Hava Nedir?-Havada Hangi Gazlar Bulunur?

Hava Nedir?-Havada hangi gazlar bulunur?



Hiç yokluğunu duymadığımız ve hiçbir karşılık ödemeden sahip olduğumuz için havanın ne kadar değerli olduğunu çoğu kez düşünmeyiz bile Oysa hava olmasaydı yeryüzünde yaşam da olmazdı Bulutsuz bir gökyüzünün kuşattığı dünyamız gündüzleri sıcaktan kavrulan, geceleri buz gibi soğuyan, hiçbir canlının yaşamadığı ve hiçbir sesin duyulmadığı ıssız bir çöle dönüşürdü

Bütün canlıların yaşaması için gerekli olan gazların, bulutları ve yağmuru oluşturan su buharının kaynağı havadır Konuşmalar, müzik ve algıladığımız bütün öbür sesler ancak dalgalar halinde havada yayıldıkları sürece kulağımıza ulaşabilir Ayrıca günlük yaşamda havadan yararlanmanın başka yolları da bulunmuştur Örneğin taşıt lastiklerinin şişirilmesinde, trenlerin havalı frenlerinde ve sıkıştırılmış (basınçlı) havayla çalışan pnömatikaygıtlarda havadan yararlanılır

Hava Nedir?

Eski Yunan'ın en büyük düşünür ve bilginlerinden Aristo İÖ 350'lerde, canlı ve cansız her şeyin toprak, hava, ateş ve su gibi dört temel "elemenften oluştuğunu öne sürmüştü Yaklaşık 2000 yıl boyunca havanın bütün öbür elementler gibi yalın, tek bir madde olduğuna inanıldı Ancak 1777'de, İngiliz kimyacı Joseph Priestley'in oksijen gazını keşfetmesinden üç yıl sonra, Fransız bilim adamı Antoine Lavoisier havanın bir gaz karışımı olduğunu ve bu karışımda yaklaşık beşte bir oranında oksijen bulunduğunu açıkladı Geri kalan beşte dördü ise yanma ve solunum olayında hiçbir rolü olmayan azottan oluşuyordu

Solunum ve yanma için azota gerek yoktur; ama azot gene de çok önemli bir gazdır Toprakta bulunan bazı bakteriler havanın azotunu "bağlayarak", yani başka elementlerle birleştirerek, bitkilerin yararlanabileceği azot bileşiklerine dönüştürür Böylece bitkiler bütün canlılar için gerekli olan proteinleri ve öbür azotlu organik bileşikleri üretebilir Gübrelerin, patlayıcıların ve çeşitli kimyasal maddelerin yapımında da azottan yararlanılır


Havada bu iki temel gazdan başka bir miktar karbon dioksit ile yere ve zamana göre değişen oranda su buharı bulunduğu daha o çağlarda biliniyordu Zamanla kimyacılar, havada gene az miktarlarda bulunan beş gazın daha varlığını saptadılar Soy gazlar grubundan olan bu gazlar argon, neon, helyum, ksenon ve kriptondur (bak Gaz) Bunların hepsi de günlük yaşamda çeşitli amaçlarla kullanılır Argon ve neon renkli ışık veren uzun tüp lambaların, kripton madenci lambalarının, ksenon ise fotoğrafçılıkta kullanılan elektronik flaşların ampullerine doldurulur Meteoroloji araştırmaları ve hava tahminleri için atmosfere gönderilen büyük balonlar helyumla şişirilir


Eskiden bu amaçla hidrojen kullanılırdı; ama hidrojen gibi kolayca tutuşmayan helyumun çok daha güvenilir olduğu kısa sürede anlaşıldı (bak Balon) Helyum hidrojenin iki katı yoğunluktadır, ama gene de havadan daha hafiftir Havada doğal olarak bulunmayan bazı maddeler de taşıtlar ve sanayi ekinlikleri nedeniyle havaya karışır Otomobil egzozlarından ve fabrika bacalarından çıkan karbon monoksit, kükürt dioksit gibi zehirli gazlar ile öbür kimyasal bileşikler hava kirliliğinin başlıca nedenidir Özellikle büyük sanayi kentlerinin çevresinde bu olay çok ciddi boyutlara ulaşır (bak Çevre KİRLİLİĞİ)