Ibıray Altınsarı

Kazakların ilk modern okul sisteminin temelini atan ünlü düşünce adamı


yazar, dilbilimci



1864 yılında, Torgay’da, Kazak çocukları için bir ilkokul açtı Kazakların, Ruslarla baş edebilmelerinin, ancak iyi bir eğitimden geçmeleriyle mümkün olacağını, bu sebeple eğitime çok önem verilmesi gerektiğini söyledi O, modern ilimlerle manevî ilimlerin bir arada okutulması gerektiğini her vesilede dile getirdi Kazak Edebiyatında, realizm akımının da öncüsü olarak kabul edildi Modern bir eğitim taraftarı olmakla beraber, Rus misyonerlerinin okullardaki hristiyanlık propagandalarını ve Kazak çocuklarına İncil okutma teşebbüslerini çok şiddetli bir şekilde tenkit etti Yerleşik İslâm geleneklerini rencide edici (Kazaklara domuz eti yedirme ve domuz bakıcılığı yaptırma gibi) tutumları protesto etti Bu sebeple, “İslâm-Müslümanların Tutkalı” (İslâm-Müsülmanşılıktın Tutkası) adlı bir ilmihâl de yazdı Kazak Türkçesine de çok önem verirdi Genç neslin Kazakçayı iyi bilmesi ve kendilerini Kazak Türkçesiyle ifade etmesini isterdi Çocukların eğitiminin, Kazak diliyle yapılmasını savunurdu Pedagoji alanında da eserler meydana getirdi İlk Kazak grameri ve Kazakça-Türkçe Sözlüğü hazırladı


Kaynak:

Kazak Edebiyatının Belli Başlı Temsilcileri

Bünyamin ÖZGÜMÜŞ Yağmur Sayı : 16

Temmuz - Ağustos - Eylül 2002