Çocuk Edebiyatı-İngiltere |
06-29-2009 | #1 |
Şengül Şirin
|
Çocuk Edebiyatı-İngiltereÇocuk Edebiyatı-İngiltere 15 yüzyılda Avrupa'da Johannes Gutenberg'in bulduğu basım yöntemini İngiltere'de uygulayan William Caxton özellikle çocuklar için öykü kitapları basmayı düşünmemişti Oysa yayımladığı kitapların çoğu aile büyükleri kadar çocukların da ilgisini çekti Okuma yazma bilen yetişkinler bu öyküleri çocuklara yüksek sesle okurlardı Caxton Ezop Masallarım İngilizce'ye çevirdi Ayrıca kahramanlık öykülerinin yer aldığı birçok kitap basıp yayımladı, 18 yüzyılın ikinci yarısında ise, Fransız düşünür Rousseau'nun görüşlerinin etkisiyle, İngiltere'de çocuk eğitiminde öğreticilik ilkesi önem kazandı 19 yüzyılda, çocuklar için amaçlanan yeni bir öykü türü olan "peri masalları" ortaya çıktı Bunlar Fransız yazar Charles Perrault'nun 1698'de yayımladığı masalların İngilizce çevirileriydi Daha sonra Danimarkalı Andersen'in ve Grimm Kardeşlerin masalları İngilizce'ye çevrildi Çocuklara ahlak dersi verilmesinden yana olmayan Lewis Carroll 1865'te, bugün de ününü koruyan Alis Harikalar Diyarında'yı {Alice's Adventures in Wonderland) yazdı Bu daha önce yayımlananlara hiç benzemeyen bir kitaptı Alis'in iksir içip tavşan deliğinden geçerek indiği yer, konuşan hayvanların ve akıl almaz serüvenlerin yaşandığı çılgın bir dünyadır (bak Carroll Lewis) Alis Harikalar Diyarında ile onun devamı niteliğindeki Tılsımlı Ayna (Through the LookingGlass; 1871) çocukları eğitmek için değil, eğlendirmek için yazılan ilk kitaplardı Anna Sewell'in 1877'de yazıp dilimize Siyah İnci olarak çevrilen Black Beauty'si bugüne kadar yazılmış hayvan öykülerinin en güzellerinden biridir 19 yüzyılın ikinci yarısında konular büyük bir çeşitlilik kazandı Uzak ülkelerde ya da yüzyıllar Öncesinde geçmiş serüvenlerin yanı sıra, uzak bir gelecekte gerçekleşeceği tasarlanan serüven kitapları yayımlanmaya başlandı Robert Louis Stevenson'un Define Adası [TimUJÜ ManAl 1881) bllnlâriri en surukleyicilerindendir Rudyard Kipling'in çocuklar için yazdığı Orman Çocuğu'nda (The Jungle Book\ 1894) Mowgli adlı bir çocuğun balta girmemiş ormanlardaki yabanıl hayvanlar arasında geçen yaşamı anlatılır Oscar Wilde' in Mutu Prens 'i (The Happy Prince; 1888) bugün de değerini koruyan çocuk kitaplarındandır 1904'te James Matthew Barrie büyümek istemeyen çocuk Peter Pan'ı yarattı Peter Pan ilk önce oyun olarak sergilendikten sonra 1911'de öykü olarak da yayımlandı (bak Peter Pan) Frances Eliza Burnett I Dünya Savaşı'ndarı kısa bir süre Önce, Türkçe'de Gizli Bahçe adıyla yayımlanmış olan The Secret Garden'ı (1909) yazdı Kitap huysuz ve şımarık iki çocuğun gizemli bir bahçede mutlu ve sağlıklı bir kişiliğe kavuşmalarının eğlendirici ve coşkulu serüvenidir 20 yüzyılın ilk yarısında yazılan çocuk kitaplarının kahramanları artık sadece kırsal alanda yaşayan ya da denizlerde başlarından olmadık olaylar geçen çocuklar değil, büyük kentlerin blok apartmanlarında ya da kenar mahallelerinde yaşayan sıradan çocuklardı Çağdaş peri masallarının en güzellerinden biri de Pamela Lyndon Travers'in Mary Poppins'idir (1934) Bir ailenin çocuklarına bakmak üzere doğu rüzgârıyla gelen iyi yürekli ve yetenekli Mary Poppins, bundan bir yıl sonra rüzgârın yön değiştirmesiyle geri döner Merdivenlerden kayarak inmek ve şemsiyesiyle uçmak gibi olağanüstü becerileri vardır
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|