Hacı Bayram Veli-Tasavvuf öncülerinden

Hacı Bayram Veli-Tasavvuf öncülerinden

(13521430), Anadolu'daki tasavvuf hareketinin öncülerindendir Halk arasında Anadolu'nun manevi koruyucusu sayılan Hacı Bayram Veli'nin kurmuş olduğu Bayramilik tarikatı büyük yaygınlık kazanmıştır

Hacı Bayram Veli Ankara yakınlarındaki Solfasol köyünde doğdu Asıl adı Numan'dır Medrese öğrenimi gördü Önce Bursa'da, sonra da Ankara'daki Kara Medrese'de müderrislik yaptı Burada verdiği derslerle ün kazandı 1392'de Kastamonu ve Sinop'taki İsfendiyaroğullan üzerine düzenlediği seferden dönen Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid'le Ankara'da karşılaştı ve ona toplum düzenindeki bozukluklardan yakındı Padişahın herhangi bir tepki göstermemesi karşısında müderrisliği bırakarak Kayseri'ye gitti Burada ünlü mutasavvıf Şeyh Hamid Aksarayi'ye bağlandı İlk karşılaşmaları bir kurban bayramı gününe rastladığından şeyh ona Bayram adını verdi

Hacı Bayram Veli halk arasında Somuncu Baba ve Ekmekçi Baba olarak da tanınan Şeyh Hamid Aksarayi'nin yanında uzun yıllar kaldı Ondan tasavvufun bütün inceliklerini öğrendi Şeyhinin 1412'de ölümü üzerine Ankara'ya dönerek kendi tarikatını kurdu Hacı Bayram Veli'nin kurduğu Bayramilik tarikatı kısa sürede yayıldı, birçok yerde Bayrami tekkeleri kuruldu Ününü kıskanan bazı kişiler Hacı Bayram Veli'yi saltanatı ele geçirmeye çalışmakla suçlayarak padişaha şikâyet ettiler Bunun üzerine II Murad (142151) Hacı Bayram Veli'yi Edirne'ye çağırdı

Onu dinledikten sonra söylenenlerin asılsız olduğuna inandı Hacı Bayram Veli'ye büyük saygı gösterdi ve onun adına Edirne'de bir zaviye kurdurdu, bağışta bulundu Bundan sonra Bayramilik daha hızlı yaygınlaştı Hacı Bayram Veli'nin Ankara'daki tekkesi Anadolu'nun dört bir yanından gelenlerle dolup taştı 1430'da Ankara'da ölen Hacı Bayram Veli'nin türbesi bugün de önemli bir ziyaret yeridir

Hacı Bayram Veli herhangi bir yapıt bırakmamış, onun düşüncelerini halifeleri (şeyhin temsilcisi, görevlendirdiği kimse), özellikle de Akşemseddin kitaplaştırmıştır Türkçe şiirleri ise günümüze kadar gelmiştir Bayramilik, Hacı Bayram Veli'nin ölümünden sonra iki kola ayrılmıştır Akşemseddin ile Bıçakçı Ömer Dede'nin kurduğu bu kollar arasındaki ayrılık giderek derinleşmiştir Bayramilik'i daha çok Akşemseddin'in yolundan gidenlerin sürdürdüğü kabul edilir Bayramilik'e girenlerin bir işle uğraşmakla zorunlu olmaları Ahiler'in bu tarikata yakınlık duymalarına yol açmıştır Özellikle kentlerde yerleşmiş olan küçük zanaatçılar Bayramilik'in yaşamasında etkili olmuşlardır