Anne Sütünün İçeriği

anne sütünün faydaları nelerdir - anne sütü hakkında - anne sütünün içeriği nedir - bebek ne zamana kadar anne sütüyle beslenmeli

Anne sütü, gebeliğin 6-7 aylarında yapılmaya başlar Bebek doğana kadar salgılanan süt miktarı azdır Bebek doğduktan sonra süt yapımı da artar
Anne sütünün içeriği


Anne sütü, bebek için en uygun bileşimlerdedir İçeriği sabit olmayıp, bebeğin ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterir Temel olarak protein, yağ, karbonhidrat ve su’dan oluşur İçinde, vitaminler, kalsiyum gibi elementler, çeşitli enzimler ve bebeği hastalıklardan koruyacak olan bağışıklık proteinleri de içerir Büyüme ve gelişmeyi etkileyen hormonları da içerir Anne sütünde, 20’den fazla aktif enzim tanımlanmıştır İlk 5 gün salgılanan süt; “kolostrum” veya “ağız” denen özel yapıda bir süttür Yağı az, sodyum, potasyum, çinko ve bebeği mikroplardan koruyan antikorlardan zengindir Kolostrumda yağ oranı % 2, daha sonra giderek artar ve 15 gün civarında % 35-4 grama ulaşarak sabit kalır Sütün içindeki yağ oranı, beslenme sırasında da değişiklik gösterir Başta daha az, emzirme sonuna doğru doygunluk hissi verip bebeğin memeyi bırakması için daha yağlı bir kıvam alır Anne sütündeki enerjinin yarısı yağlardan karşılanır

Anne sütündeki protein oranı; başlangıçta litrede 15 gram civarında; olgun sütte 8-9 gram civarındadır Anne sütündeki protein miktarı, inek sütünden daha düşüktür Ancak yararlanım düzeyi daha yüksektir, bebeğin ihtiyacını tamamen karşılar Ayrıca, böbreklere de gereksiz protein yükü bindirmemiş olur

Anne sütündeki karbonhidrat, esas olarak laktoz (süt şekeri)dur Litrede 70 gram civarında laktoz bulunur

Vitamin içeriği, annenin beslenmesinden ve aldığı vitaminlerden etkilenir Genel olarak sağlıklı bir annenin sütünde, K ve D vitamini dışındaki vitaminler yeterlidir
Sütün %80’den fazlasını oluşturan su ise, bebeğin tüm su ihtiyacını karşılar
Anne sütünün bebeğe faydaları

Anne sütü, bebeğin tüm ihtiyaçlarına cevap verir Özellikle ilk 4-6 ay, başka hiçbir gıda almaksızın, her türlü ihtiyacı karşılar Bebeğin su ihtiyacını karşılar Büyüme gelişmesi için gereken proteinini, enerjisini karşılar Anne sütündeki yağlar, enerjiyi karşılamanın yanı sıra, gözün retina tabakası ve beyin gelişimi için de gereklidir Anne sütünde; hazır mamalarda olması mümkün olamayan ve bebeği çeşitli mikroorganizmalardan koruyan biyoaktif maddeler, bağışıklık sistemini düzenleyen faktörler, büyüme ve gelişmeyi etkileyen hormon ve büyüme faktörlerini de bulundurur Enzimlerden biri olan laktoferrin, demiri bağlayarak mikropların kullanmasını ve üremesini engeller Kazein, ve bazı başka enzimler de mikropların bebeğin barsağına tutunmasını engeller Özellikle sindirim ve solunum sistemi başta olmak üzere, çok sayıda organın büyüme ve gelişmesini düzenler

Bebeğe ne zamana kadar süt verilmeli?
Anne sütü, ilk 6 ay bebeğin tüm ihtiyaçlarını karşılar Bu süre zarfında bebeğe sadece anne sütü ve D vitamini verilmelidir Bundan sonra ise bazı eksikliklerin oluşmaması için, ek gıdalara başlanmalıdır Anne sütüne ilave ek gıdalara 4 aydan önce başlanmamalıdır Ek besinlerle birlikte anne sütü, 1 yaşına kadar verilmelidir Tercihan 2 yaşına kadar da devam edilebilir Ancak bebek, alması gereken ek gıdaları almayıp sadece anne sütüne devam ederse, 1 yaşından sonraki dönemde bazı eksiklikler ortaya çıkabilir Bu durumda anne sütünün verilmemesi de söz konusu olabilir

