Diyarbakır Resimleri -Diyarbakır Tarihçesi -Diyarbakır Müzeleri-Diyarbakır

Diyarbakır, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan tarihî bir ildir Merkez ilçesiyle birlikte 17 ilçesi bulunur

Dünyanın en eski şehirlerinden biri olan Diyarbakır, Ermeni Krallığı'na ve Akkoyunlulara başkentlik yapmıştır

1 Coğrafya
11 İklim
12 Bitki Örtüsü
2 Tarihçesi
3 Demografi
4 Gastronomi
5 Kültür
51 Müzeler
511 Diyarbakır Müzesi
512 Ziya Gökalp Müze Evi
513 Cahit Sıtkı Tarancı Müze Evi
52 Önemli Yerleri
521 Diyarbakır Kalesi
522 Malabadi KöGoogle Page Rankingüsü
53 KöGoogle Page Rankingüler
531 Dicle KöGoogle Page Rankingüsü (On Gözlü KöGoogle Page Rankingü)
532 Haburman KöGoogle Page Rankingüsü
54 Camiler
541 Diyarbakır Ulu Camii
542 Behram Paşa Camii
543 Şeyh Mutahhar ( Dört Ayaklı Minare ) Camii
544 Safa Camii
545 Kale Camii (Hz Süleyman–Nazıriye Camii)
55 Kiliseler
551 Meryem Ana Süryani Kadim Kilisesi
552 Saint Georgi (Kara Papaz) Kilisesi
553 Mar Petyun Kilisesi
56 Hanlar ve Kervansaray
561 Deliller Hanı (Hüsrev Paşa Hanı)
562 Hasanpaşa Hanı
563 Sülüklü Han
564 Kervansaray
57 Kaplıcalar
Coğrafya:
Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin orta kısmında, Elcezire'nin (Mezopotamya) kuzeyinde yer almaktadır Doğuda Siirt ve Muş batıda Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya kuzeyde Elazığ ve Bingöl güneyde ise Mardin illeri bulunmaktadır Diyarbakır, yeryüzü şekilleri açısından genelde dağlarla çevrili, ortası hafif çukurlaşmış görünümündedir İl, Güneydoğu Torosların kollarıyla çevrilidir İlin en yüksek dağı Muş sınırı yakınındaki Anduk Dağıdır(2830 m)
İklim
Diyarbakır ilinde sert ve kurak bir yayla iklimi hakimdir Yazları çok sıcak ve kurak,kışları ise soğuk ve yağışlı geçerKış aylarında sıcaklık nadirende olsa -20 dereceninde altını görmektedirGüneydoğu Torosları kuzeyden gelen soğuk rüzgârları kestiği için Doğu Anadolu’ya nazaran kışları daha az soğuktur Senelik yağış miktarı 496 milimetredir Sıcaklık +46,2 °C ile -24,2 °C arasında seyreder
Bitki Örtüsü:
Diyarbakır topraklarının % 33’ü orman ve fundalıklarla, % 40’ı ekili arâzi ve % 22’si çayır ve meralarla kaplıdır İlkbaharda her yer yemyeşildir Yaz aylarında ise dere kenarları dışında her yer (step) bozkırdır Otlar tamâmen kurur Vâdilerde söğüt, çınar, ceviz ve kavak ağaçları, yükseklerde ise meşe, ardıç ve yabânî meyve ağaçları yer alır Ormanlık arâzi her ne kadar % 33 görülmekteyse de muntazam ormanlık saha çok azalmıştır



Tarihçesi
Diyarbakır çok kadim bir şehirdir Bizans döneminde Hristiyanların elinde iken Amida, Amed gibi isimlerle anılan şehir merkezinin ismi, Müslümanlar şehri ele geçirince Dıyar-ı Bekr olarak değiştirilmiştir Diyarbakır tarihinde en önemli dönem Akkoyunlu Türkmen devletine başkentlik ettiği 15 yy'dır 1403 yılında Diyarbakır'ı ele geçiren Karayülük Osman Bey Diyarbakır'ı başkenti haline getirmiştir Bugün Diyarbakır'da çok sayıda köy Akkoyunluların mirası olarak bugüne değin varlıklarını sürdürmüşlerdir Eski adları Azerbaycan Türkçesi olan Kortepe, Gırbelik, Gozeliyeçolê, Cucuk, İngici,Develi,Qubaxıdır,Qırxali,Sirim, Qud, Cırnık,Çanakçı, Kerebaş, Heciosman, Baxçecik,Gulpınar, Xıdırilyas,Qadıyemezin, Simaqe, Batrik, Şerabi,Gencan gibi çok sayıda köy Akkoyunlu Türkmenlerinin kurdukları köylerdir [kaynak belirtilmeli]
Demografi
[color="gray"]TÜİK - Türkiye İstatistik Kurumu resmi sitesinde belirtilene göre Diyarbakır nüfusu, 2009 nüfus sayımı sonucunda 1515011 dır (Fakat bu toplam il nüfusudur yani köyleriyle ilçeleriyle birlikteki nüfusturŞehir merkezi yani asıl Diyarbakır nüfusu ise 834854 dür) [kaynak belirtilmeli] Diyarbakır, nüfusu ile Doğu ve Güneydoğu Anadolunun en büyük kentlerinden biridir Kilometrekareye düşen insan sayısı Türkiye ortalaması 88 iken Diyarbakır'da bu sayı 95’tir 1990-2000 döneminde yıllık nüfus artış hızı binde 2173, Türkiye ortalaması binde 18,3'dür Diyarbakır merkezinin nüfusu ise 834854 dir
Gastronomi
[color="gray"]Karpuzu ile ünlüleşen(ünlenen) Diyarbakır, ciger kebabı, içli köfte, çiğ köfte, bulgur pilavı, kaburga, keşkek, lebeni ; tatlılardan ise burma, kadayıf ve nuriye'yle yemek kültürü açısından da zengindir
Kültür
Devlet Tiyatrosu ve Büyükşehir Belediye Tiyatrosu Diyarbakır il merkezinde yer almaktadır
Müzeler
Diyarbakır (Arkeoloji) Müzesi, Ziya Gökalp Müze Evi, Gazi Köşkü müze evi, Cahit Sıtkı Tarancı Müze Evi günümüzde Diyarbakır'ın aktif müzeleridir Diyarbakırlı, robotik bilimin babası sayılan El Cezeri adına yakın zamanda bir müze açılacaktır Müze Dicle Üniversitesi, Dicle Teknokent'te yer alacaktır


Diyarbakır Müzesi
Diyarbakır'da ilk müze 1934 yılında Ulu Cami'nin devamı olan Senceriye (Zinciriye) Medresesinde açılmıştır 1985 yılında ise Elazığ Caddesi üzerinde bulunan yeni binasına taşınmıştır Müzede Neolitik Çağ'dan itibaren Eski Tunç, Urartu, Asur, Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, Akkoyunlu ve Osmanlı devirlerine ait eserler kronolojik olarak sergilenmektedir Çoğunluğu Artuklular döneminden kalma çok sayıda sikke ile yöresel, etnografik nitelikli eserler de müzede teşhir edilmektedir
Ziya Gökalp Müze Evi
Ziya Gökalp'in doğdu ev müze haline getirilerek, şahsi eşyaları sergilenmektedir
Cahit Sıtkı Tarancı Müze Evi
Cumhuriyet devrinin ünlü şairlerinden Cahit Sıtkı Tarancı' nın doğduğu ev 1973 yılında müze haline getirilmiştir Aynı zamanda Diyarbakır mimarisinin tüm özelliklerini taşıyan müzede ünlü şairin şahsi eşyaları da sergilenmektedir


Önemli Yerleri
Diyarbakır Kalesi
Surların uzunluğu 5,5 km, yüksekliği 10–12 metre, kalınlığı 3–5 metredir Çin Seddi'nden sonra en büyük sur olma özelliğini taşımaktadır Dicle vadisinden yaklaşık 100 metre yükseklikte geniş bir düzlük üzerine kurulmuştur Dış kalenin 82 burcu vardır Burçlar arasında geniş bir yol vardır, bu duvarlar 70 santimetre kalınlığındadır Burçlar çoğunlukla yuvarlaktır, ancak dört ve altı köşeli olanlar da vardır



Malabadi KöGoogle Page Rankingüsü
Ana madde: Malabadi KöGoogle Page Rankingüsü
Bu köGoogle Page Rankingü Akkoyunlular zamanından kalma bir tarihi köGoogle Page Rankingüdür Silvan ilçesinde bulunmaktadır
KöGoogle Page Rankingüler


Dicle KöGoogle Page Rankingüsü (On Gözlü KöGoogle Page Rankingü)
KöGoogle Page Rankingü, yazıtından anlaşılacağı üzere Mervanoğlular devrinde Diyarbakır hükümdarı Nizamüddevle Nasr tarafından 1065 tarihinde yaptırılmıştır [kaynak belirtilmeli]
Haburman KöGoogle Page Rankingüsü:
KöGoogle Page Rankingünün beş satırlık kitabesinden Zübeyde Hatun tarafından 1179’da yaptırıldığı öğrenilmektedir Zübeyde Hatun Artuklu Necmüddin Albi’nin (1152-1176) kızı olup, bu köGoogle Page Rankingüyü kendi parası ile yaptırmıştır [kaynak belirtilmeli]
Camiler:
Diyarbakır Ulu Camii
Ana madde: Diyarbakır Ulu Camii
Diyarbakır Ulu Camii, Diyarbakır Kalesi'nin surları üzerinde Harput Kapısı ile Mardin Kapısı'nı birleştiren eksenin batısında yer alan cami Diyarbakır Ulu Camii, İslam'ın 5 Harem-i Şerifi olarak kabul edilmektedir
Behram Paşa Camii :
1564-72 yılları arasında Behram Paşa tarafından yaptırılmıştır Mimar Sinan dönemi yapıları arasında yer almaktadır Mukarnasları oldukça ustalıklıdır Mihrapta yer alan çinileri dikkat çekicidir
Şeyh Mutahhar ( Dört Ayaklı Minare ) Camii
Balıkçılarbaşı semtindeki Kasım padişah diye de adlandırılır Camii Şeyh Mutahhar türbesinin bulunduğu arsa üzerinde inşa edildiği için bu adı almıştır Minaresindeki kitabesinde camiinin 1500 tarihinde Akkoyunlu sultanı Kasım Bey'in zamanında yapıldığı yazar 4 yalın sütun ile başlıklar üzerinde oturan kare mimarisi ile Anadolu camiileri içinde tek örnek oluşturmaktadır
Safa Camii :
15 yüzyılda, Akkoyunlular döneminde, Uzun Hasan tarafından yaptırılmıştır ve dönemin mimari başyapıtlarındandır Özellikle minaresinin taş işçiliği dikkat çekicidir Minaresinin harcının Diyarbakır çevresinde yetişen kokulu bitkilerle karıldığı için yakın zamanlara kadar sadece Cuma hutbelerinde minarenin kılıfının çıkarıldığı bilinmektedir
Kale Camii (Hz Süleyman–Nazıriye Camii) :
Hz Süleyman Camii, Nisanoğlu Ebul Kasım tarafından 1155-1169 yılları arasında yaptırılmıştır Cami bitişiğinde Osmanlılar döneminde yapılan Halid Bin Velid'in oğlu Süleyman ile Diyarbakır'ın Araplar tarafından alınışı sırasında şehit düşen diğer sahabelerin yattığı Meşhed bulunmaktadır Diyarbakır’ın fethi sırasında şehit olan Halid Bin Velid'in oğlu Süleyman dahil 27 sahabe bu bölgede, 13 sahabe ise surların farklı bir yerinde şehit oldu Yaralanan Sultan Sasa’nın da 6 ay sonra şehit olmasıyla birlikte bölgeye toplam 41 sahabe defnedildi Diyarbakır’da mezar yerleri kesin olarak bilinen 30 sahabenin 27'sinin kabri bu camidedir 27 şehit sahabenin kabirleri Türkiye'nin her yerinden ziyaretçi akınına uğramaktadır


Kiliseler :
Meryem Ana Süryani Kadim Kilisesi
Ortodoks Süryanilere ait bir kilisedir 3 yüzyılda yapıldığı tahmin edilen yapı, günümüze dek birkaç kez yanmış, yıkılmış, yenilenmiş, defalarca onarım geçirmiştir Mardin'deki Deyr-ül Zafaran'dan gelen Patrik 2 Yakup, 1871 yılında ölene kadar burada yaşamış ve yapı o dönemde Patriklik Merkezi olarak hizmet vermiştir
Saint Georgi (Kara Papaz) Kilisesi :
Kırkdamaltı Kilisesi olarak da bilinen Saint Georges Kilisesi 3yüzyılda Diyarbakır Belisırma Bölgesi'ndeki en yüksek kilise olup, Amirarzes Basileios ve eşi Tamara tarfından yaptırılmıştır 1283-1295 yılları arasında dekore edilmiştir Birapsisli bazilikal planlı olan kilisede bulunan fresklerde, incilin hikâye ettiği tüm konular ile Selçuklu Sultanı II Mesud’un resmi tasvir edilmiştir Giriş bölümünü oluşturan mekân kayanın bir bölümünün kopması sonucu tahrip olmuştur


Mar Petyun Kilisesi :
Özdemir Mahallesi'nde, Yeni Kapı Caddesi'ndedir Ne zaman inşa edildiği tam olarak bilinmeyen ve 17 yüzyıla tarihlenen kilise, Katolik mezhebinden Keldaniler tarafından günümüzde de kullanılmaktadır
Hanlar ve Kervansaray:
Diyarbakır’ın önemli yapıları arasında hanların önemli bir yeri vardır Bunların başında Deliller Hanı, Hasan Paşa Hanı, Çifte Han ve Yeni Han gelmektedir
Diyarbakır, İpek yolunun üzerinde oluşundan ötürü belirli güzergahlar üzerinde han ve kervansaraylar yapılmıştır Anadolu Selçuklularının da uyguladığı bu düzeni Osmanlılar da sürdürmüşlerdir
Deliller Hanı (Hüsrev Paşa Hanı)
Hüsrev Paşa Hanı adıyla anılan yapı 1527 yılında aynı şahıs tarafından yaptırılmıştır Halk arasında Deliller hanı denilmesinin nedeni her yıl islam ülkelerinden Hicaza gitmek üzere bu handa toplanan hacı adaylarını götürecek delillerin burada kalmalarındandır Yapı iki katlıdır Restore edilerek 120 yataklı turistik modern bir otel olarak hizmete açılmıştır [kaynak belirtilmeli]
Hasanpaşa Hanı
Ulu Camii'nin karşısındadır Osmanlı valilerinden Vezirzade Hasan Paşa tarafından 1572-1573 yıllarında yaptırılmıştır [kaynak belirtilmeli]Günümüzde kafelere, restorantlara, kitapçılara, antikacılara ev sahipliği yapmaktadır
Sülüklü Han
Sülüklü Han 1683 yılında Hanilioğlu Mahmut Çelebi ve kız kardeşi Atike Hatun tarafından yaptırılmıştır


=BURCU=