Zor

Zor Yazısı - Zor Elif Şafak - Elif Şafak Yazıları

NE vakit bir romanı bitirsem boşluğa yuvarlanıveririm Meğer bir uçurum açılmış ruhumda, yazıya-edebiyata çekildiğim tüm bu zaman zarfında, sessizce büyümüş, derinleşmiş, oraya düşüveririm

Hani birçok insan zannediyor ki bir yazar aylardır, senelerdir üzerinde çalıştığı kitabı bitirince pek bir rahatlar Hatta gider kutlar, çılgınlar gibi eğlenir, habire davetlere katılır Ya da yakınlarına telefonlar açar, anlatır Üstüne bir hafiflik, tavırlarına bir rahatlık gelir Bir şeyleri "başardım, kotardım, aştım" hissi

Halbuki isin aslı bambaşkadır Hakikatte bunun tam tersi olur Bu kadar uzun zamandır zihninde kurduğun hikâyeden, alıştığın ritimden, gece gündüz düşündüğün ve inandığın karakterlerden ayrılmak istemezsin Kolay kolay kopamazsın

Bir yanın 400 küsur sayfa metni editörüne yollarken, öbür yanın direnir, isyan çıkarır "Olmaz" der, "roman okurun değil, benim"

Virginia Woolf bütün depresyonlarını iki kitap arasındaki alacakaranlıkta, o tuhaf boşlukta yaşadı, roman yazarken değil Üstelik seneler içinde hafifleyeceğine, derinleşti bu hal Giderek daha sancılı gelmeye başladı yazdığı kitaplardan kopmak, eserlerini yayınlatmak

Belki de insan bir fikrin, bir hayalin, bir hikâyenin içinde gece gündüz çalışırken azimle tutunuyor ona, o ana Bir garip irade geliyor üzerine Ama ne zaman ki bitiyor eser, ne zaman ki "hayal dünyası"ndan "hakiki dünya"ya dönmen gerekiyor, tökezliyorsun, ayakların geri geri gidiyor

Bunlar bir yanıyla evrensel kaygılar Bir de Türkiye'ye özgü evhamlar var Roman yazarken hiç düşünmediğim, aklımdan geçirmediğim endişeler, buğdaya gelen kuş sürüleri gibi üşüşür zihnime Çünkü yazarken yalnızdır insan Ama kitap piyasaya çıktığında eserle beraber yazar da kamusal bir figür olur

"Eyvah, kim ne diyecek?" diye tırnaklarımı yemeye başlarım Gazeteciler, köşe yazarları, eleştirmenler, onlar bunlar ama tabii bilhassa okurlar Kimileri diyecek ki içinde hiç cinsellik yok, kimileri diyecek ki fazla cinsellik var

Kimileri diyecek ki şu karakter niye Kürt, kimileri diyecek ki bu karakter niye muhafazakâr Birisi kapağına takılacak, öbürü kenarına Sonu yok ki Bir sürü yorum gelecek, çünkü ileri geri yorum yapmak, bilhassa bilmeden, okumadan atıp tutmak bedava

★

Türkiye de bazı şeyler zordur Mesela "Ne filancacıyım, ne falancacı, bireyim" demek zordur Desen bile anlatabilmek, anlaşılmak zordur Arafta kalana şaşırır bu toplum Anlam veremez Muhakkak arkasında bir bityeniği arar Türkiye'de demokrat olmak, demokrat kalmak, bireysel özgürlüğüne ve farklılığına sahip çıkmak zordur Kutuplaşmalar/kolektiviteler halinde bölünmüş bir ortam varken

Roman bitti ya, başımı çıkarıyorum hayal âleminden, bakıyorum hakiki âleme Seçim öncesi gergin ortam Yazılı ve görsel basında birbirine sataşan gazeteciler, atışan siyasetçiler, meydanlarda bitimsiz polemikler gene toz duman

Her ülkede seçim öncesi fikir ayrılıkları olur ama biz daha ziyade "gezegen ayrılıkları' yaşıyoruz Ayrı dünyaların insanları gibi davranıyoruz birbirimize Fazla hoyrat, fazla erkeksi kamusal alanın dili İçimden bir ses "Gerisin geri kaç!" diyor "Bu ortamda sanat, edebiyat zor" Dönmek istiyorum hayal âlemine Doğrusu orası daha renkli, daha sahici geliyor

Ama sonra, bir edebiyatseverden gelen bir mektup, candan birkaç söz Bir hikâyenin, okuyanların kalbine nasıl ulaştığını görüyorum Yazardan okura, okurdan yazara görünmez köprüler kuruyor kitaplar

Biliyorum bu paylaşımı, bu ruhdaşlığı Tekrar ürkek ürkek çıkarıyorum kafamı Bezgin bir kaplumbağa gibi usulca "Tamam" diyorum editörüme "Romanı al benden Şimdi hakiki okurlara ulaşma zamanı''


Elif Şafak