Behrengi Samed (1938-1968)

Behrengi Samed (1938-1968)



İran çocuk edebiyatının dünyaca ünlü yazarı Samed Behrengi 1938'de Tebriz'de doğdu İlkokul öğretmeni olarak hayata atıldı Bu arada Azeri halk edebiyatını inceledi ve kuşaktan kuşağa anlatılıp gelen halk masallarını derleyerek kaleme aldı Kendi öykülerinde, çok iyi bildiği halk edebiyatının ve masalların izleri görülür

Behrengi öykülerini yazdığı sırada İran'da Muhammed Rıza Şah Pehlevi yönetimdeydi Bu dönemde yönetimi eleştiren aydınlar ve yazarlar ile öteki gruplar yoğun bir baskıaltında tutuluyor, izlenip denetleniyorlardı Buna karşın yazmayı sürdüren Behrengi Öykülerinde sık sık simge, alegori, teşhis (kişileştirme) ve çağrışımlardan yararlanarak ülke gerçeklerini anlattı Bu yazış biçimi masala uygun olduğu için bu alanda da başarılı


örnekler verdi ve masal türüne yenilik getirdi Çocuklara yönelik bu çalışmalar ele aldığı konuların özellikleri nedeniyle aynı zamanda büyüklerin de ilgisini çekmiştir Genellikle coşkulu ve duygulu bir anlatımın ağır bastığı Behrengi'nin yapıtlarında büyüklerin dünyası küçükler aracılığıyla anlatılırken, toplumsal sorunlarla ilgili eleştiriler içeren bir yaklaşım da sergilenir

Behrengi, 1968'de Araş Irmağı'nın Tebriz vilayeti sınırları içinde kalan kıyısında ölü olarak bulunmuş ve ölüm nedeni anlaşılamamıştır
Behrengi'nin yapıtları arasında en ünlü olanı, İtalya ve Çekoslovakya'da ödüller kazanmış olan Küçük Kara Balık (1975) adlı öykü kitabıdır Bihruz Dihkânî ile birlikte hazırladığı "Azerbaycan Masalları" adında büyük bir derlemesi de bulunan Behrengi'nin öykü ve masallarının çoğu Türkçe'ye çevrilmiş ve bazıları Bir Şeftali Bin Şeftali (1975), Kel Güvercinci (1975), Kargalar (1976), Konuşan Bebek (1976), Pancarcı Çocuk (1977), İnatçı Kediler (1979), Bir Günlük Düş ve Gerçek (1980) ve Altın Civciv (1980) adlarındaki kitaplarda toplanmıştır