Tarih Öncesi Omurgalı Hayvanlar

Tarih Öncesi Omurgalı Hayvanlar



Solucan benzeri canlılar omurgalı hayvanların da türemesine yol açtı Bu evrim çizgisindeki hayvanlarda önce sırt boyunca, sinir sistemi ve kan damarlarını destekleyen çubuk biçiminde sert bir doku gelişti Sırtipi (notokord) denen bu yapı daha sonra omurgaya dönüştü Ardından solucanın her bölütü bir çift kaburgayla desteklenirken beyni ve duyu organları, kafatasına dönüşecek sağlam bir yapıyla çevrelendi İşte ilk balık bu temel özelliklere uygun görünüşteydi Daha sonra çeneler ve yüzmeye yardımcı yüzgeçler gelişti Devoniyen Dönem'in sonlarına doğru (yaklaşık 350 milyon yıl önce), bir balık grubunda havayla solunum yapabilecek akciğerler ve karşılıklı yerleşmiş kaslı yüzgeçler ortaya çıktı

Eusthenopteron cinsi bu Özelliğe sahip balıklardan oluşuyordu ve içinde yaşadığı gölleı kuruduğunda varlığını karada sürdürebilecek yeterlikteydi Artık böyle bir balıktan yaşamlarının bir bölümünü karada geçiren amfibyumlara geçiş için küçük bir adım kalmıştı Gerçekten ilk amfibyumlar Devoniyen Dö-nem'de göründü Ichthyostega büyük bir semendere benziyordu Ama balığınkini andıran kafası ve kuyruğunun gerisinde yüzgeci vardı Bu dönemi izleyen Karbonifer ve Permiyen dönemlerde amfibyumlar büyük önem kazandı ve gelişimlerinin doruğuna ulaştı Bazıları, örneğin 5 metre uzunluğuyla dev bir timsahı andıran Eogyrinus turbalıklar-daki sığ sularda dolaşarak balıklan avlıyordu Uzunluğu 2 metreyi bulan Eryops gibi öbür iri amfibyumlar ise yaşamlarını büyük ölçüde karada geçiriyordu Bu amfibyumlar giderek günümüzün küçük kurbağa ve semenderlerine dönüşürken yerlerini sürüngenlere bıraktı Archosauria grubu en dikkat çekici ilk sürüngenleri kapsıyordu Timsaha benzeyen bu hayvanlar Permiyen Dönem'in sonlarına kadar sularda yaşadı

Daha sonra karalara yayıldılar Güçlü arka ayaklan ve yüzmeye yarayan kuyruklannın desteğiyle iki ayakları üstüne kalkabilen bu sürüngenlerden dinozorlar türedi Dinozorlar yaklaşık 230 milyon yıl öncesinden 65 milyon yıl öncesine kadar süren Triyas, Jura ve Kretase dönemlerinde karalarda dolaşan en güçlü yaratıklardı {bak Dinozor) Öte yandan, Archosauria grubundan, Pterosaurus olarak bilinen uçan sürüngenler gelişti Kuşlardan çok yarasalan andıran bu hayvanların geniş derimsi kanatlan vardı Kuştüyü yerine kıllarla kaplı kanatları, ön kenarları boyunca son derece uzamış dördüncü parmağa bağlanıyordu

Quetzalcoatlus'un kanat uçlan arasındaki açıklık 12 metreydi Archosauria grubunun bir başka dalından ise kuşlar türedi Arkeopteriks bilinen ilk kuştu Jura Döne-mi'nin sonlarına doğru (yaklaşık 150 milyon yıl önce) yaşayan bu hayvan kuştüyleri taşıyan küçük bir dinozor görünümündeydi Ama ondan ya da onun benzerlerinden günümüz kuşlan türedi (bak Kuş) Archosauria grubu dışında kalan sürüngenler arasında Ichthyosauria ve Plesiosauria sayılabilir Bu iki grubun üyeleri denize geri dönerek yaşamlarını sürdürmüştür İçlerinden Ichthyosaurus cinsi yunuslara benzer bir görünüş kazanırken, Cryptocleidus cinsinde uzun boyun ve kaplumbağanınkine benzer gövde gelişmişti