Usturaya Jilet Olan Tarihimiz

Çanakkale Savaşı'nın yıldızı Muavenet-i Milliye ve 1 Dünya Savaşı'nın simgesi Yavuz'dan Kurtuluş'un bayrağı Bandırma'ya kadar Türk tarihinde önemli yeri olan 10 geminin 8'i artık yok Tarihimizle övünmeyi genellikle seviyoruz ama ona saygı göstermeyi nedense pek beceremiyoruz Bunun en iyi örneği tarihimize mal olmuş gemiler

Kırım Savaşı'na katılan Mahmudiye'den Kurtuluş'un simgesi Bandırma'ya, Çanakkale Savaşı'nda ünlü İngiliz gemisi Goliath'ı batıran Muavenet-i Milliye'den 1 Dünya Savaşı'nın simgesi haline gelmiş Yavuz'a kadar tarihte çok önemli görevler üstlenmiş 10 gemiden 8'inden geriye hiçbir şey kalmadı Çanakkale Deniz Savaşı'nı kazandıran Nusrat (Nusret) mayın gemisinin ise orijinal parçalarından sadece kaburga kısmı kaldı

Onlar Müze Yaptı

Türkiye tarihe mal olmuş bu efsane gemilerin yok olmasına göz yumarken, birçok ülke böylesi manevi değerlerine sahip çıkıyor Yunanlılar, Yavuz gibi Dünya Savaşı'nda görev yapmış olan ünlü gemileri Averof Zırhlısı'nı, Bulgaristan da Hamidiye kruvazörünü bir torpido ile yaralayan Drutsky torpidosunu müze-gemi yaptı Rusya'da Aurora İngiltere'de Victory, Belfast ve Cutty Sark, ABD'de Texas, Intrepid, Constitution ve sayılamayacak daha niceleri günümüzde birer müze-gemi olarak hizmet vermeye devam ediyor

Tarihi gemilerle ilgili çeşitli araştırmalarını kitaplaştıran yazarlar Eser Tutel ve Ahmet Güleryüz, Türkiye'nin kendi manevi değerlerine sahip çıkamadığını belirterek, "Şimdi Nusrat ve Bandırma gemilerinin sadece benzerlerini yapıp sergiliyoruz Ama orijinalleri yok oldu Elimizde müze gemi yapabileceğimiz bir tek Savarona kaldı Ama onu özel bir şirkete kiraladık Hiç olmazsa elimizdeki bu son geminin bir an evvel müze gemiye dönüştürülmesi gerekiyor" dediler

Yavuz İtalyanlara Satıldı

Yavuz "Goeben" adıyla 1911'de Almanya'da yapıldı 186 metre boyundaki gemi dönemin en büyük savaş gemilerinden biriydi İngiliz Kraliyet Donanması Komutanı Winston Churchill, bu geminin ne pahasına olursa olsun ele geçirilmesini istemiş, Goeben, yanında Breslau kruvazörüyle birlikte Kraliyet Donanması'nı İstanbul açıklarına kadar peşine takmıştı

Burada beş milyon Osmanlı altını karşılığı satın alınan gemi, Osmanlı Donanması'na geçti Goeben, "Yavuz"; Breslau da "Midilli" adlarını alıp Rusya'nın Sivastopol ve Odessa kentlerini bombalayarak, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1 Dünya Savaşı'na girmelerine sebep oldular

Yavuz, 1925-30 arasında büyük çapta onarım gördü Bu onarım yüzünden bir bakan Yüce Divan'da yargılandı ve hüküm giydi 1930'da tekrar sefere çıktı Atatürk'ün naaşını taşıdı 1950'de kadro dışı kalarak Gölcük'e çekildi 1969'da Makine Kimya Endüstrisi'ne (MKE) satıldı 1975'te satışa çıkarıldı Hurdaya ayrılan gemiyi, İtalyanlar sökmek üzere satın aldı

Kardeş Yatların Sonu

1890'da Japonya'da batan Ertuğrul Firkateyni'nin adını alan Ertuğrul yatı 1903'te İngiltere'de inşa edildi 1904'te İstanbul'a geldi 1926'da Donanma kadrosundan çıkarılarak Cumhurbaşkanlığı yatı olarak tahsis edildi 1926'dan 1937'ye kadar Atatürk tarafından kullanıldı

Genç Türk devletinin konukları krallar cumhurbaşkanları ve prensler, Atatürk tarafından hep, imparatorluğun son cumhuriyetin ilk yatı olan Ertuğrul'da ağırlandı 1937'de hizmetten çıkarılan yat, 1939'da sökülmek üzere Bozmacı İlhami Söker'e verildi Haliç'te yıllarca bekledikten sonra 1959'da söküldü
Ertuğrul'un kardeşi Söğütlü, 1908'de İngiltere'de inşa edildi Ertuğrul yatından önce devlet erkânı tarafından kullanılıyordu Atatürk bu yatı bir süre kullandı Marmara'da geziler yaptı Yat 1933'te hizmetten çıkarılarak söküldü

