Anadolu'daki Çevre Uygarlıklar ve Anadolu'ya Etkileri

ÇEVRE UYGARLIKLAR VE ANADOLU’YA ETKİLERİ

· İlk Çağ’da Anadolu’yu en fazla etkileyen uygarlık merkezi Mezopotamya olmuştur
· Mezopotamya iki nehir arası demek olup Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki bölgeye denir
· İlk Çağ’da Mezopotamya’da kurulan devletler ;Sümerler,Babilliler,Asurlular ve Akadlardır

SÜMERLER:
· Mezopotamya’da kurulan ilk uygarlık Sümerlerdir MÖ 3500’de Orta Asya’dan gelerek Mezopotamya’da devlet kurmuşlardır
· Kanallar açmışlar ve bataklıkları kurutarak tarım ve hayvancılık yapmışlardır
· Tarihte ilk yazıyı Sümerler bulmuşlar ve kullanmışlardır( Çivi yazısı) MÖ 3200
· Not: Yazının bulunmasıyla tarih devirleri başlamıştır
· İlk yazılı kanunlar, ilk takvim, ilk matematik bilgileri de yine Sümerlere aittir
· Sümerler çok tanrılı dine inanırlar ve Ziggurat adı verilen tapınaklarında tanrılarına tapınırlardı ve kurban keserlerdi
· Sümerler Mezopotamya’da kurulan Akadlar tarafından son verilmiştir

BABİLLER:
· Aşağı Mezopotamya’da kurulmuştur
· Devletin en güçlü zamanı kral Hammurabi zamanıdırKral Hammurabi Sümer kanunlarını geliştirerek uygulamıştır( Hammurabi Kanunları diye bilinir)
· Babil , dünyanın yedi harikasından biri olan “Babil’in Asma Bahçeleriyle” ünlüdür
· Babilliler MÖ 6yüzyılda Persler tarafından yıkılmıştır

ASURLULAR:
· Yukarı Mezopotamya’da kurulmuşturNinova şehri başkenttir
· Asurlular ticaretle uğraşmışlardırAnadolu,Mısır ve Mezopotamya arasında ticaret yapmışlardır
· Asurlular ticaret amacıyla Anadolu’ya geldiklerinde yazıyı da beraberinde getirmişlerdirBöylece Anadolu hem yazıyı öğrenmiş hem de tarih çağlarına girmiştir
· Asurlular MÖ 612 yılında Pers egemenliğine girmiştir

AKADLAR:
· MÖ 2300 lü yıllarda Arabistan’dan gelerek Mezopotamya’da devlet kurdular
· Akadlar; Elam,Asur,Doğu Anadolu ve Akdeniz’i fethederek imparatorluk kurdular
· MÖ 2150 yıllarında kuzeyden gelen Gutiler tarafından yıkılmıştır

ANADOLU’YU ETKİLEYEN DİĞER UYGARLIKLAR

• İran’da hüküm süren Persler MÖ 6yüzyılda Anadolu’ya gelerek 200 yıl hüküm sürdüler

· MÖ 7yüzyılda kurulan Makedonya Devleti’nin kralı olan İskender Asya seferine çıkarak Anadolu Mısır ,Suriye,İran ve Hindistan’ı ele geçirmiş ve sefer dönüşü ölünce ülke küçük krallıklara bölünmüştürBunlardan biriside Batı Anadolu’daki Bergama krallığıdırBergama krallığı zamanında bilim ve kültür önem kazanmıştır Parşömen(Bergamon) kağıdı icat edilmiş ve bilgiler kalıcı hale getirilmiştir
· MÖ 753’te İtalya’da kurulan Roma İmparatorluğu MÖ 60 ‘lı yıllarda sınırlarını hızla genişletmiş ve Anadolu,Mısır,Suriye ve Kuzey Afrika’yı ele geçirerek büyük bir imparatorluk kurmuşlardır Anadolu’da Roma dönemine ait mimari eserler vardırBunlar; İstanbul’da Bozdoğan kemeri ve Çemberlitaş, Ankara’da ise Ogüst Mabedi( Tapınağı) ve Roma Hamamıdır
· Roma İmparatorluğu MS 395 yılında Batı Roma ve Doğu Roma ( Bizans İmp) olmak üzere ikiye ayrıldıDoğu Roma’dan (Bizans’tan ) günümüze pek çok mimari eser kalmıştır bunların en önemlisi İstanbul’daki Ayasofya , Yerebatan Sarnıcıdır
· Doğu Akdeniz kıyılarında denizcilikle uğraşan Fenikeliler buldukları 22 harflik alfabeleriyle Anadolu’yu ve Dünyayı etkileyerek katkıda bulunmuşlardır
· Mısır uygarlığı ise kullandıkları resim yazısı(Hiyeroglif), güneş yılı esaslı takvim ile tıp , matematik , astronomi alanlarında dünya medeniyetine katkıda bulunmuşlardır