Yel Yutan

Yel Yutan



Yelyutanlar kırlangıçlara çok benzer Ama kırlangıçlarla akraba olmayan bu kuşlar kolibrilerle aynı takım içinde sınıflandırılır Kanatları çok uzun ve dar, kuyrukları kısa ve genellikle çatal uçludur Yelyutanlara bazı yerlerde sağan da denir Yelyutanlar adlarını, hızla uçarken gagalarını sonuna kadar açmalarından alır Bu davranışlarının amacı hemen hemen tek besin kaynaklan olan havadaki böcekleri yakalamaktır Yelyutanlar saatlerce uçabilir ve saatte 100 kilometrelik bir hıza ulaşabilirler

Bacakları tüneyemeyecekleri ölçüde küçük ve zayıftır Yere indiklerinde yeniden havalanmakta büyük güçlük çektiklerinden kayaların yan yüzlerine ya da duvarlara tutunarak dinlenirler En iyi bilinen türlerinden kara yelyutan {Apus apus) çok geniş bir coğrafi bölgeye yayılmıştır Yaz gecelerinin ilerleyen saatlerinde kulak tırmalayan cıvıltılar çıkararak yükseklerde uçuştukları görülebilir Kara yelyutanlar yazın Türkiye'ye gelir, yüksek yapılara, ağaç kovuklarına yuva yapar ve kışa doğru Afrika'ya göç ederler Amerika baca yelyutanı {Chaetura pelagica) Kuzey Amerika'nın doğusunda ürer




Baca içlerine ya da ağaç kovuklarına yuva yapan bu tür, kışı Güney Amerika'da geçirir Ak gerdanlı yelyutan {Aeronautes saxatilis) uçan bir puroyu andırır ABD'nin batısında yaşayan bu tür yuvasını yüksek yarlara yapar Yelyutanların yuvası, yapışkan tükürükle-riyle birbirine tutturdukları dal parçaları, liken ya da tüylerden oluşur Hurma yelyutanı {Cypsiurus parvus) hurma ya da başka palmiye ağaçlarının yaprağında tüylerden düz bir yuva hazırlar; yumurtalarını da bu yastık-çığa yapıştınr

Yuva yaprakta dikine ve bazen baş aşağı bile duruyor olabilir Güneydoğu Asya ve Güney Pasifik Adala-n'nda yaşayan Callocalia cinsinin üyeleri ma- ğaralara rafı andıran küçük yuvalar yapar Büyük ölçüde ya da yalnız yapışkan tükrükle-rinden oluşan bu yuvalar Uzakdoğu'nun ünlü kuş yuvası çorbasında kullanılır Tek bir mağarada bazen 1 milyon yelyutan bulunabilir Callocalia cinsinin bazı üyeleri yağkuşları gibi, çıkardıkları sesin yankısını değerlendirerek mağara içinde ya da dışında uçuş güvenliklerini sağlayabilir Bilindiği kadarıyla bu özelliği taşıyan başka bir kuş yoktur Benzer özellik yarasa ve yunuslarda da görülür Yelyutanların sonar işlevi gören sesleri kısa patlamalar halinde çıkar ve insan kulağının duyabileceği bu seslerin frekarısı 1500-5500 hertz arasında değişir {bak Ses)