Çocuğumun Zihinsel Gelişimini Nasıl Desteklerim? Hakkında Bilgi

3-6 Yaş Dönemi

Anaokuluna Giden Çocuğumun Zihinsel Gelişimini Nasıl Desteklerim?


Zihinsel gelişim nedir? Bir çok uzmana göre sorunun bilimsel cevabı, beyindeki düşünce ve düzenleme sistemlerinin gelişimi olarak tanımlanıyorBu sistemler şöyle sıralamak mümkün: Dil gelişimi, hafıza, muhakeme, problem çözme, düşünme, hayal kurma ve yaratıcılık Çocuğunuzun sağlıklı bir zihinsel gelişime sahip olmasını istiyorsanız bu sistemlerin hepsinin gelişimini desteklemelisinizÇünkü bu sistemlerde olabilecek her hangi bir problem diğer sistemlerin de etkilenmesine neden olabiliyor Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğretim üyelerinden YrdDoçDr Zeynep Kızıltepe’nin görüşleri ışığında bu konu hakkında nelere dikkat etmeniz gerektiğini sizler için sıraladık

Anaokuluna giden bir çocuğun en belirgin özellikleri soru sorması ve oyun oynamasıdırBu iki temel özellik çocuğun zihinsel gelişiminde büyük öneme sahiptirBu nedenle anne-baba olarak çocuğunuza bu iki temel özelliği destekleyici ortamlar hazırlamaya çalışmalısınız

Oyunun Önemi

Oyun, okul öncesi dönemdeki çocuğun en önemli uğraşıdırÇocuklar oyun vasıtasıyla sosyalleşme ve duygularını ifade edebilme ortamı bulurlar Uzmanlara göre, bir yetişkin için “iş” ne kadar önemli ise çocuk için de “oyun” o kadar önemli

Çocuklar erken yaşlarında genellikle tek başlarına oyun oynarlar, daha sonra etraflarındaki diğer çocukları seyretmeye başlarlar ve onların oynadıkları oyunları taklit etmeye çalışırlarBir sonraki aşamada etrafındaki çocuklarla oynamaya ve malzemelerin paylaşmaya başlarOyunun en gelişmiş versiyonu diğer çocuklarla aynı amaçlar doğrultusunda ve belli kurallar içinde oynanan oyundurOyunun önemli bir parçası olan kural kavramı yaşla gelişirOyun oynarken çocuklar günlük hayata dair bir çok şeyi öğrenme ve uygulama fırsatı bulurlarÖrneğin paylaşmak, zor durumlarda ortak çözümler bulabilmek ve yardımlaşmak; oyunun çocuklara öğrettiği önemli sosyal özellikler

Çocuklar oyun oynarlarken onların oyunlarına katılmaktan hiç çekinmeyinBeraber oyun oynarken onları daha yakından gözleme ve anlama imkanı bulursunuzBu durum sizin hoşunuza gittiği kadar onların da hoşuna gidecektir Onlarla oyun oynarken, her fırsatı bir şeyler öğretmek için kullanabilirsinizOyun hakkında sorular sorun ve onların sordukları soruları mantıklı cevaplarla yanıtlamaya çalışınOyun esnasında çeşitli sosyal ilişkileri öğretmek için fırsatlar yaratın (mesela, sıraya girme olgusunu öğretmek için çeşitli durumlar oluşturun; evcilik oyunu içinde bugün çiçekleri sulamak senin görevin, yarın kardeşin sular, ertesi günde ben sularım)

Neler Yapabilirsiniz?

•Çocuklarla konuşurken konuşmalarınızda çeşitli kavramların geçmesine özen gösterin (aşağı, yukarı, dolu, boş)
•Hayellerini kullanabileceği etkinlikler oluşturun
•Beraber deneyler yapın(Tübitak kitaplarına başvurabilirsiniz)
•Kolay bir tekerlemeyi veya şiiri günlük olarak çocuğunuzla beraber tekrarlayınOnun öğrenmesi sağlayın
•Her sabah onunla yeni gün hakkında konuşun, o gün için neler planladığını sizinle konuşmasına izin verin
•Çocuğunuza her gün kitap okuyun ve sonrasında okuduklarınız hakkında tartışın
•Çocuğunuza çeşitli konular hakkında fikrini sorun(bana bugün ne pişirmemi tavsiye edersin?)
•Onunla beraber sayı sayınHer fırsatta sayılarla ilgili sorular sorun(elinde kaç tane sakız var?)
•Beraber resim yapın ve yaptıklarınız hakkında konuşarak fikirlerinizi paylaşın
•Beraber müzik dinleyin ve ona müzik dinlerken neler hissettiğini sorun
•Günlük işleri beraber yapınBöylece çocuğunuza hem sorumluluk almayı hem de yardımlaşmayı öğretmiş olursunuz
•Kolay bulmacalar veya zeka oyunları alın ve ona bu oyunlarla nasıl oynaması gerektiğini gösterin
•Ona karışık halde bulunan nesneleri verin ve ayırmasını isteğin
•Beraber yemek pişirebilirsinizHangi yemeği yapacağınız hakkında konuşun, sonra onunla birlikte alış-veriş yapın, yemeği yapmadan önce çocuğunuz için şekillerden oluşmuş bir tarif listesi hazırlayın (mesela kaşık ve şeker şekli çizin ve yanına da 2 sayısını yazın, bu, pişireceğiniz şeye 2 kaşık şeker konulması gerektiğini anlatsın)
•Lego veya bloklarla oynamasına yardımcı olun, çünkü bu oyuncaklar çocukların yer-yön kavramını öğrenmelerine destek olur
•Karşılaştırma yeteneğini geliştirmesi için onlara çeşitli oyunlar alın(çeşitli kart oyunları, tombala gibi)

Sıralanan bu noktaların hepsi çocuğunuzun zihinsel gelişimini olumlu yönde etkileyecek aktivitelerdirAncak bu aktiviteleri yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, ona yapıcı eleştirilerde bulunmak ve onu yaptıklarından ötürü takdir etmek YrdDoç Dr Kızıltepe bunu önemle vurguluyor ve çocukla beraberken ona “aferin” , “çok iyi düşündün”, “harika bir fikir” , “ne güzel fikirlerin var” gibi çeşitli olumlu pekiştireçler vermenizi tavsiye ediyor

İDİL SEDA AK