Şanlı Nusrat'ın Dramı

Osmanlı Donanması'nda 1913'te göreve başlayan Alman yapımı mayın gemisi 18 Mart 1915 Çanakkale Deniz Savaşı'nın kazanılmasına büyük rol oynadıDöşediği mayınlarla birçok savaş gemisinin batmasına neden oldu 1937'de dalgıç gemisi oldu 1939'da tekrar "Nusrat" ismini aldı 1962'de Kalkavan ve Kaptanoğlu'na satıldı

1962-66 yıllarında büyük bir tadilat ile kargo gemisi oldu ve "Kaptan Nusrat" adını aldı 1979'da A Tombul ve 1980'de Mustafa Okan Kardeşler Kollektif Şirketi'ne satıldı 1990'da Mersin Limanı'ndan çıkarken battı 1999'da çıkarıldı ve yüzdürüldü 2004'te bu gemi tekrar aslına uygun hale döndürülüp Tarsus'ta bir parkta "Nusrat" olarak ziyarete açıldı Ancak geminin orijinal parçalarından sadece kaburga kısmı kaldı

Mahmudiye Odun Oldu

Haliç'te 1829'da yapılan üç ambarlı kalyon tekne olan Mahmudiye, Kırım Savaşı'na katıldı Savaşın ardından Gazi sanı ile anıldı Görkemli duruşu ile çağının en büyük savaş gemisiydi 1879'da hurdaya çıkarıldı Parasızlık nedeniyle tersane çalışanlarının ödenemeyen maaşlarının yerine kışlık odun olarak dağıtıldı

Akıncı Hamidiye Söküldü

1 Dünya Savaşı'nda Osmanlı donanmasının savaş gemilerinden biri olan 112 metre uzunluğundaki Hamidiye kruvazörü, 1903'de İngiltere'de inşa edildi Balkan Savaşı başlayınca Karadeniz'de görevlendirildi Aralık 1912'de Varna'yı ve öteki Bulgar limanlarını bombaladı Aynı yıl bir Bulgar torpil gemisince vuruldu İstanbul'a gelmeyi başardı ve Haliç'te onarıma alındı Balkan Savaşı sırasında Yunanistan'ın Osmanlı donanması üzerindeki baskısını hafifletmek üzere Ege ve Akdeniz'de Yunan hedeflerine yönelik 'Akın Harekâtı' adı verilen 75 aylık bir taarruz gerçekleştirdi Unutulmazlar arasında yerini alan gemi, 1966'da söküldü

'Kurtuluş'un Simgesi

Atatürk'ü Samsun'a götüren Bandırma Vapuru, 1878'de Glasgow kentinde yolcu ve yük vapuru olarak inşa edildi İlk sahibi Yunanistan'da bir firmaya sattı 12 Aralık 1891'de kaza sonucu battı, aynı yıl yüzdürüldü Daha sonra İstanbul'daki Rama Derasimo firmasına satıldı Adı "Panderma" olarak değiştirilen gemi, Türk bayrağı çekilerek yük ve yolcu seferleri yaptı 1910'da Osmanlı Seyrüsefain İdaresi, adını "Bandırma" olarak değiştirdi ve posta vapuru yaptı 19 Mayıs 1919'da Atatürk ve arkadaşlarını Samsun'a getirdikten sonra yine posta hizmetine devam etti 1924'te hizmet dışı bırakıldı 1925'te Bozmacı İlhami Söker'e satıldı ve 4 ayda parçalandı

İlk Transatlantiğimiz

Gülcemal, 1875'te İngiltere'de Atlantik Okyanusu'nu geçmek üzere inşa edilen iki transatlantikten biriydi 1900'lerin başlarında bir Kanada şirketi Avrupa'dan göçmen taşımada kullandı 1911'de Sultan Reşat satın aldı Gemiye, Sultan'ın annesinin adı olan Gülcemal ismi verildi Ekonomik ömrünü doldurmuş olmasına rağmen onarıma alındı ve 1937'ye kadar kullanıldı Türk deniz yollarının amiral gemisi oldu Atatürk'ün de bindiği ve seyahat etmekten büyük keyif aldığı gemi, 1930'lu yılların sonunda Haliç'e çekilip depo olarak kullanıldı 1945'te sökülmek üzere İtalya'ya götürüldü

Goliath Fatihi

1910'da Almanya'dan satın alınan Muavenet-i Milliye adlı torpido bot, Binbaşı Ahmet Bey komutasında, Çanakkale Savaşı'nda 12 Mayıs 1915'i 13 Mayıs'a bağlayan gece İngiliz gemisi Goliath'ı batırdı ve savaşın kaderini etkiledi Nusret'le birlikte savaşta çok kritik bir rol oynayan iki savaş gemisinden biri oldu Bu torpido, 1923'de hizmet dışı kaldıktan sonra 1953'te hurdaya ayrılarak söküldü