Edebiyat Terimleri Sözlüğü - V

Varuşçuluk: İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Fransız yazar J P Sartre’ın kurucusu ve kuramcısı olduğu edebiyat ve felsefe akımı
Varsağı: Koşma türünün kendine özgü bir ezgiyle söylenen biçimine verilen ad Güney Anadolu bölgesinde Varsak Türkleri’nce söylendiği için bu adı almıştır
VECİZE
Söyleyeni belli, kısa, anlamlı söz Özdeyiş diye de bilinir Bireysem ya da toplumsal bir ilke, bir görüş, bir kanıyı en kısa yoldan anlatır Yaşam deneyimine ve gözleme dayanır Vecizeler bağımsız yazıldığı gibi, bir eserin içinde dağınık da bulunabilir İslam büyüklerinin bu tür sözlerine kelam-ı-kibar denir Vecize önce eski Yunan edebiyatında yazılmıştır Klasizm edebiyatı döneminde, Larochefoacauld’ın Maximes (Vecizeler) adlı eseriyle Avrupa’ya gelmiştir
VEZN-İ ÂHAR
Halk şiiri nazım şekli Aruzun müstef’ilâtün müstef’ilâtün müstef’ilâtün müstef’ilâtün kalıbıyla murabba şeklinde yazılır Her mısra bir müstef’ilâtün cüzüne sığacak şekilde dört kelime veya kelime grubuna bölünür Birinci mısranın 2 Cüzü ikinci mısranın başına, ikinci mısranın 2 Cüzü üçüncü mısranın başına, üçüncü mısranın 2 Cüzü dördüncü mısranın başına getirilir ve bu cüzlerden sonra gelen cüzler birbirlerini izler Örnek:
Ey vaslı cennet/kıl câna minnet/vay, serv-ı kamet/cân içre cansın
Kıl câna minnet/vay serv-ı kamet/cân içre cansın/nev-res fidansın
Vay serv-kamet/cân içre cansın/nev-res fidansın/suh-ı cihansın
Cân içre cansın/nev-res gidansın/şûh-ı cihansın/gözden nihansın
Tokatlı Nurî
Vodvil: Genellikle olguların tuhaflığına yaslanılan kaba bir güldürü türü
Vurgu: Sözcüklerde, cümlelerde, dizelerde yan yana gelen sözcüklerin kimi hecelerin ötekilerine oranla daha dik ve baskılı söylenişi