Fuzuli'den Bir Beyit

Fuzulî'den:

Bu gamlar kim benim vardır ba'îrin başına konsa
Çıkar kâfir cehennemden güler ehl-i azâb oynar

Demek olur ki "Şu benim başımdaki gamlar, eğer bir devenin başına konulsa, kafir cehennemden çıkar, azab ehli gülüp oynamaya başlardı"

Bu beyitteki manayı anlamak için bir ayet-i kerime okumamız gerekiyor: "Şüphe yok, o kimseler ki âyetlerimizi tekzib ettiler ve onlara karşı tekebbürde bulundular Onlar için gök kapıları açılmaz ve deve iğnenin deliğinden girinceye kadar cennete giremeyeceklerdir Ve işte mücrimleri böyle cezalandırırız (A'raf, 40)" Demek ki kafirlerin cehennemden çıkmaları, devenin iğne deliğinden geçmesi kadar imkansızdır Şair bu âyeti mealen iktibas ile diyor ki, benim gamlarım devenin başına konulsaydı deve onları taşımakta zorlanır, gitgide zayıflar, incelip ipliğe döner, en sonunda iğnenin deliğinden geçecek dereceye varırdı Böylece deve iğnenin deliğinden geçmiş olur ve âyet-i kerimedeki işaret gerçekleşerek cehennemde azap çekmekte olanlar da oradan çıkıp sevinmeye başlardı Fuzuli'nin bu mübalağası, yalnızca gamlarının çokluğunu anlatmak içindir Başka hangi çokluk sıfatını kullansa gamlarının ziyadeliğini bu derece nükteli ve etkili anlatamazdı zira