TTK Değişikliği TBMM’de Kabul Edildi - 28 Haziran 2012

Yasanın, önümüzdeki günlerde Cumhurbaşkanı’nca onaylandıktan sonra, Resmi Gazete’de yayınlanması bekleniyor
Kabul edilen yasa ile daha önce kamuoyunda büyük tepki gören, bazı uygulamalar değiştirildi, bir kısmı da bütünüyle kaldırıldı

Ortakların şirkete borçlanma yasağı kalktı

Yeni TTK’nın en çok tepki gösterilen “ortaklara şirkete borçlanma yasağı” getiren maddesi değiştirildi
Değişmeden önceki şeklinde, ortak şirketten 1 lira daha borç para alsa, 73 bin TL’ye kadar “adli para cezası” vardı Bu cezayı ödemezse, “iki yıla kadar hapse” girecekti Hapis cezası da ertelenemeyecekti

Maddenin yeni şekline göre;

“Pay sahipleri, sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ödemedikçe ve şirketin serbest yedek akçelerle birlikte kârı, geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmadıkça, şirkete borçlanamayacaklar”
Buna göre şirkete vadesi gelmiş “sermaye taahhüdü borcu” bulunmayanlar, şirketin kârlılık durumuna göre şirketten borç para çekebilecekler

Hapis cezası borç verene uygulanacak

Ortakların, yukarıdaki koşullara uymadan şirkete borçlanmaları halinde, BORÇ VERENLERE 73 bin liraya kadar “adli para cezası”, ödemezlerse “İki yıla kadar hapis cezası” uygulanacak
Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun önceki şeklinde, “BORÇLANANLAR” hapse giriyordu Değişen şekline göre “BORÇ VERENLER” hapse girecek!

Dede, nine, amca, dayı ve kaynanalar hapse girmekten kurtuldu

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 395/2’inci maddesine göre; şirket yönetim kurulu üyesi, eşi ve her birinin üçüncü derece dahil kan ve sıhri hısımları, yönetim kurulu üyesinin şirketinden vadeli veya taksitle mal (buzdolabı, TV, otomobil, elbise, apartman dairesi vs) alırlarsa;
- 73 bin liraya kadar “adli para cezası” ödeyeceklerdi
- Para cezasını ödeyemeyen akraba da “iki yıla kadar hapse” girecekti
İnsanın okuduğunda gözlerine inanamadığı, uygulandığında neredeyse herkesin hapse girebileceği bu 395/2 madde, “yürürlüğe girmeden” değiştirildi
Maddenin yeni şeklinde “mal karşılığında borçlanma” yasak olmaktan çıkartıldı Yani akrabalar da taksitle veya vadeli ödeme şeklinde mal alabilecekler
Yapılan bir başka değişikliğe göre de; pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyeleri ile yönetim kurulu üyelerinin pay sahibi olmayan üçüncü derece dahil yakınları, şirkete “nakit” borçlanamayacaklar Yani anne, baba, eş, çocuk, dayı ve diğer akrabalar, şirkete gidip “Şu kadar paraya ihtiyacım var” diyerek, borç para alamayacaklar Bu uygulama limited şirket müdürlerinin yakınları hakkında da geçerli olacak

Şirketlerin yatak odasına girilemeyecek

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun, en çok tepki gören “internet sayfasında yayınlanacak bilgiler” maddesi de değiştirildi
Şirket yetkilileri, “ticari sır” niteliğindeki bilgilerin (bankadaki paralar, alacaklar, borçlar, mal mevcudu, yıllık gelir ve giderler, yönetim kurulunun yıllık raporu, denetçi raporları vs’nin yayınlanmasına büyük tepki gösteriyorlardı
Yeni düzenlemede, internet sitesi ile ilgili “iki önemli değişiklik” var
Birincisi; ilan edilecek bilgilerin kapsamı daraltılıyor Örneğin, yukarıda 4 bent halinde sıralanan bilgiler (bankalardaki paralar vs) yayınlanmayacak Yayınlanacak bilgileri, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bir yönetmelikle belirleyecek
İkincisi; şirketlerin tamamı değil, Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek olan, denetime tabi limited ve anonim şirketler internet sitesi açmak ve kanunen yapılması gereken ilanları, yayınlamak zorundalar

