Bahaeddin Bediz

HAKKINDA YAZILANLAR


Girit'in Müslüman kimliğini yansıtan fotoğraflar eve dönüyor

Zaman 23 Şubat 2007


''Girit'i ilk fotoğraflayan adam'' olarak tanınmasının yanında tarihçilerin ismi üzerinde ''ilk Müslüman fotoğrafçı'' şeklinde anlaştıkları Rahmizade Bahaeddin Bediz'in 100 yıl önce oluşturduğu kartpostallar, yeniden topraklarına dönüyor


Bahaeddin Bediz'in (1875-1951) 1909 yılında Girit'ten İstanbul'a dönerken bütün malzemeleriyle birlikte fotoğrafhanesini devrettiği Hamza Rüstem'in kuşaktan kuşağa sürdürdüğü görsel mirasın son temsilcisi Mert Rüstem, büyükbabasının ustasının kartpostallarını, çekildiği yerde sergilemeye hazırlanıyor


Hamza Rüstem Fotoğrafçılığın sahibi Mert Rüstem, 1871 Girit Kandiye doğumlu olan büyükbabası Hamza Bey'in Namık Kemal'in bir piyesini arkadaşlarına yazdırırken jurnallenmesi sonucu Fizan'a sürgününde Girit'e kaçmayı başarmasıyla başlayan 100 yılı aşkın fotoğrafçılık öyküsünü anlattı


Girit'teki İngiliz kampında seyyar satıcılık yaparken, ilk Müslüman fotoğrafhane sahibi Bahaeddin Bey'in dikkatini çeken Hamza Rüstem'in, karın tokluğuna bu mesleği öğrendiğini bildiren Mert Rüstem, şöyle devam etti:


''Rahmizade Bahaeddin Bey, Girit tarihinde önemli bir köşe taşıdır Girit'i peyzajıyla, halk ve kent yaşantısıyla, oradaki askeri birlikleriyle, köylüsü kentlisiyle kartpostallara dökmüş 205 adet bilinen Girit kartpostalı koleksiyonu oluşturmuş Günümüzde çok ciddi Yunanlı fanatikleri var 1 Bahaeddin kartpostalı, 500 ile bin avro arasında açık artırmalarda satılabilmektedir Özel numaralı olanları çok daha ciddi rakamlara alıcılar bulmaktadır''


Bahaeddin Bey'in meşrutiyetin ilanıyla birlikte hürriyetin geldiği düşüncesiyle İstanbul'a gitmeyi kararlaştırdığında Girit'teki fotoğrafhanesini yanında çalıştırdığı Hamza Rüstem'e içindeki bütün malzemeleriyle devrettiğini belirten Mert Rüstem, iyi bir eğitim alan ve 6 dil konuşabilen dedesinin bu geleneği ''Bahaeddin Fotoğrafhanesi Sahibi Hamza Rüstem'' adıyla ve büyük bir ciddiyetle sürdürdüğünü anlattı


YAŞAYAN FOTOĞRAFHANE


Mübadeleye kadar Girit'te binlerce kişinin fotoğraflarını çekerek yaşamını sürdüren dedesinin, bu tarihten sonra İzmir'e yerleşerek açtığı fotoğrafhanesinin son sahibi olduğunu belirten Mert Rüstem, şunları kaydetti:

''Fotoğrafhaneyi ve malzemeleri tek başlık altında topladım Şu an koleksiyonumuzun Türkiye'nin en zenginlerinden olduğuna inanıyorum Koleksiyonumuz öncelikle yaşayan bir fotoğrafhanenin özeti Ayrıca malzemeler Türkiye topraklarından satın alınmıştır Sadece fotoğraf makinesiyle değil, bir fotoğrafhanede olması gereken her şeyle (zamanın terazisinden, agrandizöre, ölçü kabına kadar) ilgileniyorum Yaklaşık 800 parça fotoğraf makinesi, aksesuvarı, dokümanlar, geçmişe ait dergiler, teknik bilgileri de saklıyorum''


Mert Rüstem, koleksiyonunda İzmir'deki Hamza Rüstem fotoğrafları, Bahaeddin Bey'in 160 parça kartpostalıyla babası ve amcalarının özel kartpostallarının bulunduğunu ifade ederek, büyük yangından sonra tarihine ilişkin birçok malzemesi de yok olan İzmir'in Cumhuriyet öncesi fotoğrafhaneleriyle ilgili bulabildiği 300 eski fotoğrafı topladığını anlattı Rüstem, ''İzmir'in eski kent yaşamı fotoğrafı çok az Bunları ayrı bir sergi ve yayın konusu yapmayı düşünüyorum'' dedi


''DEDEMİN TOPRAKLARINDA SERGİLENECEK''


Mert Rüstem, her koleksiyoner gibi elindeki arşivi kendisine saklamak istemediğini, bu amaçla dedesinin doğduğu Girit topraklarında bir sergi açmak için girişimlerde bulunduğunu, ancak bugüne kadar bir sonuç elde edemediğini belirterek, yakın bir zaman önce gelen davetle amacına çok yaklaştığını kaydetti


Girit Kent Tarihi Müzesi kreatörlerinden Angelina Baltazi ile tanışması sonucu geçen yıl açılan 1899-1940 Girit Kent Görüntüleri Tarihi Sergisine bazı fotoğraflarıyla katıldığını belirten Rüstem, müzeden 30-31 Mart günlerinde yapılacak serginin devamı niteliğindeki sempozyuma sunumda bulunması için resmi davet aldığını bildirdi Rüstem, ''Sempozyumda Fotografion Bahaeddin Hamza Rüstem isimli 50 fotoğraftan oluşan sunumu Türkçe yapacağım Önümüzdeki yıllarda da projeyi zenginleştirerek, elimizdeki fotoğraf ve malzemeleri Girit'te sergilemeyi istiyorum'' dedi


Girit'in genel tarihindeki fotoğraflarda Bahaeddin Bediz ile Hamza Rüstem'in isimlerine yer verildiğini, müzede Hamza Rüstem köşesi organize edildiğini anlatan Mert Rüstem, ''Giritliler, geçmişlerine çok bağlılar Sürekli araştırmalar yapıyorlar, eskiyle ilgili her şeyi topluyorlar 400 bin nüfuslu adada, birden çok kültür merkezi bulunuyor'' diye konuştu