Sıfat Fiil Nedir? Sıfat Fiil Ekleri, Örnekleri ve Cümleleri

2 Sıfat Fiiller (Ortaçlar)



Sıfat fiiller filimsilerden olup, yapım ekleri ile yapılan sıfatlardırKelimelerin kök veya gövdelerine yapım ekleri getirilerek sıfat haline gelmesi durumudurKısacası isimlerin sıfata dönüşmüş halidirSıfatların her zaman bir ismi nitelediği gibi sıfat-fiiller de genellikle bir ismi niteler
Tanı->tanıdık (adam) kırıl->kırılası (eller)…
“-En, -Esİ, -mEz, -r, -dİk, -EcEk, -mİş” ekleriyle türetilirler




*Sıfat görevinde kullanılırlar Niteleme sıfatı sayılırlar
gelen araba, öpülesi el, dönülmez yol, koşar adım, tanıdık yüz, gelecek zaman, olmuş iş…
*Daha sonra isimleşebilirler İsimleştikleri zaman cümlede isim gibi kullanılırlar
Gelenler kimdi? özne
Tanıdıklarımıza rastlayamadık Dolaylı tüml



Sıfat-Fiil Türleri

Aldıkları eke göre çeşitlere ayrılırlar:
*Geçmiş zaman ortaçları :”-dİk ve -mİş” ekleriyle yapılır
Nesne ve kavramların geçmişte ortaya çıkan niteliklerini bildirirler
Koca şehirde bir tek tanıdık yok
Aramadık yer bırakmadık
Bugüne kadar görülmemiş bir haksızlık var ortada
Pişmiş aşa su katmak
*Gelecek zaman ortaçları:”-Esİ ve -EcEk ” ekleriyle yapılır
Nesne ve kavramların gelecekte ortaya çıkacak olan niteliklerini bildirirler
Kırılası eller hep zalimin yanında
Memleketin o kadar çok görülesi güzellikleri var ki…
Daha yapılacak çok iş var
Çözülemeyecek bir sorun yoktur
*Geniş zaman ortaçları: “-En, -mEz, -or” ekleriyle türetilirler
Dönülmez akşamın ufkundayız, vakit çok geç
Koşar adım eve gitti
Hep bilinen şeylerden bahsetti durdu
İşe erken başlayan erken verim alır
Gelen adayların kaydını yapıyorlar (şimdi gelen)
Akan kanı durdurmalı önce (her zaman akan)
Kaçan mahkûmları yakalamışlar (kaçmış olan)
Belirtme Ortaçları:”-dİk ve -EcEk” eklerinden sonra iyelik eki getirilerek yapılır
Okuduğum son kitap
Okuyacağım ilk kitap
Yapacağımız işler
Yapılacakları belirledim
Geleceği varsa göreceği de var
Diktiğimiz fidanlar meyve vermeye başlamış
Dikkat: Bu eklerden “-mEz, -or, -dİk, -EcEk, -mİş” ekleri fiil çekim eki olarak da kullanılmaktadır Zaten fiil çekim eki olan bu ekler zamana bağlı olarak sonradan sıfat yapmışlardır Sıfat yaptıkları durumda artık çekim eki değildirler
Bu konu uzun süre tartışılacak (çekimli fiil)
Uzun süre tartışılacak bir konu bulduk (ortaç)