Sir Frank Whittle - İngiliz Havacı ve Mühendis

Sir Frank Whittle - İngiliz Havacı ve Mühendis

Gaz türbininin uçaklarda jet motoru olarak kullanılabileceğini ilk fark eden kişi İngiliz havacı ve mühendis(doğumu 1907) Frank Whittle'dır Daha küçük bir çocukken model uçaklar uçurmaya çalışan Whittle, Warwickshire'daki Leamington College'da öğrenim gördü 16 yaşındayken Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne (RAF) katıldı 1926'da Cranwell'deki RAF College'a öğrenci olarak kabul edilen Whittle uçmayı öğrendi ve bir süre sonra usta bir pilot oldu

Cranwell'deyken uçaklarda jet itmesinden yararlanılması konusu üzerinde düşünmeye başladı O dönemde tüm uçaklar pervaneliydi ve pervaneler öbür motorlu taşıtlardakilere benzeyen pistonlu motorlarla çalıştırılıyordu Bu tür bir uçakla ulaşılabilecek hız ve yükseklik düzeyi sınırlıydı Whittle daha etkili bir itme sistemi araştırmaya girişti Bir gaz türbininin yardımıyla motorun önündeki hava girişinin yakınına yerleştirilmiş bir pervane sisteminin döndürülebileceğini düşündü İçeri giren hava pervane tarafından sıkıştırılacak ve buradan bir yanma odasına beslenecekti; yanma odasına gazyağı gibi bir sıvı yakıt püskürtülecek ve sıkıştırılmış hava-yakıt karışımı burada yakılacaktı Sıkıştırılmış hava böylece ısınarak genişleyecek, yanma odasının arkasından dışarı püskürerek türbinin kanatlarına çarpacak ve kanatları döndürecekti

Türbini terk eden sıcak gazlar arkadan güçlü bir jet biçiminde dışarı püskürecek ve böylece Öne doğru bir itme gerçekleşecekti (bak Kuvvet ve Hareket) Whittle ilk gaz türbinli motorun patentini 1930'da aldı 1934'te Cambridge Üniversitesi' ne girerek mekanik bilimler öğrenimi gördü Burada geçirdiği üç yıl boyunca, düşüncelerini uygulamaya koyabilmek için gerekli bilgiyi edindi

Whitle kısa bir süre sonra kendisine mali destek sağlayan bazı arkadaşlarıyla birlikte, motorlarını geliştirmek üzere bir şirket kurdu Şirketin ürettiği ilk gaz türbinli motor Nisan 1937'de yerde denendi 1939'da II Dünya Savaşı'nın patlak vermesi üzerine İngiliz hükümeti Whittle'ın çalışmalanyla ilgilenmeye başladı ve bunun üzerine özel bir uçak tipi geliştirildi Whittle motoruyla donatılan ve Gloster E28/39 adı verilen bu uçak 15 Mayıs 1941'de havalandı ve 1944'te RAF'ta hizmete girdi

Ama gaz türbinli jet motorlan alanındaki asıl gelişmeler II Dünya Savaşı sonrasında gerçekleşti 1948'de RAF'tan emekli olan Whittle aynı yıl başanlarından ötürü "sir" unvanı aldı Başka bilim kuruluşlarından ve ABD'den de çeşitli ödüller kazanan Whittle bazı havacılık kuruluşlarında danışman olarak çalıştı 1977'de Annapolis'teki (Marylarıd) ABD Deniz Kuvvetleri Akademisi'nde araştırma profesörü oldu Gaz türbinlü motor, İÇTEN YANMALI MOTOR maddesinde anlatılmıştır