Gaspard Monge Hayatı-eserleri

Gaspard Monge

Gaspard Monge,PELUSE KONTU ( D10 Mayıs 1746,Beaune- Ö28 Temmuz 1818,Paris ,Fransa,) tasarı geometriyi kuran ve analitik geometrinin gelişmesine öncülük eden Fransız Matematikçi,Fransız Devrimi"nin önde gelen kişilerinden olan Monge"a 1808"de Napoleon tarafından kont unvanı verilmiştir

Oratoryenlerin Beaune"daki ve Lyon"daki okullarında öğrenim gören Monge,henüz 16 yaşındayken Lyon"daki okulda bir süre fizik öğretmenilği yaptı1762"de Beaune"da tatil için bulunduğu sırada kentin ayrıntılı bir planını çıkardı,gözlem yöntemlerini ve gerekli topografya aygıtlarının yapımına ilişkin teknikleri belirlediBu çalışmasından etkilenen bir subayın önerisiyle Mezieres Askeri Okulu"na alınan Monge,babasının bir seyyar satıcı olmasından kaynaklanan toplumsal konumu nedeniyle bu okulda ancak teknik ressam olarak görevlendirildi

Burada yapımı önerilen bir kaleye yerleştirilecek topların yerlerinin belirlenmesine ilişkin bir problemi çözerek dikkatleri üzerine çektiMonge inşaat problemlerini geometri teknikleri kullanarak çözme yöntemini Meziere"deyken geliştirip genelleştirdibu yöntem sonradan tasır geometri olarak adlandırılmıştır

1768-83 arasında Mezieres"de fizik ve matematik dersleri veren Monge ,1780"de Louvre "da kurulan enstitünün hidrolik kürsüsüne atandıaynı yıl Bilimler Akademisi üyeliğine seçildi1781"de yayımladığı "Surla theorie des deblais et des remblais" ( Kazı ve Toprak Doldurma Yöntemleri Kuramı Üzerine )başlıklı makalesinde sonsuzküçükler hesabını yüzeylerin eğriliklerinin bulunmasına uyguladıBu çalışmasında eğriliğe ilişkin adi diferansiyel denklemi ortaya koyan Monge,eğriliklerin genel kuramını da geliştirdi

1783"te Mezieres"den ayrılarak Paris"e yerleşen Monge çeşitli kamu görevlerinde bulundu1795"te Fransız Ulusal Enstitüsünün kurulmasında rol oynadıDevrim yıllarında bilim adamları ulusal savunmaya katkıda bulunmaya çağrıldığında Monge dökümhanelerin yönetimini üstlendi;Description de L"art de fabriguer les canons ( Top Yapım Sanatı) ve Avis aux ouvriers en fer sur la fabrication de l"acier ( Demir İşçilerine Çelik Yapımı Hakkında Öğütler ) adlı kitapları kaleme aldı1794-95"te Öğretmen Okulunda ders verdiMezieres"de geliştirmiş olduğu ve askeri sır olarak saklanan tasarı geometriyi derslerinde anlatmasına ilk kez bu yıllarda izin verildi

Kaynak;AnaBritannica cilt 23 frmsinsinet için derlenmiştir,

1795"te Politeknik Okul"un kurulmasında büyük katkısı olan Monge,mühendis yetiştirmek amacıyla açılan bu okulda yöneticilik görevinin yanısıra tasarı geometri,analitik geometri,ve diferansiyel geometri derslerini üstlendiBu konularda yazılmış ders kitapları bulunmadığı için Monge ders notlarını elden geçirerek yayımladıBunlar arasında en önemlileri Geometri descruptive (1799 ,Tarası Geometri ) ve Feuilles d"analyse appliguee a"la geometrie (1799 ;Analizin Geometriye Uygulanması)adlı
yapıtlardırGeometrie descripteve"de üç boyutlu bir cismin birbirine dik üç doğrultudan elden edilen izdüşümleri aracılığıyle iki boyutlu düzlem (kağıt ) üzerinde gösterilmesi yöntemi olan ve teknik resmin temelini oluşturan tasarı geometri sergilenmekteydiFeuilles d"analyse appliguee a"la geometrie"de ise,Monge ,üç boyutlu geometride cebirsel yöntemlerin uygulanmasını başlattıBu yapıtlarda ortaya konan yöntemler mühendislik tasarımını tümüyle değiştirdive bu alanda büyük bir gelişmeye yol açtı


Napoleon ile 1796"da tanışan Monge,onun en yakın dostlarından biri ve sırdaşı olduNapoleon tarafından askeri seferlerin giderlerini karşılamak üzere İtalya"dan getirilecek resim ve heykelleri seçmekle görevli kurulun üyeliğine atandıgetirilen bu sanat yapıtlarının büyük bölümü Louvre"a kondu1798-1801 arasında Napoleon"un Mısır seferine katılan Monge,1798"de Mısır Enstitüsünün kuruluşuna katkıda
bulundu

Napoleon"un 1814"te iktidardan düşmesinden sonra yönetime gelen Bourbon hanedanı,Bonaparte"çı olduğu gerekçesiyle Monge2un bütün ünvanlarını kaldırdı1816"da da Fransız Ulusal Enstitüsü"ndeki üyeliğine son verdi




Kaynak;AnaBritannica cilt 23 frmsinsinet için derlenmiştir,