Katı besinlere erken başlanırsa, anne sütü alımını kısıtlar, büyümesi olumsuz etkilenir Ek gıdalara erken başlamakla besin alerjisi riski de artmaktadır 4 aydan önce verilen ek gıdalar, ishal, kabızlık, gaz gibi mide barsak sistemi sorunlarına yol açabilir

Emzirirken bebek nasıl tutulmalı

• Anne, rahat bir pozisyonda oturmalı ve kendini rahat hissetmelidir
• Bebeğin başı ve vücudu düz bir hat üzerinde olmalı, yüzü memeye doğru, burnu da meme ucunun tam karşısında olmalıdır
• Anne ve bebeğin vücudu çok yakın bulunmalı, bebek sadece baş ve omuzlarından değil, kalçasından da desteklenmelidir
• Bebek, meme başının tüm renkli kısmını ağzına alacak şekilde ayarlanmalıdır Sadece meme ucunu ağzına alması yanlıştır
• Mutlaka gerekmedikçe emzirme sırasında anne veya bebeğe müdahale edip rahatsız edilmemelidir
• Bebeğin başı memeye doğru itilmemelidir İtilirse, bebek başını daha da geriye atarak huzursuz olur
• Anne, memeyi eli ile alttan desteklemelidir
• Parmaklarla meme hafifçe sıkılmalı, bebeğin burnunu tıkamamalıdır
• Emzirme sırasında bebeğin pozisyonu ara ara rahatsız etmeden değiştirilmeli, memenin farklı noktalarına da basınç uygulanması sağlanmalıdır
• Sezeryan doğumlarından sonra oturarak emzirmek zor olabilir Bu durumlarda yan yatarak emzirmek de mümkündür

Anne sütü nasıl saklanmalı - Böyle bir uygulama ne kadar yararlı

Özellikle çalışan anneler için süt saklanması gerekebilir Ancak bebeğin emzirme saatleri ayarlanmalı, anne işe gitmeden hemen önce bebeğini direkt memeden emzirmelidir Ancak işyerinde de uygun koşullarda el veya pompa aracılığı ile süt sağılıp, steril kaplarda saklanabilir Anne sütündeki enzimlerden dolayı, 6 saat kadar süre oda ısısında bile bekleyebilir; mikrop üremez Buzdolabında da 24-48 saat bekletilebilir Bu süt, verileceği zaman benmari usulü ile ısıtılıp, kapla, biberonla veya kaşıkla verilebilir Özel süt toplama torbaları da satılmaktadır Steril bu torbalara sağılan anne sütü, derin dondurucuda 6 ay kadar saklanabilir Saklanan süt ısıtılıp bebeğe verildikten sonra artanı atılmalı, tekrar dondurulmamalıdır Ancak unutmamak gerekir ki; anne sütü, canlı bir maddedir İçeriği bebeğin ihtiyaçlarına göre değişmektedir Şimdi sağılıp saklanan sütün içeriği, 6 ay sonra bebeğin ihtiyacına uygun değildir Bu nedenle uzun süreli saklamalar önerilmez Annenin süt üretimi, psikolojik ve sosyal şartlardan çok etkilenir Annenin bebeğine süt verememe vicdan azabı, sütün kesilmesine neden olabilir Bu nedenle de çalışan anneleri, emzirme saatlerini evde bulunduğu dönemde, gecede artırmaya yönlendirmek daha uygun olur Ancak, işyerinde sağılarak bebeğine süt getiriyor olması, anneyi kendisi yokken de bebeğinin doğru beslendiği için huzurlu kılacaktır Bu nedenle de süt sağılıp saklanması doğru ve uygun bir yaklaşımdır

Prof Dr Reha Cengizlier
Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi