Aşılama yöntemi; çiftlerin ilk tercihi

Günümüzde ailelerin bebek sahibi olmasını zorlaştıran faktörler giderek artmaktadır Stresli yaşam koşulları ve dengesiz beslenme kadın ve erkek kısırlığının oransal olarak giderek yükselmesine neden olmaktadır


Jinekolog Op Dr Meltem Eğilmez Candangil: “Çiftler bir yıl içinde korunmasız gebe kalamaz ise, infertilite (kısırlık) teşhisi ile incelemeye alınmalıdır Bu incelemede, eşlerin her ikisinin de muayene ve gerekli tetkikleri yapıldıktan sonra, nedenler anlaşılabilir” diyor ve sözlerine ekliyor; “Kısırlık vakalarının yaklaşık %30’unda, eşlerden birine ya da ikisine ait geçerli nedenler bulunabilmekle birlikte, bazı vakalar da nedeni açıklanamayan kısırlık (infertilite) adı altında toplanmaktadır” Bebek sahibi olmak isteyen çiftle ilk görüşmede, eşlerin fizik muayenesi yapılır ve detaylı öyküleri alınır İnfertil çiftlerinin öncelikli tetkikleri arasında, erkek için spermiyogram, bayan için adetin 2 günü yapılan hormon düzeyi tespiti, ultrason, yumurtlama takibi ve ilaçlı rahim filmi gelir Her çiftin özellikleri göz önüne alınarak, bu incelemeler en uygun sıra ve sıklıkta yapılmalıdır


Erkeğe ait kısırlık nedenleri


• Sperm sayı ve hareketliliğinin yetersizliği veya hiç olmaması


• Cinsel işlev bozuklukları


• Penisin anatomik bozukluğu


• Hormonal yetersizlikler


Kadına ait kısırlık nedenleri


• Yumurtalık yetmezliği (hormonal veya yapısal)


• Rahimde şekilsel bozuklukları


• Tüplerin tıkanıklığı veya olmaması


• Rahim iç duvarının enfeksiyon veya bazı müdahaleler sonrasında ileri derecede bozulması, rahim ağzının şekilsel bozukluğu ya da mukus tıkacının gereğinden kalın olması


• Vajinanın anatomik veya işlevsel (vajinismus) bozuklukları


Aşılama yöntemi


Aşılama yöntemi; ideal koşullarda yumurtlamanın sağlandığı gün, spermlerin özel yöntemlerle hızlandırılıp, plastik bir kanül aracılığı ile rahmin içine bırakılması yöntemidir Yöntemin avantajı, olabildiğince çok sayıda ve hareketli spermin yeni atılmış ve tüpler tarafından yakalanmış yumurtaya yakın mesafeye bırakılmasıdır Mikroskobik bir canlı olan sperm, bu yöntemle yaklaşık 10–12 cm kazanır, vajinanın asit ortamını, rahim ağzı mukus tıkacını ve rahmin içinde tüplere doğru çıkması gereken yolu atlamış olur Önünde sadece, içindeki hareketli tüycükler yardımı ile sperm ve yumurtayı birleştirmek için en uygun ortam olan tüpler kalmıştır Aşılama tedavisi öncesinde, özel ilaç tedavileri uygulanarak yumurtlama sayı ve kalitesi çoğaltılır Kadının yumurtacıkları yaklaşık 20 mm boyuna ulaştığında, yumurta çatlatma iğnesi verilir Bu iğneden ortalama 24–36 saat sonrası, aşılama işlemi için en uygun dönemdir


Aşılamanın uygulandığı durumlar


Kısırlığınızın nedenleri bulunduktan sonra, düzeltilebilecek olan anatomik bozukluklara, müdahale edilir Hormonal eksiklikleriniz, sistemik hastalıklarınız, aşırı kilonuz ya da aşırı zayıflığınız düzeltilir faktörlerdendir Yumurtalıklarınız, yeterli sayı ve kalitede yumurta üretmiyor ise, ilaç tedavisi ile bu durum giderilerek, seri ultrason incelemeleri yapılır Daha sonra, yumurtlamanızın olduğu gün saptanır ve ilişkiye girmeniz istenir Bu gebeliğinizin oluşması için en doğal yoldur


İlk tercih nedenleri:


• Düşük sperm sayı veya hareketlilik oranı (erkek faktörü),


• Açıklanamayan infertilite (Kısırlık),


• Rahim ağzının (serviksin) anatomik problemleri,


• Sperme karşı antikor varlığı (immünolojik infertilite),


• Kadında yumurtlamanın olmaması veya yetersiz olması,


• Cinsel işlev bozukluklarında,


tercih edilen bir yöntemdir Ayrıca aşılama yönteminin uygulanması kolay, pratik, nispeten ekonomik ve risksiz olduğundan tercih edilir


Başarısız olunan durumlar


Aşılama tedavisi uygulanacak erkeğin sperm tetkikinde, yıkama sonrası örnekte en az 1000000/ml sperm olması arzu edilir Daha az sayılarla yapılan aşılamalarda, başarı şansı çok düşüktür


Aşılama için gerekli tetkikler


Erkek için;


• Sistemik ve lokal fizik muayene


• Semen analizi:


- Sperm sayısı ve hareketliliği

- Detaylı morfolojik değerlendirme

- Yıkama sonrası sperm değerleri


• İleri tetkikler:


- Serolojik testler

- MAR testi

- Hormon profili


Kadın için;


• Sistemik ve lokal fizik muayene


• Tubal geçişin saptanması (HSG, laparaskopi)


• Hormon profili:


- FSH, LH (Adetin 2 ila 4 günü arasında)

- Prolaktin

- TSH

- Progesteron (Adetin 21 günü)


Aşılama işleminin uygulanması


Aşılamanız, steril bir ortamda, deneyimli bir ekiple gerçekleşmelidir Aşılama yapılırken, jinekolojik pozisyonda hazırlanmalısınız Steril spekulum, rahim ağzınızı görecek şekilde yerleştirilir Rahim ağzınızdaki akıntılar, steril izotonik solisyonu püskürtülerek temizlenir Steril kanül, yavaşça rahim ağzınızdan içeriye doğru yerleştirilir Bu işlem sırasında, mümkün olduğunca dikkatli davranılarak, dokularınıza zarar verilmemelidir Laboratuardan termos içinde gönderilen sperm örneği, oda sıcaklığında steril enjektöre çekilir ve kanülden yavaşça verilir İşlem sonrasında yarım saat dinlenmeniz sağlanır Aşılamayı takip eden birkaç gün ağır fiziksel aktivitelerden ve cinsel ilişkiden sakınmanız önerilir


Başarı Oranı


Tecrübeli ellerde yapılan aşılama işleminizin, herhangi bir komplikasyonu yoktur En çok dikkat etmeniz gereken nokta, enfeksiyondan korunmaktır İşlemin başarı şansı her seans için % 10–20 olarak verilir Üç deneme sonrasında, gebelik hızınızda anlamlı bir artış olmaması durumunda, aşılama yöntemini daha fazla denemenizi önermiyoruz Üç denemeden sonra gebeliğiniz gerçekleşmez ise, tüp bebeği deneyebilirsiniz