Çanakkale Savaşları-kara Savaşları-savaşın Sonuçları

Çanakkale savaşları-kara savaşları-savaşın sonuçları



Çanakkale Savaşları,i Dünya Savaşı'nda İngilizler ile Fransızlar'ın Çanakkale Boğazı'nı ele geçirmek amacıyla Osmanlı Devleti'ne karşı açtıkları savaşlardan oluşur 1915 yılı boyunca denizde başlayıp karada süren savaşlar boğazı geçemeyeceklerini anlayan İngiliz ve Fransız kuvvetlerinin geri çekilmeleriyle son bulmuştur

i Dünya Savaşı'nda İngiltere ile Fransa kendileriyle aynı safta yer alan Rusya'ya yardım etmek istiyorlardı Bu yardımı karada Avrupa kıtasındaki güçlü Almanya engelini aşamadıklarından, denizyoluyla gerçekleştirmeye karar verdiler Aşmaları gereken ilk engel ve ele geçirmeleri gereken ilk geçit Çanakkale Boğazı'ydı Bu boğazı aşarlarsa İstanbul Boğazı da kolaylıkla ele geçirilebilir düşüncesindeydiler Böylelikle AkdenizKaradeniz yolu İngiltereFransa ve Rusya'nın denetimine girecek, başkenti İstanbul'u bileyitiren Osmanlı Devleti de savaş dışı kalmış olacaktı


İngilizFransız donanması Osmanlı Devleti ile savaşa girdikleri Ağustos 1914'ten başlayarak Çanakkale Boğazı'na girişçıkışı denetimleri altına almışlardı KasımAralık 1914'te boğazı savunan Türk tabyalarına karşı birkaç da saldırı düzenlediler Ama asıl deniz harekâtı 19 Şubat 1915'te başladı 40 gemiden oluşan İngilizFransız filosunun saldırısını Türk topçuları boğazın iki yakasından açtıkları şiddetli ateşle geri püskürttüler 25 Şubat 1915'teki ikinci büyük saldırılarında boğazı savunan dış tabyaları susturmayı başardılarsa da iç tabyaların direnmesi karşısında boğaza giremediler Bu durum karşısında ellerindeki bütün güçleri toplayarak kesin sonuç almak için bir harekât

düzenlemeye karar verdiler Böyle bir gelişmeyi bekleyen Türkler de boğazın iki yakasındaki savunma güçlerini artırdılar Boğazın sularına da çok miktarda mayın döktüler 18 Mart 1915 günü başlayan büyük saldırının daha başlangıcında İngilizFransız filosundan dört zırhlı mayınlara çarptı Bunlardan ikisi battı, ikisi de hareketsiz kaldı Birkaç küçük gemi de kıyıdan açılan ateş sonucu savaş dışı kaldı Bu gelişmeler üzerine geri çekilmeye çalışan iki Fransız zırhlısı da mayına çarparak ağır yara aldı Uzun hazırlıklar sonunda giriştikleri saldırının daha ilk gününde böylesi bir yenilgiye uğrayınca İngilizFransız filosu Çanakkale Boğazı'ndan çekilmek zorunda kaldı

Kara Savaşları

Denizden boğazı geçemeyeceklerini anlayan İngilizler ve Fransızlar bu kez karadan saldırmaya karar verdiler Bu amaçla 25 Nisan'da Gelibolu Yarımadası'nda Seddülbahir ve Anburnu'na asker çıkardılar Çanakkale Savaşları'nın en kanlı dönemi bundan sonra başladı Arıburnu'nda karaya çıkan ve Conkbayın' na doğru ilerleyen İngiliz birliklerini Mustafa Kemal'in komuta ettiği 19 Tümen karşıladı ve bir karşı saldırıyla geri püskürttü Ama saldırıların ardı arkası kesilmedi Mayıs, haziran, temmuz aylan boyunca göğüs göğüse çarpışmalar sürüp gitti Ağustos ayı başlannda savaş bir ara durakladıysa da Çanakkale'yi kesinkes geçmeyi amaçlayan İngiltere hükümetinin baskısı sonucu yeni bir saldırı planı hazırlandı Donanmanın koruması altında 70 bin kişilik bir güç 9

Ağustos'ta Anafartalar yöresine büyük bir çıkarma yaptı O sırada Anafartalar Grubu komutanlığına atanmış olan Mustafa Kemal bu saldırıyı da püskürttü 20 Ağustos'taki ikinci saldırı da İtilâf güçlerinin geri çekilmesiyle sonuçlandı Çanakkale' yi karadan da geçemeyeceklerini anlayan İngilizler ve Fransızlar, biriki ay daha küçük saldırılarla oyalandıktan sonra Kasım 1915'te savaşı sona erdirmeyi kararlaştırdılar Şubat 1916'ya gelindiğinde Gelibolu Yarımadası'nda bir tek İngilizFransız askeri kalmamıştı

Savaşın Sonuçları

Çanakkale Savaşları I Dünya Savaşı'nın en kanlı çarpışmalarından biri olarak tarihe geçmiştir Her iki taraf ölü ve yaralı olarak toplam 500 bine yakın kayıp vermiştir Bu savaşlar siyasal bakımdan da önemli sonuçlar getirmiş, İngiltere ve Fransa müttefikleri olan Rusya'ya yapmayı düşündükleri yardımı gerçekleştirememişler, bu da Rusya'nın savaş gücünü önemli ölçüde azaltmış ve 1917'de Şubat ve Ekim devrimlerine yol açan etkenlerden birini oluşturmuştur