uğramıştır


Son olarak Lidya Kralı Krezüs, Pteria'yı işgal edip, yağmaladıktan sonra
ateşe verir Bu nedenle Pteria hiçbir zaman tamamlanmamış, yakılarak yok
edildiğinde, şehir surlarının ve şehirdeki önemli yapı gruplarının taş temel
üzerinden daha yukarısı inşa edilememiştir"