İnternet sitesi oluşturmayana adli para cezası

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda, internet sitesi oluşturmayanlara, altı aya kadar “hapis”, 100 günden 300 güne kadar “adli para cezası” uygulanması öngörülmüşü
Yapılan değişiklikle; hapis cezası kaldırılıyor ve sadece 100 günden 300 güne kadar “adli para cezası” uygulanacak Ancak, adli para cezası ödenmediği takdirde, 100-300 gün hapis cezasına dönüşecek

Yeni TTK’da değişiklik yapan yasa ile bağımsız denetçinin kimler olacağı yeniden düzenlendi
Verilen önerge ile yapılan değişiklikle; kanunun yayın tarihi itibariyle YMM ünvanına sahip kişiler ile 10 yıllık deneyime sahip Sanayi ve Ticaret Bakanlığı denetim elemanları ile 6762 sayılı TTK hükümlerine göre ticaret şirketleri nezdinde “denetim yetkisi”ne sahip olanlar sınavsız olarak “bağımsız denetçi” olma hakkı kazandı (Md400/4)
Bu kişilerin, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nca öngörülen eğitimi tamamlamaları, sınavsız “bağımsız denetçi” olmaları için yeterli sayıldı
Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler (SMMM) ise, “sınava girmek ve başarılı olmak” koşuluyla, “bağımsız denetçi” olabilecekler
Bu düzenleme, SMMM’lere ofsayttan atılan bir “son dakika golü” olduğu için kimsenin içine sinmedi

Anonim ve limited şirketler tek kişilik olabilecek

Yeni TTK’nın yürürlüğe girmesi ile birlikte, anonim şirketler ve limited şirketler, “tek kişi” ile kurulabilecek

Mevcut şirketler de tek kişiliğe dönüşebilecek
Tek kişilik yönetim kurulu
Anonim şirketlerde, yönetim kurulu üye sayısı “en az üç kişi” olabiliyordu Yeni TTK yürürlüğe girince, “tek kişilik yönetim kurulu” olabilecek
O tek kişi, istenilirse “ortak olmayan” biri de olabilecek
Hapis bombardımanı durduruldu
Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda,
- Şirketinden 1 TL dahi olsa para çekene,
- Şirkete nakit veya ayın borçlanan örneğin taksitle mal alan; yönetim kurulu üyesi ile eşine ve üçüncü derece dahil akrabalarına (amca, dayı, hala, teyze veya kayınvalidesine vs),
- Avrupa’da hiç bir ülkede olmayan, noterden defter açılış ve kapanış tasdiklerinden birini dahi yaptırmayana,
- İşletmede kullanılan her türlü kağıda ve belgeye (fiş, fatura, irsaliye, banka dekontu vs), şirket yönetim kurulu başkanı, üyeleri, yöneticileri ve müdürlerinin adı soyadını, internet adresini, sermayesini vs yazmayana,
- Defterlere zamanında kayıt yapmayanlara veya eksik kayıt yapanlara,
- İşletmenin görülebilir yerine ticaret unvanını yazmayana veya levha asmayana, ve burada sıralayamadığımız onlarca olaya, 73 bin lirayı bulabilecek “adli para cezası”, ödenmezse “iki yılı bulabilen HAPİS CEZASI” uygulanması öngörülüyordu
Türk Ticaret Kanunu’nda yapılan değişiklikle, yukarıdaki fiillere uygulanan hapis cezaları kaldırıldı
Adli para cezalarının da çoğu 2- 4 bin lira idari para cezasına dönüştürüldü
Kaynak: TTK deiiklii TBMMde kabul edildi - kr KIZILOT - Hrriyet
Şükrü Kızılot